به گزارش خبرنگارمهر، نشست نقد و بررسی کتاب"مردم نگاری سفر" اثر دکترنعمت الله فاضلی روز چهارشنبه چهارم خرداد ماه در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران با حضور نویسنده اثر و دکتر غلامرضا خاکی و دکتر علیرضا کمرهای و دکتر محمد امین قانعی راد برگزار شد.
فاضلی در این کتاب شرح دوران تحصیل در کشور انگلستان و سفرهایش به کشورهای مختلف غربی را با نگاهی مردمنگارانه به رشته تحریر در آورده است. مردمنگاری سفر اولین نمونه از کتابهای علوم اجتماعی با ژانر «مردمنگاری خود زندگینامهای» است.
در ابتدای این نشست دکتر غلامرضا خاکی از استادان دانشگاه آزاد با خواندن این بیت مولوی "چون سفر کردم مرا راه آزمود/ زین سفرکردن رهآوردم چه بود" کفت: دکتر فاضلی هم با چنین پرسشی از خویشتن روبرو شده که حاصل سفر پنج ساله خود یعنی از 1999تا 2004 را به غرب (آمریکا- فرانسه -انگلستان و آلمان) بطور سفرنامه نویسی مردم نگار به رشته تحریر در آوردهاند.
وی درادامه تصریح کرد: تمام علوم انسانی و علوم اجتماعی در نهایت به علم مدیریت ختم میشود تا تئوریهای تغییر در سطح فرد و جامعه را مدیریت کند. وی از روند تشکیل علم مدیریت در جهان توضیحاتی داد و گفت: نظریه پردازان جهان به جایی رسیدهاند که گفتند مدیریت این دانش غربی جهانی نیست و برآمده از تمدن غربی برای مخاطبان مردم آنجاست و بیشتر برروی فرد متمرکز شده تا آنکه آن را به جمع نسبت دهند. لذا استادان مدیریت دید جامعه شناسانه ندارند از نقطه قوت این کتاب، چرخشی است که ما به تحول اجتماعی داریم.
این استاد مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی یادآور شد: مدیریت برخلاف گذشته که متکی بر دانش روانشناختی بود امروزه به شدت تحت تئوریهای جامعه شناختی است. این کتاب هم فراتر از علم مدیریت در حوزه جامعه شناختی است و از زاویه دید من یک حُسن جایگاهی دارد. اما نقدهایی هم به این کتاب وارد است.
وی انتظار خوانندگان از این کتاب را داشتن یک خط سیر منسجم و خطی در کل کتاب دانست که فاقد چنین استحکامی است چرا که کتاب که از سفر به غرب آغاز میشود بفاصله دوصفحه بعد از خوابگاه یکدفعه به تجربه پنج ساله گذشته ایشان در غرب میپردازد و باز دوباره به همان ابتدای سفر برمیگردد که نشاندهنده این است که از یک سیر زمانی ممتد استفاده نکردهاند.
این استاد دانشگاه یکی دیگر از نقدهایش بر این کتاب را اینچنین ذکر کرد: یکی از مهیجترین بخش کتاب لحظات باز شدن با دنیای مسیحیت است که حالت عرفانی خود را از مشاهداتش گزارش دادهاند این خوب است اما از مشاهداتش از یک آدم معمولی برای مثال کارگر پمپ بنزینی شرح زیادی میدهند.
وی گفت: در بخش مشاهداتش در هنگام بیماری و جراحی در انگلستان نظام پزشکی ایران را به چالش میکشند و پر از کنایهها به پزشکی و بیمارستانهای ایران است. من هم که چنین تجربهای از بیماری در بیمارستانهای تهران را داشتم بهتر انتقادات ایشان به نظام پزشکی اما ن درک کردم. اما ایشان بطور کلی دید خوش باورانه به غرب داشتهاند و از محسنات زندگی در وطن کمتر اشاره کردهاند و زندگی 5ساله ایشان برای تحصیل دوره دکتری انسانشناسی در انگلستان به غربت، اینکه زندگی به زعم ایشان در آنجا چگونه است ، نپرداختهاند.
در این نشست دکتر فاضلی نویسنده کتاب و عضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی هرازگاهی با خواندن قطعهای از کتاب به ایرادات و نقدهای حاضرین موافقت کرد و گفت همینکه مرا به نوشتن مجدد تشویق میکنید این خیلی اهمیت دارد.
ایشان تصریح کردند: مقایسه ایران و غرب در این نوشتار لحاظ شده اینکه تا چه حدی موفق شدم یا نه این دیگر قضاوت با خوانندگان ارجمند است ولی من سعی کردن نثر نوشتارم ساده و مردم نگارانه باشد . من اصولاً خواهان دموکراسی هستم و در جهت اتفاق این امر در کشورمان قلم میزنم و حرکت میکنم. در کل با راست گویی ایثار گونه خیلی کوتاه و فشرده نوشته شده منتها به صورت یک مجموعه و تشکیل بطور مستقل آوردهام. برای فهم فرق آن با یک سفرنامه به سفرنامه دکتر یاحقی نگاه کنید که با دیدی ادبی بدون اینکه تفسیری از غرب داشته باشند خیلی مفصل توضیحاتی را آورده است.
فاضلی درپایان از پیام این کتاب که سوال یکی از حضار این نشست بود گفت باید منتقدین و خوانندگان پیام این کتاب را بگویند اما دل نوشتههایی مردم پسندانه در رهایی از نظم و نثر دانشگاهی است که خواننده را از فرم دانشگاهی جدا میکند تا یک اثر مردم نگارانه ارائه بدهد.
نظر شما