خبرگزاری مهر - گروه استانها: تعطیلات نوروزی از نیمه گذشت و روزهای باقیمانده فرصتی است تا با اتوبوس گردی و گشت‌وگذار در بناها و محوطه‌های قدیمی به قلب تاریخ سفر کرد و از معماری، فرهنگ و هنر نهفته در این بناها لذت برد.
مقصد اولمان عمارت کلبادی ساری است که نمونه بارزی از معماری مسکونی اقلیم شمال ایران در دوره قاجاری را در این عمارت می‌توان به نظاره نشست. عمارت کلبادی به دستور جلیل از امرای ارتش در حدود ۱۳۰ سال پیش یعنی اواخر دوران قاجار برای فرزندش امیر نصرت ساخته‌شده است. ازآنجایی‌که امیر نصرت در جوانی درگذشت این بنا به نام وی «امیریه» نیز نام گرفت و سردارجلیل پس از مرگ او بنا را به فرزند وی منوچهر خان کلبادی بخشید.
منوچهر خان کلبادی که زمانی نماینده مردم ساری در مجلس شورای ملی بود در سال ۱۳۶۲ دارفانی را وداع گفت و این بنا در سال ۱۳۷۰ در اختیار سازمان میراث فرهنگی قرار گرفت و در سال ۱۳۸۸ این بنا تبدیل به موزه باستان‌شناسی و مردم‌شناسی شد.
سبک معماری این بنا با معماری بومی و تکایای دوران قاجار مطابقت دارد، خانه کلبادی به لحاظ موقعیت اجتماعی مالک و کاربری و ریزه‌کاری‌های ساخت برتری‌های اساسی نسبت به خانه‌های دیگر دارد که به شکوه آن افزوده و این بنا را متمایز ساخته است.
سرپرست میراث فرهنگی مازندران در گفتگو با خبرنگار مهر می‌گوید: در موزه کلبادی آثار متنوعی از هنرهای سنتی و مردم‌شناسی به نمایش گذاشته و اشیاء باستانی این موزه با هفت هزار سال قدمت و تنوع مصنوعات سفالین، فلزی، شیشه‌ای و سنگی از دوران پیش‌ازتاریخ ایران تا اواخر دوره قاجار، راوی فرهنگ و گذشته ایران و مازندران است.
بهروز کشاورز افزود: قدمت برخی محله‌های ساری مربوط به دوره قاجار است و در آثار تاریخی و سفرنامه‌ها می‌توان نشانی از این محله‌ها یافت. از مهم‌ترین محله‌های ساری می‌توان به امام‌زاده یحیی، چراغ‌برق یا ام زله بن، بهرام اتر، آب امبارنو، چاله باغ، چناربن، شاه غازی بن، درب خانه یا چال مسجد، در مسجد، شیشه‌گر محله، نعلبندان و میر مشهد اشاره کرد.
محله «نوامبار» ازجمله محلات قدیمی شهر ساری است و اکثر بناهای تاریخی ساری در محدوده این محله قرار دارند و از سویی فعالیت‌های مهم تجاری و اداری شهر نیز پیرامون خیابان‌های این منطقه و بازار نرگسیه انجام می‌پذیرد. ساکنان این محله را بیشتر کسبه، بازاریان و کارمندان تشکیل می‌دهند که اقشار میانی جامعه هستند و ساختمان‌های قدیمی و کوچه‌های باریک و ترکیب بافت سنتی و مدرن از ویژگی‌های این محله است.
با اتوبوس ساری گردی به حمام تاریخی وزیری هم می‌توان رفت، حمام وزیری مربوط به دوره قاجار است و در ساری، خیابان انقلاب، کوچه آب‌انبار نو در کنار خانه کلبادی قرار دارد. این اثر در تاریخ ۷ مهر ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۶۲۶۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
این حمام ازلحاظ نوع معماری، مصالح و ویژگی‌های ساختمانی از ابنیه دیدنی و مشهور مازندران به شمار می‌رود، این حمام با مساحتی در حدود ۲۰۰ مترمربع دارای همه فضاهای لازم برای یک حمام سنتی شامل ورودی، سربینه، راهروی انتقالی هوا، گرمخانه خزینه‌های آبگرم و سرد سرویس بهداشتی و تون (گرمابه) است.
عباس مهدوی کارشناس فرهنگی مازندران نیز به خبرنگار مهر می‌گوید: گرمخانه حمام وزیری نیز همانند سربینه به‌صورت هشت‌ضلعی است و در انتهای ضلع جنوبی آن خزینه‌های آب گرم وسرد قرار دارد و در قسمت جنوبی بنا اتاقی مستطیل شکل که کف آن از همه قسمت‌های بنا پایین‌تر است به‌عنوان (تون) یا گرمابه حمام کاربری داشته و ورودی آن خارج از حمام و در ضلع شرقی است.
وی اظهار داشت: حمام وزیری درگذشته در جوار خانه وزیری قرار داشت و روزگاری نیز قسمتی از این خانه بوده و از همین رو به حمام وزیری معروف است.
در تور ساری گردی به دوران صفویه هم‌سفر خواهید کرد، سفر به شهری تاریخی که هم‌نشین با ساحل دریای خزر است. مجموعه فرح‌آباد که شاه‌عباس بخشی‌هایی از دوران سلطنت خود را در آن گذرانده است شامل مسجد، پل و کاخ جهان‌نما بوده که از آن میان تنها مسجد به دلیل موقعیت مردمی‌اش بجا مانده است.
این مسجد در فاصله ۲۵ کیلومتری ساری و دو کیلومتری دریای خزر واقع‌شده است. نام قدیم فرح‌آباد طاهان بود و چون شاه‌عباس آن نقطه را مناسب ایجاد شهر دید، دستور داد در آنجا دولت‌خانه و عمارات عالیه و نیز بازار و حمام و مسجد و کاروان‌سرا بسازند و خود آن خطّه را فرح‌آباد نامید.
در سفرنامه مازندران و استرآباد آمده است که فرح‌آباد در سال ۱۰۲۰ ق به‌فرمان شاه‌عباس ساخته شد، اما در دوره‌های تاریخی بعد سرانجام شهر در حمله قزاق‌ها در قرن هفدهم میلادی/ یازدهم قمری ویران و به آتش کشیده شد، لیکن باید بی‌توجهی پادشاه و بازگشت مردم به دیار خود را علل اصلی رونق نیافتن مجدد شهر دانست پس‌ازآن رطوبت زیاد و باران‌های سیل‌آسا و رسوبات سیلابی و زلزله صدمات فراوانی به ابنیه وارد کرد.
نظر شما