۲ آذر ۱۳۹۳، ۱۰:۳۶

سازنده چنگ و تار:

سازمان میراث فرهنگی، چوب لای چرخ ما نگذارد؛ حمایت‌ نمی‌خواهیم!

سازمان میراث فرهنگی، چوب لای چرخ ما نگذارد؛ حمایت‌ نمی‌خواهیم!

یکی از سازندگان ساز در پاسخ به این‌که معاونت صنایع دستی تا چه اندازه از او حمایت کرده است گفت: سازمان میراث فرهنگی چوب لای چرخ من نگذارد لازم نیست از من نوعی حمایت کند و امتیازاتی را در اختیارم بگذارد.

عبدالله عباسی در گفتگو با خبرنگار مهر به پیشینه ساز چنگ اشاره و بیان کرد: در شعرهای ما امده«رودکی چنگ برگرفت و نواخت» و رودکی، شاعر قرن چهارم است اما سابقه چنگ در ایران به دوره مادها برمی‌گردد و این سازز را ایرانیان از روی تیر و کمان ابداع کرده‌اند. به این معنی که صدای رهاشدن تیر از چله کمان برای آنها خوشایند بوده پس براساس آن چنگ را ساخته‌اند.

او همچنین از ساخت چنگ پدالی خبر داد و افزود: در این هارپ، نیم‌پرده‌ها با پا عوض می‌شوند، نه با دست. من این نمونه از هارپ را به نمایشگاه باکو بردم و با استقبال مخاطبان روبه‌رو شد. اما باز هم ایران و سازمان میراث فرهنگی و وزارت ارشاد برای حضور صنعتگران ایرانی سرمایه‌گذاری نکرده بودند و نه تبلیغاتی بود نه معرفی درست و دقیقی از کارهایی که در نمایشگاه ارائه شده بود.

عباسی در پاسخ به این‌که سازمان میراث فرهنگی و معاونت صنایع دستی چه امکانی را در اختیار سازندگان ساز می‌گذارند گفت: سازمان میراث فرهنگی، چوب لای چرخ من نگذارد لازم نیست از من نوعی حمایت کند و امتیازاتی را در اختیارم بگذارد. من یک سنت مرده را زنده کردم. سازی که من ساخته‌ام را سازمان میراث فرهنگی می‌تواند، حداقل در آسیای میانه به نمایش بگذارد اما چنین نمی‌کند. حتی می‌تواند فضایی از فضاهای خود را در اختیار من بگذارد تا ساز بسازم و ساختن آن را آموزش دهم اما چنین نمی‌کند.

این سازنده تار و چنگ به این‌که آموزشگاهی نیست تا آموزش ساز را تخصص دهد، اشاره و بیان کرد: موسیقی سنتی، همواره مخاطبان خاص خود را داشته است. در این میان، تعدادی هم علاقه‌مندند تا ساخت ساز را یاد بگیرند اما آموزشگاهی که به‌طور رسمی به آموختن این فن بپردازد وجود ندارد؛ هرچند تعداد علاقه‌مندان به فراگیری ساخت سازهای سنتی، اندک است؛ خود من بیش از 30 سال است که تار می‌سازم و در این مدت شاید 10 نفر مراجعه و ابراز علاقه کرده‌اند که دوست دارند ساخت ساز را فرابگیرند؛ این افراد هم از جمله کسانی بودند که درآمد ثابتی داشتند و تنها از روی علاقه، دل‌شان می‌خواست این هنر- صنعت را فرا بگیرند.

به گفته عباسی، امروز جوانان، گیتار را به‌جای تار و سه‌تار انتخاب می‌کنند و علت این گزینش این نیست که جوانان ایرانی علاقه‌ای به موسیقی سنتی ندارند بلکه به‌این خاطر است که آنچه آنان در ماهواره و اینترنت می‌بینند گیتار است نه تار و سه‌تار. چقدر سازهای سنتی‌مان را تبلیغ می‌کنیم و نشان می‌دهیم؟ بهتر نیست تلویزیون به عنوان رسانه ملی به نشان دادن تصویر سازهای سنتی بپردازد تا نسل جدید سازهای ایرانی را بشناسد؟ از صداوسیما و تاثیر آن در شناساندن سازهای ایرانی به نسل جدید که بگذریم، به قیمت سازها می‌رسیم؛ یکی دیگر از دلایل استقبال از سازهایی چون گیتار به جای تار و سه‌تار، قیمت بالای سازهای ایرانی در برابر گیتار است.

این سازنده ساز، در پاسخ به این‌که هنوز هم هستند کسانی که ساز می‌سازند اما تار یحیی، ژاله، میرفخرایی و عباسی جزو تارهای معروف‌اند؛ فوت کوزه‌گری کدام است و آیا این افراد توانسته‌اند رموز و فنون کار را به شاگردان خود بیاموزند گفت: انتخاب چوب، خشک کردن آن در شرایط طبیعی و خوب، شکل الگو، خرک و نفیر، از جمله مواردی است که به ساخت یک ساز خوب و خوش‌صدا می‌انجامد. من از چون درخت توت، زبان گنجشک، اقاقیا و زردآلو برای ساخت تارهایم استفاده می‌کنم؛ سیم آن از روده است و بر کاسه تار، پوست بز کشیده می‌شود اما حقیقت این است که هیچ راز نهفته‌ای وجود ندارد آنچه هست، عشق است. هرچه هست به احساس سازنده برمی‌گردد وگرنه همه سازندگان از استانداردهای خاصی برای کار خود استفاده می‌کنند. سال‌هاست آقای قنبری‌مهر در گوشه خانه خود نشسته و براساس استانداردهایی ویلن می‌سازد. اما بسیاری از نوازندگان مطرح ویلن در دنیا، ساز او را در دست می‌گیرند و می‌نوازند چراکه حس و روح او در این ساز دمیده شده است.

عبدالله عباسی که خود، سال‌ها شاگرد هوشنگ ظریف بوده و نواختن تار را از او آموخته با اشاره به این‌که الزامی ندارد که همه سازندگان، نوازنده ساز هم باشند گفت: لزومی ندارد سازنده تار، نوازنده آن هم باشد اما آشنایی با ریتم و داشتن گوش موسیقایی ضروری است و این امکان را فراهم می‌آورد تا ساز بهتر و خوش‌صداتری ساخته شود.

کد خبر 2426761