موزه‌ای که ره‌آورد عشق یک کودک روستایی است/ صدای همایونی را در موزه کندلوس بشنوید

علی اصغرجهانگیری متولد اسفندماه سال 1325 در روستای کندلوس از توابع کجور است که به گفته خودش از سن هفت سالگی به دنبال جمع آوری اشیائی بود که ریشه در تاریخ و فرهنگ مردم منطقه داشت و این علاقه ادامه یافت تا جائیکه منجر به جمع آوری  این اشیاء از تمام شهرها و روستاهای کشور شد و در قالب موزه مردم شناسی کندلوس در منطقه کجور مازندران فعال است.

بنیانگذار موزه مردم شناسی کندلوس در گفتگو با خبرنگار مهر با یادآوری اینکه اشیاء این موزه را از سن هفت سالگی روستا به روستا از طریق معاوضه مایحتاج مردم با این اشیاء جمع آوری کردم گفت: موزه کندلوس ره آورد سالها همدلی و هم صحبتی با مردم است.

دکتر علی اصغر جهانگیری در گفتگو با خبرنگار مهر ، در خصوص موزه مردم شناسی کندلوس اظهار داشت: موزه کندلوس حاصل عشق یک کودک روستائی است که در سنین هفت سالگی در زمینه فرهنگ و گذشته نیاکان در دل کوهستان از روستائی به روستای دیگر در جستجوی هویت و فرهنگ خود این کار را شروع کرد.

وی افزود: در سال 1360به عنوان یک کارآفرین و بر اساس اینکه خدمتی به مردم زادگاه خود کرده باشم در زمانی که امکاناتی چون جاده، برق، تلفن و..وجود نداشت موزه مردم شناسی کندلوس در بلندای دامنه البرز برپا شد.

بنیانگذار موزه مردم شناسی کندلوس می گوید: این موزه قدیمی ترین موزه ایران در تنوع اشیاء بی شمار از دوران مختلف تاریخ این سرزمین  است.

جهانگیری در ادامه با اشاره به اینکه موزه کندلوس اولین موزه روستائی جهان بیان داشت: یونسکو به این قصه می بالد که موزه هایی که سرچشمه فرهنگ اقوام مختلف است بایستی در همان منطقه برپا شود نه در شهرهای بزرگ، بطوریکه موزه فرش کاشان باید در راوند کاشان باشد نه در تهران. وی افزود: این ایده از کندلوس وارد یونسکو شده است.

این پژوهشگر حوزه فرهنگ و هنر اظهار داشت: موزه کندلوس اشیاء بی شماری را از دوران 1800سال قبل از میلاد تا اواخر دوره قاجار را در خود جای داده است بطوریکه که از لابراتوار کیمیاگر هزاره قبل از میلاد تا کتاب خارستان سعدی، سند شهر سمنگان، صدای مظفر الدین شاه و فونو گراف و نظایر آن در این موزه به چشم می خورد.

دکتر جهانگیری، با بیان اینکه کودک 7ساله روستای کجور یکباره دست از بازی‌های کودکانه بر می دارد و آواره دشت و کوه و صحرا می شود تا در روستاهای کجور مازندران خانه به خانه به دنبال اشیاء فرهنگی و تاریخی آن دیار باشد واز طریق معاوضه قند و چای و سیگار،قباله ها،اسناد،سکه،سفال جمع اوری کرده و آنها را از دید خانواده پنهان میداشت که الان قسمتی آن در موزه مردم شناسی کندلوس وجود دارد و این در حالی است که هنوز با گذشت سالهای زیاد از آن سالها باز هم در شهرهای ایران به جستجوی این اشیا که ریشه در فرهنگ اقوام مختلف دارد مبادرت می ورزم.

وی در بیان بخش های مختلف موزه کندلوس ابراز داشت: این مجموعه ره آورد سالها هم صحبتی وهمدلی با مردم مهربان دیار کجور مازندران است که خود زاده و پرورده دشت و کوهساران آن دیارم و هرچه دارم از مردم آن دیار دارم.

بنیانگذار موزه کندلوس  با بیان اینکه اسناد تاریخی که نشانگر زندگی نیاکان ما و دستاوردهای تاریخی آنهاست بخشی از موزه کندلوس است می افزاید: کتابهای خطی،نقاشیهای پشت شیشه ،اشیاءفلزی،ظروف سفالی ،سکه های باستانی و بافته های مردم روستاها بخشی از این مجموعه است.

درختان منطقه فسیل زنده دوره دوم زمین شناسی است

جهانگیری یادآور شد: موزه مردم شناسی کندلوس یک موزه ایرانی است که بخشی از آن مختص مازندران است که در این موزه اشیایی که ریشه در پیدایش موسیقی ایران دارد ، زیور آلات، قفل های ایرانی و.. جمع آوری شده است.

بنیانگذار موزه مردم شناسی کندلوس، با یادآوری اینکه  این موزه سالانه میزبان هزاران مسافر و گردشگر است بیان داشت: درسال 92 بیش از 200هزار نفر گردشگر از موزه مردم شناسی کندلوس بازدید کردند.

