به گزارش خبرنگار مهر، انجمن های اسلامی دانشجویان منطقه بریتانیا تشکلی غیر دولتی، غیر انتفاعی و با هویت مستقل از احزاب و گروه های سیاسی است و تابع اساسنامه اتحادیه و اساسنامه منطقه بریتانیا است.طبق اساسنامه این انجمن چهار شرط کلی برای عضویت انجمن ها در این تشکیلات در نظر گرفته شده است. مورد اول پایبندی به اساسنامه اتحادیه و منطقه است. مورد دوم پذیرش اساسنامه مصوب مجمع منطقه برای انجمن های تابعه به عنوان اساسنامه انجمن و پیاده سازی آن است. مورد سوم دارا بودن حداقل سه عضو رسمی است و مورد چهارم عمل به وظایف تشکیلاتی که در اساسنامه تعریف شده است.
برای آشنایی بیشتر با انجمن اسلامی دانشجویان بریتانیا و تشریح فعالیت های این انجمن با محمدحسین امیرحسینی، دبیر انجمن اسلامی دانشجویان منطقه بریتانیا گفتگو کردیم که مشروح آن را در ادامه می خوانید؛
*به طور خلاصه از تاریخچه و پیدایش انجمن اسلامی دانشجویان بریتانیا بگوید؟
اتحادیه انجمن های اسلامی دانشجویان در اروپا در سال ۱۳۴۴ به صورت رسمی آغاز به کار کرد. در آن سال تعدادی از دانشجویان مسلمان ایرانی در کشور آلمان، ایده تشکیل اتحادیه را با شهید آیت الله دکتر بهشتی که امام وقت مرکز اسلامی هامبورگ بود در میان گذاشتند. شهید بهشتی از این ایده استقبال کردند و در نتیجه اولین گردهمایی برای سازماندهی این تشکل در اسفند ماه سال ۱۳۴۴ در آلمان برگزار شد و این اتحادیه فعالیت خود را با پیام شهید آیت الله بهشتی شروع کرد.
پس از آغاز به کار اتحادیه، دانشجویان ایرانی از شهرهای مختلف اروپا به این اتحادیه پیوستند و تعداد انجمن های اسلامی عضو در اتحادیه به سرعت افزایش پیدا کرد. در نشست چهارم این اتحادیه در سال ۱۳۴۷ حدود چهل نفر از نمایندگان انجمن ها از شهرهای مختلف شرکت کردند و شهید بهشتی هم برای اولین بار در نشست اتحادیه حضور پیدا کردند.
طبق اساسنامه اتحادیه انجمن های اسلامی دانشجویان در اروپا، کشورها یا مناطق جغرافیایی که حداقل دارای پنج انجمن اسلامی عضو باشند به عنوان منطقه محسوب می گردند. بعد از شکل گیری اتحادیه، دانشجویان مشغول به تحصیل در منطقه بریتانیا که شامل کشورهای انگلیس، اسکاتلند، ولز و ایرلند شمالی می شود، همانند سایر کشورها به این اتحادیه پیوستند و انجمن های متعددی در شهر های مختلف این کشورها ایجاد شد. منطقه بریتانیا از پیشگامان فعال در اتحادیه محسوب می شوند و به عنوان مجموعه ای با کوله باری از تجربه های تلخ و شیرین، همواره زادگاه و محل پرورش استعدادها و تجربه اندوزی آینده سازان ایران عزیز بوده است.
