راز پرفروش شدن داستان‌های یک روزنامه‌نگار انگلیسی در ایران

به گزارش خبرنگار مهر، جوجو مویز نویسنده‌ای انگلیسی است که با دو رمان «من پیش از تو» و «پس از تو» که با ترجمه مریم مفتاحی از سوی نشر آموت منتشر شده است، در یک سال گذشته توانسته مخاطبان بسیاری را در ایران به سوی خود جذب کند.

رمان «من پیش از تو» تا کنون در شش نوبت تجدید چاپ شده و رمان «پس از تو» نیز پس از گذشت کمی بیش از یک ماه از انتشار، توانسته برای دومین نوبت تجدید چاپ شود.

مریم مفتاحی مترجم این دو رمان در گفتگو با خبرنگار مهر درباره علت پرفروش شدن آثار این نویسنده در ایران و جهان می‌گوید: آنچه که من در این زمینه بررسی کرده‌ام نشان می‌دهد که خانم مویز چون خود یک روزنامه‌نگار شناخته شده است، به نوعی به مسائل و انتخاب سوژه‌هایش پرداخته که عمومیت داشته باشد و دین و اعتقاد و زبان‌های مختلف بتواند آنها را بپذیرد. وی به عنوان یک روزنامه‌نگار موضوعاتی را دست‌مایه نوشتن قرار می‌دهد که نگاه ژورنالیستی وی به مسائل اجتماعی و پدیده‌های زندگی جمعی را در بر می‌گیرد.

وی ادامه داد: داستان‌های او مانند یک گزارش مطبوعاتی، پیام ویژه‌ای دارد و به دنبال خلق هدفی معین نوشته می‌شود. رمان‌های او همگی تلفیقی از عشق و موضوعات اجتماعی مدنظر اوست و شاید به همین خاطر بشود گفت که نگاه او به مسائل اجتماعی انسانی شکلی خاص به خود بگیرد که در همه دنیا طرفدار دارد؛ حتی شاید بشود آن را نوعی روایت رئالیستی هم بدانیم و البته خودش نیز تاکید دارد که داستان‌هایش برگرفته از واقعیت است.

مفتاحی افزود: رمان «من پیش از تو» داستانی است که وقایعش از نگاه شما اصلا دور از ذهن نیست و البته قلم نویسنده باعث شده کار از نظر ادبیات بسیار ارزشمند و نوآورانه باشد که مساله اجتماعی مهمی را برای مخاطب بیان می‌کند.

این مترجم درباره علت اقبال مخاطبان ایرانی به آثار این نویسنده معتقد است: مخاطبان ایرانی با مویز به یک زبان مشترک رسیده‌اند. دغدغه‌های مویز در داستان‌هایش هم البته فراملیتی است. او بومی نویس نیست و سوژه‌هایش در همه دنیا قابل تصور است و احساسات همه را بر می‌انگیزد.

مفتاحی در ادامه در پاسخ به سوالی درباره باور عمومی مخاطبان کتاب در ایران مبنی بر ارجحیت تالیفات خارجی بر ایرانی برای مطالعه، گفت: نویسندگان خارجی که پایشان با ترجمه به ایران باز شده به هر شکل چه بخواهیم چه نخواهیم بسیار فراتر از دنیای نویسندگان ما زیسته و فعالیت کرده‌اند. به باور من آنها چند ویژگی ممتاز دارند که اولینش سواد قابل توجه آنهاست. خانم مویز در یکی از مصاحبه‌های خود درباره کتاب «من پیش از تو» می‌گوید که در داستانش شهری کوچک با محوریت یک قلعه را می‌خواسته به تصویر بکشد. وی بیان می‌کند که تمام انگلستان و اسکاتلند را برای پیدا کردن چنین مکانی زیر و رو کرده تا آن قلعه را پیدا کند و بتواند بنویسدش. همچنین نویسنده‌ای دنیای بسیار بزرگ و فضای ذهنی گسترده‌ای دارد، این همان چیزی است که نویسندگان ایرانی معمولا کم دارندش.

وی ادامه داد: حتی در قالب رمان‌های عامه‌پسند هم اگر مقایسه‌ای کنیم خواهیم دید که سطح آثار ایرانی خیلی پایین‌تر از آثار غیر ایرانی است. یعنی رمان‌های پرمخاطب و به قول ما عامه پسند غیرایرانی را اگر در خارج از کشور در نظر بگیریم؛  سطح ادبی و حذب مخاطبش از نویسندگان جدی ما بالاتر است و معمولا تجربه زیسته بهتری برای نوشتن رمان داشته‌اند. اما نویسنده ایرانی فضای نوشته‌هایش معمولا محدود است. برخی جسارت ندارند و برخی هم سوژه خوبی برای نوشتن پیدا نمی‌کنند.

مفتاحی در همین زمینه تصریح کرد: متاسفانه دنیای دید نویسندگان ایرانی بسیار محدود بوده و اندیشه‌ای که در ذهنش برای نوشتن شکل می‌گیرد با اندیشه ذهنی نویسندگان تراز اول جهان فاصله زیادی دارد.