به گزارش خبرنگار مهر، تنوع پرندگان در ايران معادل تنوع كل قاره اروپا و دو سوم خاورميانه است و به طور كلي 521 گونه پرنده در ايران وجود دارد که 20 گونه از آنها به ويژه هوبره، اين پرنده زيباي كوير ایران در معرض تهديد انقراض هستند.
هوبره در ضميمه كنوانسيون سايتيس ( كنوانسيون جهاني منع تجارت گونه‌هاي گياهي و جانوري در خطر انقراض ) ثبت شده است.
به گفته کارشناسان این پرنده زیبا طي 10 سال گذشته 50 درصد كاهش جمعيت در طبيعت داشته است، با توجه به اهميت فوق العاده بالاي اين پرنده از جنبه اكولوژيكي و همچنين كمياب بودن و در معرض خطر انقراض بودن اين پرنده حمايت همه جانبه نهادهاي دولتي (به ويژه سازمان حفاظت محيط زيست)، مسئولان و سازمان‌هاي مردم نهاد ضروري است.
هوبره یا آهوبره پرنده زیبایی از خانواده درنا شکلان است با جثه ای در حدود 60 سانتی متر با پاها و گردنی بلند و چشم درشت و زرد رنگ ، که دارای پر و بالی به رنگ شنی وخاکستری با خال های قهوه ای است.
این پرنده باشکوه در دشت ها، تپه ماهورها، ریگزارها و بیابان و نواحی کویری که دارای تراکم گیاهی و درختی انبوهی نیستند، زندگی می کند.
هوبره در خطر انقراض
مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی در گفتگو با مهر گفت: هوبره یـکی از گونه های ارزشمند حیات وحش کشور اسـت که به عنوان گونه آسیب پذیر در فهرست سرخ اتـحادیه بیـن المللی حفاظت از طبیعت و منابع طبیـعی IUCN قرار گرفته و در ایران به عنوان گونه ای حمایت شده مورد حفاظت قرار می گیرد.
حمید صالحی می گوید: هوبره جزو پرندگان در معرض خطر است اما آماري رسمي از وضعيت اين پرنده در استان وجود ندارد.
به اعتقاد وي افزایش آمار قاچاق و کشفیات آن نشان از کاهش تعداد این پرنده و در معرض انقراض گرفتن آن دارد.
وی با بیان اینکه زیستگاه اصلی این پرنده در استان در منطقه دق پترگان شهرستان قاین با 142 هزار و 795 هکتار وسعت است، گفت: برای حفاظت از این گونه وسایر گونه ها نادر جانوری منطقه دق پترگان برای ثبت در فهرست مناطق حفاظت شده پیشنهاد شده است.
وی عنوان کرد: موافقت استانی و سازمان محیت زیست برای حفاظت از این منطقه گرفته شده و هم اکنون به کمیسیون امور زیر بنایی دولت ارجاع شده است تا تصمیم گیری نهایی شود.
قاچاق تهدیدی جدی در کمین هوبره
متأسفانه تهديد جدي كه زيست هوبره را در دشتهاي خراسان جنوبی به مخاطره انداخته است، قاچاق آن توسط افراد اجير شده شيوخ عرب كشورهاي حوزه خليج فارس مي باشد. اين مسئله به شدت بر وضعيت تخريب پوشش گياهي و تاغزارها سايه افكنده و اين درختچه ها، بي رحمانه قلع و قمع مي شوند تا شايد هوبره اي از ميان معبرهاي تعبيه شده بگذرد و در دام پهن شده گرفتار آيد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست با بیان اینکه هوبره برای کشور یک هویت است، افزود: یکی از آسیب هایی که این پرنده زیبا را تهدید می کند قاچاق این گونه ارزشمند به کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس است که موجب کاهش جمعیت هوبره در این منطقه شده است.
صالحی با اشاره به این که کشورهای عربی حوزه خلیج فارس بخاطر سنت دیرینه ای که در تربیت پرندگان شکاری دارند، اقدام به شکار هوبره می کنند و این مهمترین عامل تهدید و قاچاق این پرنده است می افزاید: شکار هوبره توسط پرندگان شکاری مورد علاقه شیوخ عرب بوده و آنها به صورت سنتی و تشریفاتی به این امر توجه دارند.
وی عنوان کرد: این امر سبب شده است که همه ساله در فصول پاییز و بهار تعدادی از افراد سودجو و فرصت طلب به زیستگاههای هوبره در نقاط مختلف کشور گسیل شوند و اقدام به زنده گیری و صید این پرنده کنند.
هـوبـره خصوصیت منحصر به فردی هنگام مواجه شدن با پرندگان شکاری دارد به طوری که با تغییر مسیر ناگهانی، خود را به بالای سر پرنده شکاری می رساند و با پاشیدن ماده چسبناکی که در بدنش دارد موجب اختلال در پرواز پرنده شکاری و گاه سقوط آن می شود.
صالحی ادامه داد: هوبره در مبارزه با پدیده بیابان زایی یک حلقه از زنجیره حیات برای جنگل ها در مناطق کویری است.
