خبرگزاری مهر- گروه استانها: محدوده شهر تاریخی بلقیس که درواقع اسفراین کهن محسوب می‌شود قدمتی حدود چهار هزار سال دارد و در سه کیلومتری جنوب غرب شهر کنونی اسفراین قرارگرفته ۱۸۰ هکتار وسعت دارد، در این منطقه در طول قرن‌ها همواره مردمی زیسته و تمدن آفریده‌اند و سپس با هجوم و تجاوز اقوام مختلف تخریب‌شده و بار دیگر از درون خاکسترهای جنگ و نفرت جوانه شهری جدید سر برآورده است.
بیشتر آنچه اکنون در این شهر تاریخی باقیمانده، آثار و بقایایی است که به دوره صفوی نسبت می‌دهند، اما شواهد و یافته‌های جدید تاریخی حاکی از آن است که دیرینگی شهر تاریخی بلقیس در شهرستان اسفراین به قرن دوم اسلامی می‌رسد.
مهم‌ترین اثر باقیمانده در شهر تاریخی بلقیس نارین قلعه است، نخستین دوره استقرار در ارگ پس از حمله مغول به این شهر برمی‌گردد و بعدازاین زمان دو بار در ارگ فعالیت‌های مرمتی و ساخت‌وساز در پیکره آن دیده می‌شود. مهم‌ترین اثر باقیمانده در شهر تاریخی بلقیس نارین قلعه است، نخستین دوره استقرار در ارگ پس از حمله مغول به این شهر برمی‌گردد و بعدازاین زمان دو بار در ارگ فعالیت‌های مرمتی و ساخت‌وساز در پیکره آن دیده می‌شود.
خرابه‌های شهر بلقیس از اعصار مختلف شامل مجموعه آثار، بقایای ارگ و خندق، بخش‌هایی از حصار گرداگرد شهر و بقایای مقبره شیخ آذری و غیره تشکیل می‌شود؛ این اثر درسال ۸۰ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
ارگ آخرین بار توسط افغان‌ها به تصرف درآمد و به‌طور کامل تخریب شد، اما گفته می‌شود خانواده‌هایی به‌طور مستقل تا اواخر قاجار در این مکان زندگی می‌کرده‌اند.
اسفراین کهن (شهر بلقیس) پس‌ازاینکه در دوره صفوی رونق گرفت در سال ۱۷۳۱ میلادی توسط افغان‌ها تخریب شد و ساکنان آن شهر جدیدی را در نزدیکی شهر بلقیس ایجاد کردند.
ارگ بلقیس اسفراین پس از ارگ بم دومین بنای گلی ایران است که بر اساس اصول معماری ساسانی ساخته‌شده و مهم‌ترین مصالح به‌کاررفته در آن خشت و گل است. اسفراین به علت واقع‌شدن در شاهراه ورودی اقوام مهاجر به ایران ازجمله قوم مغول، ازبک‌ها، افغان‌ها و در طول قرون اسلامی بارها مورد تجاوز و تخریب این اقوام قرارگرفته و دوباره با کوشش مردم سخت‌کوش این دیار سر از خاک برافراشته و شکوفایی خود را بازیافته است.
می‌گویند ارگ بلقیس اسفراین پس از ارگ بم دومین بنای گلی ایران است که بر اساس اصول معماری ساسانی ساخته‌شده و مهم‌ترین مصالح به‌کاررفته در آن خشت و گل است.
این کهن دژ که اصلی‌ترین قسمت باقیمانده از شهر تاریخی بلقیس محسوب می‌شود دارای ۲۹ برج بوده که ارتفاع هرکدام از آن‌ها حدود ۱۱ متر است و این ۲۹ برج از هر سو با خندق احاطه‌شده‌اند.
طی کاوش سال ۸۶ در شهر بلقیس سفال‌هایی شبیه سفال‌های نیشابور قدیم کشف شد که به سفال‌های مرو و سمرقند شباهت زیادی داشت و احتمال وجود تمدن در قرون دوم هجری را در این منطقه قوت می‌داد.
فضای داخلی قلعه با حفاری‌های قاچاق به‌کلی مضطرب شده و فقط از این ارگ بزرگ که زمانی دارای سه‌طبقه فضای معماری بوده تنها یک پوسته گلی باقیمانده است.
این بنای تاریخی در آبان ماه سال ۹۱ بود اقدامات ثبت جهانی آن انجام شد، این شهر که یکی از عظیم‌ترین بناهای خشتی ایران محسوب می‌شود، در سه کیلومتری اسفراین واقع‌شده است.
در محدوده حصار شهر آثاری از قبیل بقعه شیخ آذری شاعر قرن نهم در زمان شاهرخ تیموری مشاهده می‌شود و همچنین راسته‌بازار در بخش میانی شهر و باروی شهر نیز از دیگر قسمت‌های این شهر محسوب می‌شوند.
محل معروف این شهر تپه منار است که با توجه به نوشته‌های مورخین، جغرافی نویسان و نیز کاوش‌های باستان‌شناختی احتمالاً محل مسجد و دارالاماره اسفراین در دوره بعد از مغول بوده که بخش‌هایی از آن مورد کاوش قرارگرفته است.
بنای کاروانسرای تیموری در بخش غربی شهر و مجموعه‌ای از یخدان‌ها متعلق به دوره صفویه که هر دو این‌ها در حاشیه روستای جوشقان قرار دارند را می‌توان از بناهای این شهر تاریخی محسوب کرد. همچنین بنای کاروانسرای تیموری در بخش غربی شهر و مجموعه‌ای از یخدان‌ها متعلق به دوره صفویه که هر دو این‌ها در حاشیه روستای جوشقان قرار دارند را می‌توان از بناهای این شهر تاریخی محسوب کرد.
این بنای تاریخی در آبان ماه سال ۹۱ بود اقدامات ثبت جهانی آن انجام شد، این شهر که یکی از عظیم‌ترین بناهای خشتی ایران محسوب می‌شود، در سه کیلومتری اسفراین واقع‌شده است.
شهر تاریخی بلقیس قدمتی چهارهزارساله دارد که می‌تواند به‌منزله ارگ بم در خراسان باشد.
این شهر که روزگاری در حاشیه جاده ابریشم قرار داشته است، جزو عظیم‌ترین میراث‌های خشتی ایران پس از ارگ بم به‌حساب می‌آید؛ بخش اعظمی از دیوار ارگ تاریخی بلقیس تاکنون از سوی اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری مرمت‌شده و سایت موزه‌ها نیز در این محوطه تاریخی ایجادشده است.
نظر شما