چشم انداز توفیقات کنفرانس بین المللی کابل/ انتظارات پنج گانه ایران

به گزارش خبرنگار مهر، کنفرانس بین المللی کابل روز سه شنبه با حضور بسیاری از مقامات عالیرتبه کشورهای جهان و سازمان های بین المللی برگزار می شود که خواست افغان ها از جامعه جهانی برای کمک به بازسازی کشورشان مطرح شده و انتظارات کشورهای دیگر از این کمک ها برآورده شود. در این اجلاس اما سه دسته از کشورها حضور می یابند که بنا بر مقتضیات سیاست خارجی خود راهبرد های متفاوتی دارند.

ایالات متحده امریکا به عنوان مهمترین صحنه گردان خارجی در این کشور در ظاهر به دنبال ایجاد زمینه های استقلال و امنیت در افغانستان بوده و به واقع در پی محکم کردن جای پای خود و ایجاد پایگاهی در همسایگی سه رقیب خود یعنی ایران ، روسیه و چین است. در این مسیر بلوک کشورهای غربی نیز به عنوان رهرروان امریکا زمینه های مشروعیت حضور این قدرت را در این کشور مهیا کرده و با کمک های به ظاهر انسان دوستانه به افغان ها جبهه غرب را در این کشور تقویت می کنند.

بلوک غیر متحد شرقی نیز به نمایندگی روسیه و چین حضور جدی در این نشست خواهد داشت تا به واسطه افغانستان بتوانند وارد معامله با امریکا شده و مساعدت خود درباره افغانستان را در ترازوی سوداگری قرار دهند تا از آمریکا برای مشکلات سیاسی ، منطقه و اقتصادی ثمنی دریافت کنند. دولتمردان آمریکایی نیز در سودای رهبری جهانی حاضر به اعطای هرگونه امتیاز هستند تا گرداب افغانستان برای آنها به بهشتی استراتژیک تبدیل شودغافل از این که معضلات امریکا در افغانستان نه با دول خارجی که با انگاره های داخلی مردم این کشور است.

سومین دسته از کشورهای شرکت کننده دراجلاس کابل منافع خود را در گرو تامین منافع مردم این کشور دانسته و خواستار استقلال واقعی افغانها و تصمیم گیری مردم آن هستند. جمهوری اسلامی ایران به اذعان تمامی طرف های دخیل در معادلات افغانستان موثرترین همسایه و مطرح ترین طرف برای رفع مشکلات این کشور، بارها اعلام کرده است که مشکلات افغانستان راهکار نظامی نداشته و رفع اشغال این کشور ازسوی نیروهای نظامی امریکا و ناتو می تواند مهمترین گام برای حل معضلات امنیتی و اقتصادی افغانستان باشد.

تجربه تاریخی افغانها درباره مداخلات بیگانه

افغانستان از سال 1357 که مورد تهاجم نیرو های نظامی شوروی سابق قرار گرفت تا به امروز که تحت اشغال نیروهای نظامی آمریکا و ناتو قرار دارد روی آرامش به خود ندیده و هر روز شاهد کشته و زخمی شدن تعدادی از برادران و خواهران و کودکان و بزرگان خود بوده است. در افغانستان یک دوره کمونیست های روسی ، یک روز چند پارگی سیاسی، یک دوره اسلامگرایان افراطی و امروز کشوری در وضعیت اشغال می باشد که آسایش و امنیت را از مردم این کشور سلب کرده و به واقع با نگاهی کوتاه می توان رد پای بیگانه را به وضوح در همه این تحولات منفی مشاهده کرد.

مردم آواره افغانستان بارها طعم تلخ مداخلات بیگانه را با فدا کردن بهترین مردان و زنان خود چشیده و احمد شاه مسعود هایی را از داده اند که هر یک از آنها می توانستند در مسیر پیشرفت این کشور نقش آفرین باشند. امروز نیز در هر گوشه از این کشور انرژی های کارآمد بسیاری برای رفع تنش و حفظ امنیت صرف می شود در حالی که نه اقدامات تروریستی و تروریسم کاهش می یابد ونه امنیت افزون می شود. این شرایط به علاوه گسترش روز افزون تولید، توزیع ومصرف مواد مخدر افغانستان را هر روز بیش از گذشته عقب رانده و نیاز افغان ها برای سازندگی دو چندان می شود.

بیم ها و امید های اجلاس بین المللی کابل  

اجلاس بین المللی کابل در شرایطی شکل می گیرد که حامد کرزای پس از یک رقابت و مجادله سخت با عبد الله توانست برای بار دوم برکرسی ریاست جمهوری تکیه زند ولی اقتدار اولیه خود را از دست داده است. حرف و حدیث های بسیاری درباره فساد اداری در این کشور در دوره انتخابات مطرح شد و همین عامل کمک های دول دیگر برای باز سازی افغانستان را متوقف ساخت. بسیاری از تحلیلگران در این باره معتقدند که بایستی روند بازسازی این کشور با کمک های اعطا شده سرعت بیشتری از روند کنونی می داشت ولی ترمز توسعه افغانستان همانا فساد اداری است. 

