تشریح رویکردهای مختلف به غدیر/غدیر تراز حیات باشد

به گزارش خبرنگار مهر، مراسم رونمایی از کتاب "تراز حیات: پیرامون ساختارشناسی عدالت" اثر دکتر مصطفی دلشاد تهرانی شب گذشته دوشنبه 23 آبان ماه در مجموعه فرهنگی قلهک برگزار شد.

دکتر مصطفی دلشاد تهرانی مدیرگروه نهج البلاغه دانشگاه علوم حدیث در این مراسم با اشاره به اینکه در طول تاریخ نسبت به غدیر رویکردهای مختلفی وجود داشته که هنوز هم جاری هستند، گفت: یکی از این رویکردها رویکرد انکارگرایانه است. یعنی کسانی غدیر را انکار کردند یا معتقدند غدیر تهی از چیزی است که برخی عنوان می‌کنند. تلاش‌هایی که دانشمندان شیعه کرده‌اند این رویکرد را بی‌معنا کرده است. مرحوم حسین هندی در اثر خود این رویکرد را پاک کرد. باید توجه داشت که انکار غدیر انکار محتوای آن نیست بلکه انکار حقیقت آن است.

وی رویکرد دوم را رویکرد تعدیل گرایانه دانست و گفت: گاهی غدیر برای توجیه مناسبات ما را تفسیر می شود، یعنی غدیر برای توجیه مناسبات ما است و نه اینکه ما خود را با غدیر تطبیق دهیم.

وی تصریح کرد: رویکرد سوم رویکرد تاریخ گرایانه است یعنی غدیر یک واقعه تاریخی است که تمام شده است. چهارمین رویکرد، غلوگرایانه است به این معنا که غدیر را پذیرفته و در مورد آن غلو می‌شود که خود امیرالمومنین(ع) از آن سخنان و غلوها بیزار بوده است.

دلشاد تهرانی در ادامه به بررسی رویکرد پنجم پرداخت و آن را رویکرد  عواطف گرایانه توصیف کرد و گفت: در رویکرد پنجم بیش از ابراز علاقه و دوستی نسبتی با غدیر نداریم. رویکرد دیگری که می‌توان از آن نام برد رویکرد آیین‌گرایانه است یعنی غدیر برای ما مراسم آیینی است و فردای بعد از غدیر ما هستیم و مناسبات قبلی.

مولف "تراز حیات" یادآور شد: غدیر را باید این گونه تصور کرد که ما با غدیر باید زندگی کنیم. رویکرد درست با غدیر زیستن و غدیر را تراز حیات قرار دادن است. اگر با غدیر زندگی کنیم زندگی ما متحول می‌شود.

وی تصریح کرد:‌ اگر غدیر را در مرکز ستاره‌ای قرار دهیم که پنج وجه دارد این پنج وجه دربرگیرنده آزادی،اخلاق، حقوق، قانون وعدالت می شود. غدیرانه زیستن یعنی این پنج وجه را درست دریافتن و در مناسبات زندگی جاری کردن است.

وی در ادامه به تشریح این پنج وجه پرداخت و گفت: علی(ع) درباره آزادی می‌گوید گوهر دین آزادی است یعنی دین برای انسان آزادی را به ارمغان آورده است. سرگذشت نامه علی(ع) مکتوب مهمی است که متاسفانه به این مکتوب توجه نشده است. سه دانشمند بزرگ شیعه این مکتوب را روایت کرده‌اند. در این مکتوب علی(ع) مقدمه‌ای را می چیند تا به حدیث غدیر می‌رسد. علی(ع) در آن می‌گوید ولایت، سرپرستی و رهبری از آن کسی است که آزاد کند شما را. پیامبر (ص) آمد مردم را از آتش آزاد کند سپس علی (ع) می گوید چون پیامبر چنین کرد شایسته رهبری است و بعد می‌فرمایند بعد از پیامبر(ص) من می توانم ایمن کار را انجام دهم. لذا رویکرد به غدیر رویکرد آزادی است.

دلشاد تهرانی در ادامه به وجه دوم پرداخت و گفت: وجه دوم اخلاق است. علی(ع) معتقدم بود که خط قرمز در زندگی انسان‌ها باید باشد و انسان‌ها نباید از آن قصور کنند و‌آن خطر قرمز اخلاق است. علی(ع) در اخلاق تعصب می‌ورزید و از مرزهای اخلاق تجاوز نکرد. با غدیر زیستن یعنی پیمان شکنی نکردن و از مرزهای اخلاقی عدول نکردن. علی(ع) به تمام معنا پایبند به موازین اخلاقی بوده است.

مدیر گروه نهج‌البلاغه دانشگاه علوم حدیث یادآور شد:‌ وجه سوم از این 5 وجه قانون است. علی(ع) می‌گوید اگر کسی قرار است با غدیر زندگی کند باید پایبند به حدود و قانون باشد. در منطق علی(ع) هرچه انسان بالاتر برود مقیدتر است.

وی تصریح کرد: وجه چهارم حقوق است. با غدیر زیستن یعنی همه حوزه‌های حقوق را شناختن و رعایت کردن. ازجمله این حقوق می‌توان به حقوق انسان، حقوق الله، حقوق زمین و ... اشاره کرد. علی(ع) حقوق مسلمانان و انسان ها را در بنیان توحید می‌داند. نمی توانیم دم از غدیر بزنیم و حقوق را زیر پا بگذاریم.

وی افزود: وجه پنجم عدالت است که به 4 وجه دیگر گره خورده است. اگر آزادی، حقوق و قانون نباشد شاهد عدالت نیستیم. علی(ع) می‌گوید عدالت یک شاهراه فراگیر است و همه مردم را می‌پوشاند.

دلشاد تهرانی در پایان تاکید کرد: در جامعه‌ای که ظلمت وجود دارد با جود و بخشش نمی توان همه مردم را پوشش داد ظلم اقتصادی، ظلم سیاسی و سایر ظلمها با عدالت رسم می‌شود لذا جود و بخشش اگرچه یک ارزش فردی است ولی ارزشی برای حکومت نیست.