نیاز به حمایت های قضائی داریم/ کشف هوبره زنده از قاچاقچیان جرم نیست
مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی با بیان اینکه از ابتدای امسال تا کنون 55 قطعه هوبره از چنگال قاچاقچیان آزاد شدند، بیان کرد: یک باند سازمان یافته هوبره طی یک ماه گذشته در استان دستگیر شده است.
وی با اشاره به اینکه در برخورد با قاچاقچیان هوبره نیاز به حمایت های قضائی داریم، عنوان کرد: در قانون برای شکار هوبره جریمه پیش بینی شده است و در صورتی قاچاقچی مشمول جریمه می شود که هوبره را شکار کرده و مرده باشد.
وی ادامه داد: قاچاقچیان سازمان یافته به صورت زنده این پرنده را شکار می کنند و بعد از دستگیری چون پرنده زنده از آنها گرفته می شود مشمول جریمه و یا حبس نمی شوند و این خلا قانونی باعث شده تا شکار این گونه زیبا افزایش داشته پیدا کند.
وی عنوان کرد: پیگیر بوده ایم قاچاق هوبره را در ردیف جرایم سازمان یافته قرار دهیم تا برخورد جدی تر با قاچاقچیان این پرنده شود.
مردم بهترین همیاران محیط زیست/ از بین رفتن پوشش گیاهی و خطر ریزگردها
وی با بیان اینکه اکثر قاچاقچیان دستگیر شده افراد محلی و بومی منطقه بوده اند، تصریح کرد: مردم محلی می توانند بهترین همیاران محیط زیست در برخورد با پدیده قاچاق پرندگان و جانواران باشند.
وی ادامه داد: مردم بدانند باندهای قاچاق هوبره بیشترین ضررر را به زندگی مردم بومی و محلی می رسانند.
کم شدن پوشش گیاهی و افزایش ریزگردها از آسیب هایی است که در شکار هوبره به مردم بومی و محلی منطقه وارد می شود.
شکار هوبره با استفاده از تله مخصوص انجام می گیرد که این روش مستلزم قطع بیشمار بوته ها و درختچه های مناطق خشک بیابانی است. درختچه های تاغ که تنها پوشش غالب این مناطق است و فواید بیشماری هم برای محیط زیست و هم برای مردم دارد از بین میروند.
برای کار گذاشتن تله ها باید چند کیلومتر سد معبر بصورت نواری از شاخه ها ایجاد و در فواصل مشخصی تله ها کارگذاشته شوند. متأسفانه پوشش گیاهی در این مناطق به شدت در حال صدمه دیدن و از بین رفتن است.
از بین بردن پوشش گیاهی بیابان باعث فرسایش بادی و افزایش حرکت شنهای روان و انتشار ریزگردها در فضا شده بطوریکه مناطق دور دست را نیز تحت تأثیر قرار میدهد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی نیز در خصوص آسیب های قاچاق این پرنده برای مردم محلی می افزاید: شغل اکثر افراد منطقه دامداری است و چون تاغزارها نقش عمده ای را در تعلیف احشام منطقه دارند از اینرو تخریب و بوته کنی باعث کاهش دام و فقر بیشتر دامداران می شود.
صالحی ادامه داد: قاچاق هوبره باعث ایجاد شغل کاذب برای افراد محلی شده و آنان را از تولید و آبادانی منطقه باز می دارد.
هر 40 هزار هکتار یک محیط بان
وی با بیان اینکه برای به دام انداختن قاچاقچیان محیط بانان به صورت شبانه روزی فعالیت می کنند، افزود: عرصه های حفاظت شده و زیست محیطی استان زیاد است و محیط بانان به تنهایی قادر به حفاظت کامل این مناطق نیستند.
وی تصریح کرد: هم اکنون به ازای هر 40 هزار هکتار یک محیط بان در استان وجود دارد و در این راستا مردم محلی می توانند بهترین همیاران محیط زیست برای به دام انداختن قاچاقچیان باشند.
صالحی با بیان اینکه خوشبختانه با حمایت های سازمان محیط زیست کشور به استانداردهای لازم برای حفاظت از عرصه های زیست محیطی نزدیک شده ایم، گفت: با دریافت 378 ردیف پستی به ازای هر 250 هکتار یک محیط بان در استان خواهیم داشت.
وی افزود: هم اکنون در انتظار مجوز استخدام برای پر کردن این ردیف های پستی هستیم و در آینده نزدیک خلاء کمبود محیط بانان در استان مرتفع می شود.
برخي از مردم در ايران اعتقاد دارند خوردن گوشت هوبره باعث افزايش بعضي توانمندي هاي جسمي مي شود و مخصوصا سنگدان آن خاصيت دارويي دارد كه اين هم از ديگر دلايل در معرض تهديد انقراض قرار گرفتن اين پرنده است.
به اميد روزي که دشتهاي ایران و از جمله خراسان جنوبی را خالي از زيبايي هاي خداوندي چون هوبره زيبا نبينيم و با همتی بلند در حفظ این گونه و برخورد با قاچاقچیان بگذاريم هوبره بخواند و كوير را از صداي اين پرنده رو به انقراض محروم نكنيم.
......................................
گزارش : فاطمه زیراچی
نظر شما