به گزارش خبرنگار مهر، با افزایش تحریم و فشارهای بین المللی علیه صنایع نفت و گاز ایران، استراتژی و رویکرد وزارت نفت برای توسعه صنعت نفت کشور هم از غرب به شرق گرایی تغییر کرده است و از این رو تحلیل گران از چین، مالزی و کشورهای حاشیه خلیج فارس به عنوان شرکای استراتژیک نفتی ایران نام می برند.
بر این اساس قراردادهای مختلفی در بخش بالادستی صنعت نفت همچون طرح توسعه میادین نفتی آزادگان شمالی، یادآوران، فاز 11 پارس جنوبی، پارس شمالی، بلوک اکتشافی گرمسار و مسجد سلیمان به شرکتهای چینی و قرارداد توسعه میادین نفت و گاز رسالت، فردوسی و گلشن به شرکتهای مالزیایی واگذار شد.
برآوردهای اولیه حاکی از آن است که ارزش قراردادهای مختلف نفت و گاز در بخشهای بالادستی و پایین دستی واگذاری شده به شرکتهای چینی و مالزی در سالهای اخیر به نزدیک 70 میلیارد دلار می رسد اما متناسب با واگذاری قراردادهای مختلف به این 2 کشور، همکاری های نفتی با کشورهای حاشیه خلیج فارس همچون امارات، کویت و بحرین از پیشرفت قابل توجه ای برخوردار نبوده است.
به طوری که در این مدت نه تنها قرارداد جدید نفت و گازی با این همسایگان جنوبی کشور امضا نشده است بلکه برخی از قراردادهای قبلی هچون صدور گاز به امارات هم کماکان در وضعیت بلاتکلیفی قرار دارد.
در حال حاضر ایران با در اختیار داشتن بیش از 29 تریلیون متر مکعب ذخایر گاز از دورنمای روشنی در بازارهای منطقه ای و جهانی برخوردار است و روسیه به عنوان بزرگترین تولید کننده گاز جهان هم با درک این واقعیت اخیرا اقدام به یک یارگیری هوشمندانه در حوزه مشارکتهای نفت و گاز منطقه زده است.
این در حالی است که از سالهای گذشته تاکنون شرکتهای مختلف روسی هیچگاه جایگاهی در بازار نفت و گاز خلیج فارس نداشته اند اما آنها در ماههای اخیر با امضای چندین قرارداد کلیدی با شرکتهایی از امارات و عراق سعی در ایجاد یک جای پا در این حوزه استراتژیک هیدورکروبوری دارند.
بر این اساس شرکت دولتی "روسنفت" روسیه اردیبهشت ماه امسال توافقنامه ای با نفت الهلال امارات امضا کرد که کارشناسان از این توافق به عنوان دریچه ای برای حضور گاز روسیه در پروژه خط لوله ناباکو یاد می کنند تا عملا مسکو از این طریق ناکامی های خود را در خط لوله نوباکو جبران کند.
در همین حال الهلال امارات هم پس از حضور در صنایع گاز یمن، مصر، کردستان عراق و سواحل جنوبی خلیج فارس، با مقامات او.ام.وی اتریش و ام.او.ال مجارستان به عنوان شرکای ناباکو برای حضور در این پروژه گازی به توافق رسیده است.
در ادامه این استراتژی جدید روسیه هم قراردادی بین روسنفت و کرسنت به منظور فعالیتهای اکتشافی در بیش از یکهزار و 243 کیلومتر مربع از مناطق ساحلی شارجه به ارزش 60 میلیون دلار امضا شد.
بر این اساس روسها با ورود به بهشت گازی جهان در تلاش هستند تا استراتژی راهبردی خود را به عنوان بازیگر اول گاز در جهان را محقق کنند و این در حالی است که ایران با داشتن 102 مخزن نفت و گاز و 162 تریلیون فوت مکعب ذخیره گاز (به استثنای پارس جنوبی، شمالی، گلشن و فردوسی) از جایگاهی به مراتب ممتاز تر برای حضور پایدار در این حوزه ژئوانرژی برخوردار است.
به اعتقاد کارشناسان یکی از دلایل عدم حضور ایران در بازار گازی کشورهای حاشیه خلیج فارس وضعیت نامشخص قرارداد صدور گاز به امارات و تاخیر چندین ساله در اجرای این قرارداد است.
رضا پاکدامن با بیان اینکه روسیه همواره به دنبال منافع ملی خود در عرصه صنایع نفت و گاز بوده است، یکی از سیاستهای تغییر رویکرد سنتی شرکتهای مختلف روسی برای مشارکت در صنایع نفت و گاز عراق و امارات را بر گرفته از این استراتژی جدید عنوان کرد و به خبرنگار مهر گفت: در حال حاضر تعدد مراکز تصمیم گیر در خارج از مجموعه وزارت نفت موجب شده که اجرای برخی از توافقات نفت و گازی در یک دوره کوتاه مدتی به مرحله اجرا نرسند.
این کارشناس اقتصاد انرژی از ثبات در اجرای تعهدات به عنوان یک شاخصه اصلی در جذب سرمایه و مشارکتهای خارجی به ویژه در حوزه خلیج فارس یاد کرد و افزود: قطعا اصلاح و اجرای قرارداد فروش گاز به امارات می تواند می تواند زمیه مشارکتهای بیشتر را در صنایع نفت و گاز ایران فراهم کند.
محمود خاقانی هم یکی از دلایل حضور روسیه در بازار گاز خلیج فارس را یک گام به جلوی این کشور برای تعیین قیمت گاز در بازارهای استراتژیک جهان اعلام کرد و به مهر گفت: روسیه با مشارکت در طرحهای نفت و گاز امارات به نوعی مرز مشترکی با خلیج فارس ایجاد کرده است.
اما در حالی حضور شرکتهای نفت و گاز روسیه در خلیج فارس روند رو به توسعه ای به خود گرفته که برخی از شرکتهای اماراتی پیشنهادی از 2 سال گذشته برای مشارکت و تامین منابع مالی فازهای در دست اجرای میدان پارس جنوبی مطرح کرده اند که این پیشنهاد تاکنون با استقبال وزارت نفت روبرو نشده است.
نظر شما