جهانگیری با اشاره به موقعیت جغرافیائی  استقرار موزه در بلندای دامنه البرز گفت: در روزهای اول و دوم فروردین ماه سال جاری به دلیل بارش برف و ترافیک مسیر تعداد بازدیدکنندگان از موزه اندک بود ولی از روز سوم فروردین ماه تاکنون روزانه شاهد بیش از هزار گردشگر از این موزه هستیم.

وی با بیان اینکه برای گردشگران و هموطنانی که برای بازدید به موزه مردم شناسی کندلوس می آیند امکاناتی چون؛ رستوران، مهمانسرا، فروشگاه و ...وجود دارد خاطرنشان کرد: در سال 92 گردشگرانی از کشورهای حاشیه خلیج فارس و عمان برای بازدید به موزه آمده بودند.

بنیانگذار موزه مردم شناسی کندلوس افزود: در سال گذشته این موزه میزبان 14نفر از برندگان جایزه نوبل بود که به دعوت دانشگاه صنعتی شریف به ایران آمده بودند که یکی از آنها "پروفسور سوخو" برنده جایزه نوبل محیط زیست بود که با دیدن گونه های درختهای جنگل دیوانه وار به این درختان خیره شده بود و می گفت که فسیل های دوره دوم زمین شناسی در این منطقه به صورت زنده یافت می شود که خود یک ثروت بزرگ محسوب می شود.

جهانگیری اذعان داشت: دامنه های البرز مرکزی منابع غنی از گیاهان دارویی است که بر این اساس 50هکتار از مزارع این روستا به زیرکشت گیاهان ژنتیک جهان رفته است که گردشگران می توانند از این مزارع نیز بازدید داشته باشند.

جهانگیری که در زمینه گیاهان دارویی و فرآوری تخصص دارد عنوان نمود: گیاهانی که  در 50هکتار از مزارع منطقه کشت می شود شامل؛سالویا، سانتولینا،آرتیمیس است که به دلیل  ژنتیک این گیاهان دارای ماده موثره ای چند برابر گونه های وحشی خود نظیر مریم گلی، اسفنتین و قیصوم هستند.

وی افزود: این گیاهان ژنتیک جهان که گیاهان چند منظوره نیز محسوب می شوند و کاربردهای گوناگون دارد  می توان با تولید این گیاهان محصولات گوناگون را طراحی و تولید ویا بسته بندی کرد و این محصولات را در قالب داروئی ،غذائی ،آرایشی ،بهداشتی و غیره با ارزش افزوده قابل توجهی که دارد عرضه نمود.

لزوم توجه به حفظ خرده فرهنگ‌ها

این پژوهشگر و فعال فرهنگ و هنر اظهار داشت: زبان مازندرانی جز خرده فرهنگ های ایران است و با توجه به اینکه در قرن 21به سر می بریم با وجود ماهواره به زودی این زبان از بین خواهد رفت.

به گفته جهانگیری تا 15سال آینده فردی پیدا نمی شود که به زبان مازندرانی صحبت کند و این شامل بقیه زبانها نیز می شود و نگرانی جدی است که ما در پیش رو داریم  این است که خرده فرهنگ های مازندرانی که دلنشین است را از دست خواهیم داد و باید این زبان و فرهنگ را اشاعه دهیم و در حفظ آن گام های بزرگ برداریم.

وی تاکید کرد: به تصویر کشیدن زندگی مازندرانی که شامل زبان و فرهنگ است باید بدون تعصب انجام شود چراکه اینها واقعیت های زندگی ماست و نباید به ما بربخورد.

جهانگیری گفت: در جهت حفظ فرهنگ مازندران و پاسخ به این دغدغه تا زمانی که از بستر نصیحت و اندر وارد شویم به نتیجه نمی رسیم بلکه بایستی فرهنگ و هنر در خدمت اشتغال گرفته شود چرا که جوانان با  اقتصاد در بسترفرهنگ نه تنها می توانند اشتغال زائی در زمینه فرهنگ داشته باشند بلکه آشنایی با فرهنگ و تاریخ گذشته مانع از تکرار آن تجربه و بالطبع خسارات ناشی از آن خواهد شدلذا ناچار نخواهیم شد تا تجربه بدست آمده را تکرار کنم.

وی افزود:  آداب و عادات قومی و قبیله ایی در کشور ما به قدری متنوع و گوناگون است  که گاهی باعث تضاد می شود و این خود عاملی برای باز ماندن و در جا زدن است.

مازندران 13 موزه دارد و موزه مردمشناسی کندلوس از جمله آنست و در این موزه صنایع دستی و دست بافته های مردان و زنان کجور را می توان دید و از جمله بخش های ویژه این موزه، پخش صدای ناصرالدین شاه از گرامافون قدیمی است که در گذر از منطقه میخساز و کجور، فرمان همایونی صادر می کند وی گوید ما این منطقه را میخ ساز می نامیم.