به گزارش خبرنگار مهر، رسم و باوری کهن وجود دارد که همه اعضای خانواده در موقع تحویل سال نو، در خانه خود در کنار سفره هفت سین گرد هم جمع می شوند. این سفره در بیشتر خانه ها تا روز سیزده فروردین گسترده است.
طبق رسم ایرانیان مسلمان، سفره های هفت سین به برکت دعای سال نو و خواندن قرآن نورانی می شود. رسم است که پدربزرگ و مادربزرگ و یا بزرگترها بالای سفره هفت سین نشسته و برای اعضای خانواده قرآن می خوانند و کوچکترها را دعا می کنند.
سپس پدربزرگها فال حافظی می گیرد و برای اهل خانه قرائت می کند. همین طور هنگام تحویل سال همه به آینه که نمادی از به خود نگریستن و به درون نظاره کردن است، نگاه می کنند و وقتی سال تحویل می شود، اعضای خانواده با گفتن شادباش همدیگر را در آغوش می گیرند و بزرگترها اسکناسهای نو و متبرک شده بین صفحات قرآن را به کوچکترها عیدی می دهند. تمام این تکاپوها برای رسیدن یک لحظه است.
لحظه تحویل سال که به دنبالش بهار می آید و نشانه هایش را می آورد. بهار با جشنواره رنگهای شاد گلها و سبزی فراگیرش که در طبیعت و در دامن دشتها به پا می شود و به اندام عریان درختان، جامه سبز می پوشاند. هر برگ و شکوفه ای که جوانه می زند شمعی است که به افتخار جشن تولد طبیعت روشن می شود.
اجزای سفره هفت سین
قرآن مجید:نشانه استواری ایمان، زینت بخش سفره نوروزی مسلمانان است که پس از تحویل سال همه آن را بوسیده و چند آیه از آن را برای تبرک می خوانند.
آینه: نماد جهان بی پایان و بارگاه خداوندی است.
شمع: به تعداد اعضای خانواده برای آرزوی شادی و روشنایی زندگی آنهاست. شعله افروخته نماد روشنایی جاودانه است.
جامی پر از آب با چند قطره گلاب: نشانه تازگی و نماد باروری و وجود زندگی، چند برگ نارنج به نشانه آرزوی سرسبزی روی آب شناور است و وجود نارنج شناور در آب، نماد شناوری زمین در کیان است.
کوزه‌ای پر از آب: نشانه درخواست باران و فراوانی آب است.
ماهی قرمز: در تنگ بلورین، نماد روزی حلال است.
تخم مرغ رنگ شده: نشانه رنگارنگی نژادهای مختلف بشری و تأکید بر این که بنی آدم اعضای یکدیگرند.
نان: بنیاد تغذیه است و در سفره نشانه برکت و روزی است.
گندم: نماد روزی، فراوانی و برکت است.
سین های هفت سین نوروزی و خواص دارویی آنها
سین یکم، سنجد: پارسیان به واقع اعتقاد داشتند که وقتی درخت سنجد و یا کنار شکوفه می کند خوردن میوه آن سبب می شود. انسانها عاشق شده و به هم مهر بورزند به همین دلیل در آغاز بهار آدمیان همراه با طبیعت حال دگرگونه و خوشی می یابند.سنجد نشانه سنجیده عمل کردن و خردورزی است، می گویند اول چیزی که خداوند خلق کرد عقل بود. شاید کمتر ملتی را بیابید که به اندازه ایران در سابقه حکمتهای خود تأکید بر خردورزی داشته باشند.
سنجد نمادی از زایندگی کیهانی است. از ویژگی های سنجد این است که در تقویت قلب و معده مؤثر بوده و سرشار از ویتامین AوBو نیز کمی Kاست. سنجد ضد اسهال خونی بوده و همچنین مدر است و از دیگر خصوصیات سنجد درمان نرمی استخوان است، علاوه بر این سنجد دفع کننده صفرا هم است.
سین دوم، سیب: سمبل زیبایی و سلامتی است، سیب هدیه عشاق به یکدیگر است و سرخی آن که یادآور سرخی آتش و متضاد زردی است و قابل احترام است.
سیب میوه سلامتی است و مشهور به میوه بهشتی است، در احادیث ما آمده است "خوردن سیب شما را از پزشک بی نیاز
می کند." این موضوع در ادبیات جهانی هم جایگاه مناسبی دارد.
سیب میوه ای مفرح و سمبل باروری و زایش است که برای اشخاص مبتلا به درد مفاصل، رماتیسم مزمن، امراض ریوی و کلیوی مفید بوده همچنین حل کننده سنگ صفرا است. پخته آن برای سرفه خشک مؤثر بوده و خوردن آن در صبح ناشتا تصفیه کننده خون است و به بیماران توصیه می شود در دوران نقاهت سیب را فراموش نکنند.