طبق اساسنامه اتحادیه انجمن های اسلامی دانشجویان در اروپا، کشورها یا مناطق جغرافیایی که حداقل دارای پنج انجمن اسلامی عضو باشند به عنوان منطقه محسوب می گردند. بعد از شکل گیری اتحادیه، دانشجویان مشغول به تحصیل در منطقه بریتانیا که شامل کشورهای انگلیس، اسکاتلند، ولز و ایرلند شمالی می شود، همانند سایر کشورها به این اتحادیه پیوستند و انجمن های متعددی در شهر های مختلف این کشورها ایجاد شد.انجمن های اسلامی دانشجویان منطقه بریتانیا تشکلی غیر دولتی، غیر انتفاعی و با هویت مستقل از احزاب و گروه های سیاسی است و تابع اساسنامه اتحادیه و اساسنامه منطقه بریتانیا می باشد. در ابتدا تمرکز این مجموعه بر روی انجام یک حرکت سازماندهی شده و منسجم در مقابل محافل دانشجویی که بیشتر گرایش مارکسیستی داشتند بود. در ادامه و با گسترش دامنه فعالیت های آزادی خواهانه و سرعت گیری موج انقلاب اسلامی در ایران، این مجموعه دانشجویی نیز تمرکز فعالیت های خود را بر روی فعالیت های سیاسی و مبارزاتی معطوف کرد و با برقراری ارتباط با امام خمینی (ره) و پیگیری رهنمودهای ایشان به فعالیت های خود ادامه داد. با حضور امام خمینی (ره) در فرانسه فعالیت های جنبش دانشجویی خارج از کشور نیز وارد مرحله تازه ای شد و مصاحبه ها و بیانه های امام خمینی (ره) توسط دانشجویان به سرعت تکثیر و به داخل کشور انتقال داده میشد و این امر در تسریع پیروزی انقلاب اسلامی ایران نقش بسزایی داشت. دانشجویان منطقه بریتانیا هم در کنار سایر دانشجویان، نقش پررنگ و اثرگذاری را رد این دوره ایفا کردند.
به طور کلی در سال های منتهی به پیروزی انقلاب اسلامی ایران، دانشجویان ایرانی در خارج از کشور نقش بسزایی در شناساندن اوضاع سیاسی ایران به دنیا داشتند و با برگزاری جلسات و نشست های سیاسی و مصاحبه های گوناگون اذهان را معطوف به ایران کردند. جنبش دانشجویی خارج از کشور بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران به فعالیت های خود ادامه داد و تمرکز خود را بر روی فعالیت های فرهنگی و علمی معطوف کرد. انجمن های اسلامی دانشجویان منطقه بریتانیا هم با فعالیت های فرهنگی خود این بار به عنوان سفیران فرهنگی و سخنگویان انقلاب اسلامی ایران در خارج از کشور به ایفای نقش تاریخی خود می پردازند و با فعالیت های علمی خود نیز نقش بسزایی را در پر کردن خلأهای علمی کشور و انتقال تجربیات علمی و دانش روز به داخل کشور ایفا می کنند.
*برای تاسیس انجمن در شهرهای انگلیس چه پارامترهایی در نظرگرفته شده است؟
طبق اساسنامه انجمن های اسلامی دانشجویان منطقه بریتانیا چهار شرط کلی برای عضویت انجمن ها در این تشکیلات در نظر گرفته شده است. مورد اول پایبندی به اساسنامه اتحادیه و منطقه است. مورد دوم پذیرش اساسنامه مصوب مجمع منطقه برای انجمن های تابعه به عنوان اساسنامه انجمن و پیاده سازی آن است. مورد سوم دارا بودن حداقل سه عضو رسمی است و مورد چهارم عمل به وظایف تشکیلاتی که در اساسنامه تعریف شده است. در کل انجمن ها محدوده دانشگاهی ندارند ولی محدوده شهری وجود دارد و این بدان معنیست که دانشجویان مشغول به تحصیل در دانشگاه های مختلف یک شهر می توانند در کنار هم انجمن اسلامی تشکیل دهند. طبق اساسنامه اعضای رسمی حتما باید دانشجو باشند ولی افراد دیگری که دانشجو نیستند نیز می توانند به صورت افتخاری در انجمن عضو باشند و فعالیت کنند اما در مجمع حق رأی ندارند. متقاضیان برای تشکیل یک انجمن اسلامی لازم است چند ماه فعالیت کنند و گزارش فعالیت خود را ارائه دهند و بعد از تدوین اساسنامه در مجمع به عنوان عضو پذیرفته می شوند.
