به گزارش خبرگزاري "مهر" ، شوراي روابط خارجي آمريكا در پرسش و پاسخي با كارشناسان مسايل هسته اي خود پيرامون فرصت ها و تهديدات همكاري هسته اي هند و آمريكا نوشت : در 18 جولاي 2005 جورج بوش رئيس جمهوري آمريكا ومانموهان سينك نخست وزير هند به توافقي دست يافتند . اين طرح كه نشان دهنده گرم شدن هرچه بيشتر روابط آمريكا و هند است، كمك آمريكا را براي برنامه هسته اي هند مهيا مي كند و همكاري دو طرف را در زمينه انرژي و تكنولوژي ماهواره اي توسعه مي دهد. در ديداراول مارس بوش از هند، دو طرف طرحي را در اين زمينه مطرح خواهند كرد.
"چارلز فرگوسن" عضو گروه علمي و تكنولوژيك شوراي روابط خارجي آمريكا در اين باره مي گويد:" اين يك طرح غير منتظره براي هند است. اگر شما به سه كشوري كه عضو پيمان منع گسترش سلاحهاي هسته اي ( ان. پي. تي) نيستند – اسرائيل، هند و پاكستان- نگاه كنيد، مي بينيد كه اين يك طرح منحصر به فرد به شمار مي رود.
شوراي روابط خارجي آمريكا تصريح مي كند كه هند دراين توافقنامه مي تواند تكنولوژي هسته اي دومنظوره را از آمريكا خريداري كند، مثل مواد و تجهيزاتي كه براي غني سازي يا عمل آوري دوباره " پلوتونيوم" استفاده شود، واين فرايند به طور بالقوه ماده لازم را براي بمب هسته اي ايجاد مي كند.هند همچنين سوخت وارداتي را براي راكتوهاي هسته اي خود دريافت مي كند.
به گزارش "مهر" " اسرپان " ديگر كارشناس شوراي روابط خارجي آمريكا خاطرنشان مي كند كه منتقدان آمريكايي ، مفاد اين قرارداد را كاملا به نفع هند مي دانند و مي گويند كه اين توافق فاقد پادمانهاي كافي براي جلوگيري از ادامه توليد سلاحهاي هسته اي توسط هند است.
يكي ديگر از كارشناسان در اين باره مي گويد: " ما مي خواهيم سوخت تازه - شامل كيك زرد و اورانيوم غني شده را- به هند بفرستيم يا اجازه دهيم كه ديگران آن را براي هند بفرستند و همين امر موجب مي شود كه منابع سوخت داخلي هند فقط به ساخت بمبهاي بيشتري نسبت به توانايي كنوني آنها اختصاص داده شوند."
يكي از كارشناسان مي گويد كه بدون اقدامات اضافي براي اطمينان از اين مسئله كه يك مانع واقعي بين برنامه هاي نظامي و غير نظامي هند وجود دارد، اين توافق مي تواند خطرات جدي بر امنيت آمريكا تحميل كند، چرا كه به طور بالقوه به شركتهاي هندي اجازه مي دهد تا تكنولوژي ممنوع شده هسته اي را در سراسر جهان توسعه دهند. علاوه بر اين مي تواند ارائه دهندگان ديگر مواد هسته اي – مثل روسيه و چين- را هدايت كند تا اصول بين المللي را نقض كنند. بنابراين آنها مي توانند تكنولوژي هسته اي خود را به كشورهاي ديگر بفروشند كه برخي از آنها دشمن آمريكا هستند.
از سوي ديگر برخي كارشناسان مي گويند كه ان. پي. تي در ماموريت خود براي جلوگيري از گسترش سلاحهاي هسته اي شكست خورده است.
نويسنده درباره نقش چين در طرح هسته اي هند و آمريكا مي نويسد: چين يك عامل محرك در اين طرح است. رشد چين در منطقه آمريكا را تحريك مي كند تا در جستجوي يك رابطه استراتژيك با هند باشد.
فرگوسن در اين زمينه معتقد است:" آمريكا سعي دارد تا به منظور متعادل كردن چين رابطه خود را با بزرگترين دموكراسي جهان مستحكم كند."
كارشناس ديگرشوراي روابط خارجي آمريكا مي گويد :" دولت بوش اميدوار است كه با مطرح كردن هند به عنوان ستاره آسيا بتواند چين را كنترل كند."
اما به عقيده كارشناسان ديگر ارتباط اقتصادي رو به رشد چين و هند به قدري براي دهلي نو حساس است كه منافع آن دررابطه با چين نمي تواند تهديد و يا جايگزين هر توافقي با آمريكا شود.
" رابرت بلك ويل" سفير سابق آمريكا در هند در اين رابطه مي گويد:" سياست كلي هنديها اين است كه در جستجوي بهترين رابطه ممكن با چين باشند."
درپرسش و پاسخ شوراي روابط خارجي امريكا در خصوص همكاري هسته اي دهلي نو و واشنگتن خاطر نشان شده است: كارشناسان ديگر هم نگران هستند كه كمك هسته اي آمريكا به هند مي تواند يك رقابت هسته اي خطرناك بين هند و چين را افزايش دهد. اگر چه هند در ايجاد روابط اقنتصادي با چين منافع مهمي دارد، اما دهلي نو هنوز نسبت به رشد نظامي چين در منطقه ملاحظه كاري مي كند.
به گزارش مهر، در پايان گزارش شوراي روابط خارجي آمريكا درباره تاثير اين طرح بر روابط آمريكا و هند با پاكستان آمده است: پرويز مشرف رئيس جمهوري پاكستان پيشنهاد مشابهي در زمينه انرژي هسته اي از جانب واشنگتن دريافت نكرده است. به عقيده برخي كارشناسان اين لطف آشكار آمريكا به هند مي تواند رقابت هسته اي بين كشورهاي رقيب را افزايش دهد و به طور بالقوه تنشهايي را در منطقه خطرناك ايجاد كند.
كارشناسان ديگر نيز مي گويند كه دو كشور مي توانند مجبور شوند كه با احتياط بيشتر با يكديگر همكاري داشته باشند. پاكستان در حال حاضراز نظر توليد و تكثير سلاحهاي هسته اي يك خطر محسوب مي شود. شبكه هسته اي قاچاقي عبدالقدير خان در سال 2004 كشف شد و جهان را با تجارت تكنولوژي هسته اي خود شوكه كرد.
برخي كارشناسان ديگر نيز نگران هستند كه طرح آمريكا و هند مي تواند پاكستان را تحريك كند تا براي اقداماتي اينچنيني به جاي ديگري برود.
نظر شما