سین سوم، سبزه: سبزه از اجزای اصلی سفره است که همزمان با بیداری طبیعت و آغاز سال نو سبز می شود و مظهر آغاز زندگی نو و همراهی انسان با طبیعت است و سادگی و ایثار است. درخت سبز آفتاب را تحمل کرده و سایه خود را به بشر تقدیم می کند. سبزه به طور کلی گیاهان، مایه دوام حیات موجودات هستند.سبزه تا روز سیزدهم فروردین نگهداری و در این روز همزمان با گشت و گذار در طبیعت نو شده به آب روان سپرده می شود.
سبزه به عنوان نمادی از طراوت و سرسبزی معرف گروهی از مواد غذایی است که حاوی انواع ویتامینها، مواد معدنی و فیبر مورد نیاز بدن است. این روییدنی های پر خاصیت با نامهای مختلف هر کدام با ویژگیهای شگفت انگیز برخی مواقع تا سر حد معجزه به رفع نیاز بدن انسان کمک می کنند.
سین چهارم، سمنو: سمنو سمبل قدرت و شجاعت است. سمنو را غذای مرد آفرین می گفتند. این غذا از جوانه گندم درست
می شود و تمام حکمت آن نیز در همین است.
سمنو با ارزش غذایی سرشار از اهمیت ویژه ای برخوردار است. جوانه گندم به عنوان مهمترین ماده سازنده آن حاوی انواع ویتامین ها، مواد معدنی و پروتئین ها است.
گندم همچنین هنگام جوانه زدن آنزیمهای غیرفعال آن فعال شده که نتیجه آن تحریک فعالیتهای آنزیمی بدن انسان است.
جوانه های گندم حاوی ویتامین هایE ،C، بتاکاروتن، سلنیوم و منیزیم هستند.
سین پنجم، سیر: در مورد سیر حکمتهای بسیار متفاوتی نقل شده است، هرچند امروزه برخی سیر را دوست ندارند اما فواید این خوراکی در کنترل و مهار امراض و بیماریها از لحاظ علم پزشکی بر کسی پوشیده نیست. برخی سیر را در سفره هفت سین نشان کرامت می دانند. برخی سیر را به نشان گندزدایی و پاکیزگی محیط زیست در سفره قرار می دهند اما در اکثر فرهنگهای ایرانیان، برای سیر نقش محافظت کننده از شر قائل بودند و از سیر به عنوان نگهبان سفره یاد کرده اند، در گذشته پزشکان به دلیل خواص آن در جلوگیری و درمان بسیاری از بیماریها از این میوه پرسود به اشکال مختلف استفاده می کرده اند و لذا سیر سمبل سلامتی تلقی می شود.
سیر به علت خواص طبی اش استثناست. سیر دارای ویتامینهای CوBبوده و در تنظیم اعمال کبد و کیسه صفرا مؤثر است. دیگر خواص سیر عبارت است از ضدعفونی کننده دستگاه تنفس و گوارش و مجاری ادراری، مؤثر در بیماریهای ریوی، پایین آورنده فشارخون، میکروب کش قوی و رقیق کننده خون، از این رو به منظور پیشگیری از امراض گوناگون توصیه شده ولی به خاطر داشته باشید زیاده روی در خوردن سیر برای خون، چشم، بواسیر و همچنین زنان باردار چندان مناسب نیست و تولید صفرا می کند.
سین ششم، سرکه: سرکه نشان از جوش و خروش است. طبیعت اسیدی سرکه در خاک را همگان دیده اند و از این رو برای یاد دادن پذیرش ناملایمات بر سفره می گذارند. در ادبیات ما هم آمده است که سرکه فشانی کردن برای خاموش کردن آتش خشم است.
تخمیر اسید استیکاز انواع مختلف میوه های شیرین مانند انگور، خرما، انجیر و... است که معروفترین آن سرکه انگور است. سرکه قابض بوده و بسیار خشک کننده و سریع النفوذ است، ضمن اینکه سرکه محرک اشتها است.
سین هفتم، سکه: در آداب نوروزی، سکه نشان ثروت و دارایی است. لحظه تحویل سال فرصت مناسبی برای طلب رزق و روزی حلال از خداوند است.
همچنین ایرانیان در اقوام مختلف و گاه بر حسب موجودی اقلام در منزل، سین های دیگری نیز در سفره استفاده می کنند که
می توان به سماق که نشان برکت آشپزخانه و پخت و پز است، اشاره کرد. سماق محرک اشتها است و لثه را تقویت می کند. این گیاه حاوی تانن فراوان بوده و به همین دلیل قابض و پاک کننده معده است. علاوه بر این سماق به عنوان داروی ضد اسهال هم کاربرد دارد. در گذشته به افرادی که استفراغ شدید داشتند توصیه می شد که مقداری سماق و زیره را به مقدار مساوی مخلوط و همراه با آب سرد میل کنند. یا سپند "اسفند" که نمادی برای پیشگیری از چشم زخم است اشاره کرد.
......................................
مریم نادری
نظر شما