*تا به این لحظه چند انجمن در شهر های انگلستان تاسیس شده و آیای برای افزایش این تعداد تدبیری اندیشیده اید؟
تا به این لحظه که در خدمت شما هستم منطقه بریتانیا هشت انجمن فعال دارد که شامل انجمن های لندن، منچستر، لیورپول، لیدز، برادفورد، ادینبرا، ابردین و گلاسکو می باشند. عوامل متعددی در تعداد انجمن های عضو اثرگذار هستند. برخی انجمن ها زمانی که دانشجویان ایرانی در دانشگاه های آن شهر کم می شوند غیر فعال می شوند و برخی دیگر مجدد فعال می شوند. حتی در برخی موارد ممکن است در شهری که تا به حال انجمن وجود نداشته است تشکیل شود. در منطقه بریتانیا یازده انجمن فعال وجود داشته است که برخی از آن ها مانند انجمن های نیوکاسل، بیرمنگهام و ناتینگهام به علت اینکه تعداد اعضای رسمی آن ها کمتر از سه نفر شد منحل شده اند و در حال حاضر هشت انجمنی که نام بردم در منطقه بریتانیا فعال هستند.
در دوره جدید منطقه بریتانیا که بنده به عنوان دبیر کل انتخاب شده ام تدابیر متعددی برای افزایش تعداد انجمن ها اتخاذ شده است. در ابتدا در تلاش هستیم که با رایزنی های لازم، انجمن هایی را که غیر فعال شده اند مجدد فعال کنیمو از سوی دیگر با شناسایی پتانسیل های موجود در شهرهای دیگری که فاقد انجمن هستند، بتوانیم انجمن های جدیدی را به این مجموعه اضافه کنیم. در برخی شهرها پتانسیل های خوبی وجود دارد که در حال رایزنی هستیم. قاعدتاً مراکز اسلامی و انجمن های ایرانیان دانشگاه ها در این شهرها می توانند نقش پررنگی در معرفی این تشکیلات دانشجویی به دانشجویان ایرانی علاقه مند داشته باشند و زمینه را برای ارتباط آنها با شورای مرکزی منطقه فراهم کنند. در این راستا با مسئولین مراکز اسلامی و انجمن های ایرانیان در دانشگاه های شهر های مختلف در حال رایزنی های گسترده هستیم و انشاءلله از این طریق به تعداد اعضای انجمن های فعال حال حاضر هم افزوده خواهد شد. از سوی دیگر فعالیت های رسانه ای منطقه بریتانیا هم در حال گسترش است طبیعتاً بازتاب گسترده تر فعالیت های انجمن های عضو منجر به آشنایی بیشتر دانشجویان ایرانی شاغل در دانشگاه های مختلف و شهر های مختلف با این تشکیلات دانشجویی خواهد شد.
*عمده فعالیت های انجمن به چه زمینه هایی خلاصه می شود؟
در بازه های زمانی گوناگون و با توجه به شرایط موجود و علاقه مندی های اعضا، تمرکز فعالیت های انجمن به زمینه های خاص معطوف می شود. به طور کلی فعالیت های انجمن های اسلامی دانشجویان منطقه بریتانیا کلیه مسائل مذهبی، سیاسی، فرهنگی و علمی را پوشش می دهد. در سال های قبل از انقلاب، فعالیت ها بر روی خودسازی فکری اعضا از طریق پرداختن به مسائل مذهبی و فلسفی متمرکز بود و به تدریج در کنار آن فعالیت های مبارزاتی علیه رژیم شاهنشاهی در ایران گسترش پیدا کرد و عمده فعالیت انجمن ها سیاسی و مبارزاتی بود. در سال های بعد از انقلاب هم روی دو محور فرهنگ و علم تمرکز بیشتری شد و عمده فعالیت ها معطوف به فعالیت های فرهنگی و علمی شد ولی همچنان فعالیت های مذهبی و سیاسی عناصر جدایی ناپذیر از این تشکیلات دانشجویی هستند.
فعالیت های انجمن های اسلامی دانشجویان منطقه بریتانیا کلیه مسائل مذهبی، سیاسی، فرهنگی و علمی را پوشش می دهد. در سال های قبل از انقلاب، فعالیت ها بر روی خودسازی فکری اعضا از طریق پرداختن به مسائل مذهبی و فلسفی متمرکز ودر سال های بعد از انقلاب هم روی دو محور فرهنگ و علم تمرکز بیشتری شد.عموما فعالیت ها به دو صورت انجام می گیرند. یک سری از فعالیت ها در سطح منطقه و با مشارکت همه انجمن های عضو صورت می پذیرد و یک سری فعالیت ها هم در سطح انجمن ها و محدود به انجمن هر شهر برگزار می شوند.