در این رابطه برخی گزارش های منتشره درمنابع غربی حاکی از آن است که تنها در طول 3 سال گذشته بیش از چهار میلیارد دلار ازکمک های بین المللی به افغانستان  توسط افراد و شبکه های مافیایی ، پس از اختلاس و حیف و میل به خارج از کشور منتقل شده است. البته مقامات دولت افغانستان از جمله وزیر دارایی این کشور این ارقام را مغرضانه و غیر منطقی دانسته و آن را رد می کنند اما وجود فساد مالی در افغانستان و دست داشتن برخی از وابستگان دولت در این گونه اقدامات، قابل انکار نیست.

از همین رو کشورهای کمک کننده به افغانستان که بنا به گفته منابع غربی حدود 13 میلیارد دلار را درنظر گرفته اند ، پس از بازبینی و تایید برنامه های دولت افغانستان ازسوی شرکت کنندگان در کنفرانس کابل تصویب و قطعی خواهد کرد. البته این مبلغ در مدت پنج سال آینده به تدریج و در بخشهای امنیت، توسعه و بازسازی دراین کشور هزینه خواهد شد.

از سوی دیگر دولت کرزای درتلاش است تا جامعه جهانی درکنفرانس کابل دست کم 50 درصد از کمک های خود به افغانستان را به طور مستقیم در اختیار دولت این کشورقرار دهد، اما بر اساس نظر کارشناسان افغان ، کشورهای کمک کننده این بار موضوع کمک به افغانستان را به انجام دادن یک سلسله شرایط و تعهدات روشن ازجانب دولت افغانستان موکول خواهند کرد.

نخستین و عمده ترین شرط جامعه جهانی در این باره، تعهد قوی و محکم دولت و رئیس جمهور افغانستان به مبارزه قاطع و صادقانه با فساد گسترده مالی واداری خواهد بود.کمک کنندگان خارجی درکنفرانس کابل انتظار دارند تا حامد کرزای وهمکاران وی یک راهبرد شفا ف و قابل اعتمادی را در زمینه مبارزه قاطع علیه پدیده فساد اداری و دولتی به کنفرانس ارائه کنند.

انتظارات جمهوری اسلامی ایران از اجلاس کابل

ایران به عنوان کشورهمسایه ای که بیشترین مرز را با افغانستان دارد در خصوص مناسبات دو جانبه با نگاه به چند موضوع مهم شرکت کرده و توقعاتی را درعین مساعدت برای حل معضلات این کشور دارد.

 اول اینکه امنیت مرزهای شرقی کشورمان با توجه به عدم اشراف نیروهای مرزبانی افغانستان به شدت آسیب پذیر شده و اشرار این منطقه بدون محدودیت از سوی افغانستان در حال تردد به داخل کشور ایران و افغانستان هستند  به گونه ای که این منطقه از جنوب غربی افغانستان به پناه گاه تروریست ها و اشرار قاچاقچی مواد مخدر مبدل شده است.

دوم ترانزیت مواد مخدر تولید شده در افغانستان از ایران موجب آسیب های فراوانی برای کشورمان شده و این آسیب ها برای کشورمان هزینه های هنگفت انتظامی ، فرهنگی ، اجتماعی و اقتصادی داشته است.

سوم حضور نیروهای بیگانه و دشمن با جمهوری اسلامی ایران در افغانستان تبعات سیاسی و امنیتی را برای کشورمان در پی داشته و دخالت های منطقه ای این نیروها موجب پرورش تروریست هایی مثل گروهک عبدالمالک ریگی شده است.

چهارم مهاجرت بی رویه نیروی کار ازاین کشور وایجاد معضلات فرهنگی،اجتماعی و اقتصادی نیز یکی ازچالش های فیمابین تلقی می شود که برای رفع این معضل و سازماندهی آن باید تدبیری از سوی دولت افغانی اندیشیده شود و انتظار بی تفاوتی از سوی ایران در این خصوص نداشته باشد.

پنجم مشکلات آب در منطقه سیستان و بلوچستان وهمچنین بهره برداری مشترک از حوزه آبی هامون در برخی از فصول باید سازماندهی شده و استفاده یک طرفه از این حوزه آبی می تواند به موضوعی چالش برانگیز مبدل شود.  

درنهایت به نظر می رسد اگرچه کنفرانس بین المللی کابل برای حل پاره ای از لیست بلند بالای کاستی ها در افغانستان فرصتی در اختیار این کشور ،همسایگان ونیروهای بین المللی بویژه کشورهای غربی حاضر در اشغال این کشور بدست می دهد ولی سابقه چند ساله گذشته عملکرد نیروهای غربی نشان ازآن دارد که آنها در این شرایط بیشتر به منافع خود می اندیشند و اولویت های مردم این کشور در ردیف های آخر توجه دول غربی است.