شرايط محيط اجتماعي بر تكوين شخصيت و نوع رفتارهاي انسان تاثير زيادي دارد گر چه شرايط محيط طبيعي به مقدار قابل ملا حظه اي در ساختن خلق و خوي آدمي موثر است، ولي عامل بسيار موثري كه استعداد اجتماعي فرد را به فعليت مي آورد، شخصيت را پايه گذاري مي كند و او را به صفات خوب يا بد اجتماعي متصف مي كند، محيط تربيتي او مي باشد. در همین رابطه امام علي (ع) می فرماید: شباهت مردم به محيط اجتماعي زمان خود از نظر اخلاقي بيشتر است از شباهت به صفات خانوادگي و خلقيات پدران آنها.
جوانان به خصوص نوجوانان بسياری از صفات اجتماعي خود را از كساني مي گيرند كه در محيط هاي مختلف خانواده، مدرسه، آموزشگاه و كوچه و محله به طور متناوب با آنان در تماس هستند و در بسياري از موارد شاهد رفتارهايي از آنان هستيم كه از محيط اجتماع كسب كرده اند. كشش هاي اجتماع به اندازه اي نيرومند و تواناست كه عموم مردم به استثنای افراد بزرگ و نوابغ از تمام مقرراتش پيروي مي كنند و بدون انديشه و فكر،خويشتن را با آداب و سنن آن منطبق مي سازند.
محيط نيرومند اجتماع قادر است به آساني جوانان را همرنگ خود نمايد و صفات و خلقيات خانوادگي آنان را كه هم آهنگ روشهاي اجتماعي نيست،به دست فراموشي بسپارد. به جهت تاثير زياد اجتماع در شكل گيري و احيانا تغيير شخصيت جوانان بر مربيان، والدين و مسئولان حكومتي لازم است كه شرايط محيطي مناسب را براي جوانان فراهم آورند و در صورت وجود مظاهر آشكار فساد اخلاقي و رفتارهاي نادرست اجتماعي با آن برخورد جدي نموده و اسباب گمراهي و انحراف جوانان را از بين ببرند.
اگر در اجتماع روشهايي مخالف تربيت هاي صحيح خانوادگي معمول شود، جوانان در پيروي از آن روشها كنجكاو شده و مردد مي گردند كه به حفظ رسوم خانوادگي بپردازند يا پيروي از روشهاي تازه اجتماعي بكنند و اين اتفاق باعث ناراحتي، عدم اطمينان و در نهايت تزلزل اخلاق و اختلال شخصيت جوانان مي شود. مخصوصا در جامعه كنوني ما كه جوانان و نوجوانان هر روز در معرض هجوم انواع و اقسام مدها و رفتارهاي غربي مي باشند، رفتار هايي كه هدفشان دور ساختن جوانان از فرهنگ غني اسلام و تربيت مذهبي آنان مي باشد.
اگر به طور جدي و با اعمال دقت و حساسيت موضوع مذكور مورد مطالعه قرار نگيرد و بي تفاوتي مسئولان و مردم ادمه پيدا كند، بسياري از جوانان حتي آنان كه زمينه هاي تربيتي خانوادگي همسو با دين مبين اسلام را دارند ممكن است دچار تزلزل و اختلال شخصيتي شوند. امام علي (ع) می فرمایند وقتي محيط اجتماع آلوده و ناپاك شده، سجاياي انساني و فضايل اخلاقي بي رونق و زيان آور مي شود و بر عكس رذائل و ناپاكي در جامعه رايج و سودبخش مي گردد و ترس آنچه سرايت مي كند بيشتر است از آنچه سخت مي نمايد.
نكته ديگري كه در ارتباط با اجتماع و نقش آن مورد نظر و دقت است تغييرات سطح علمي جامعه است كه از ديدگاه روايات اسلامي بايد جوانان را مطابق آن پرورش داد. اشاره قرآن به تاثير محيط در سوره مباركه هود در آيه 42 آمده است. نوح فرزندش را كه در گوشه اي قرار داشت فرياد زد،پسرم همراه ما سوار شو و با كافران مباش. فرزند حضرت نوح كه جواني مغرور بود از پذيرش حرف پدر خودداري كرد و بدين سبب در ميان امواج طوفان به هلاكت رسيد. فرزندجواني كه از اهل بيت نبوت جدا مي گردد و در گوشه تنهايي قرار مي گيرد، نمونه اي ارائه شده از قرآن است كه با توجه به آن مي توان گفت عامل اصلي انحراف او محيط آلوده به شرك و بت پرستي است.
نظر شما