در زمینه فعالیت های مذهبی که تا به حال در سطح منطقه بریتانیا صورت گرفته است می توان به کمپین عاشورا اشاره کرد که برای معرفی واقعه عاشورا به مخاطب غربی در لندن آغاز به کار کرد و به تدریج سایر شهرهای انگلستان هم به آن اضافه شدند و در حال حاضر هم در سطح اروپا برگزار می شود. برگزاری مراسم اعتکاف، مشارکت در کمپین Love Muhammad و راهپیمایی روز اربعین از دیگر فعالیت های مذهبی محسوب می شوند. در سطح انجمن ها نیز فعالیت های مذهبی گسترده ای صورت گرفته است که شامل برگزاری مراسم برای مناسبت های مذهبی، ایام ولادت و وفات ائمه معصومین (ع)، برگزاری دعای کمیل و دعای توسل و همین طور برگزاری کلاس های آموزش و تفسیر قرآن هستند.
در زمینه فرهنگی می توان به برگزاری اردوها تفریحی متنوعی که در سطح منطقه و با مشارکت انجمن های شهر های مختلف در بریتانیا انجام شده است اشاره کرد که در تلاش خواهیم بود که ادامه پیدا کند. از جمله فعالیت های فرهنگی در سطح انجمن های منطقه هم می توان به برگزاری جشن ها و مناسبت های ملی مانند جشن نوروز و شب یلدا و همین طور برگزاری شب شعر، نمایشگاه هنری، پخش فیلم و مستند و سایر موارد این چنینی اشاره کرد.
مشارکت در کمپین پشت گرمی و کمک به زلزله زدگان غرب کشور و جمع آوری کمک های نقدی و غیر نقدی ایرانیان مقیم انگلستان و ارسال کمک ها به ایران نیز از دیگر اقدامات ارزشمندی بود که توسط دانشجویان صورت گرفت. در این دوره مصمم هستیم که علاوه بر موارد یاد شده فعالیت های فرهنگی دیگری را نیز مانند برگزاری مسابقات قرآنی و کتاب خوانی در سطح منطقه داشته باشیم.
در زمینه علمی نیز زحمات زیادی در دوره های قبلی در سطح منطقه کشیده شده است و اقدامات ارزشمندی صورت گرفته است ولی در این دوره سعی خواهیم داشت که سیستماتیک تر فعالیت های علمی را پیش ببریم و برنامه های جامعی را در این زمینه در نظر گرفته ایم. از جمله اقداماتی که در حال انجام است راه اندازی کارگروه های علمی متفاوت با توجه به رشته های تحصیلی اعضای انجمن ها در سطح منطقه است. به این صورت که تمامی اعضا با توجه به تجربیات علمی و رشته تحصیلی در گروه های تخصصی دسته بندی می شوند و بدین صورت امکان تعامل دانشجویان ایرانی که در دانشگاه های مختلف انگلستان در رشته های مشابه تحصیل و پژوهش می کنند فراهم می شود. خروجی این کارگروه های تخصصی سمینارها و کنفرانس های تخصصی در هر رشته خواهد بود که در سطح منطقه برگزار خواهد شد. از طرفی اعضای هر انجمن با اساتید، پتانسیل های علمی و فعالیت ها و پژوهش های صورت گرفته در دانشگاه ها و شهرهای دیگر انگلستان آشنا می شوند و این امر سبب می شود تا بتوانند تجربیات علمی خود را به اشتراک بگذارند. با روی غلطک افتادن فعالیت های این کارگروه ها این پتانسیل وجود خواهد داشت که اساتید و پژوهشگران داخل کشور که در هر کدام از این رشته های تحصیلی مشغول به فعالیت هستند، به کارگروه ملحق شده و زمینه انتقال هر چه بیشتر دانش و دستاوردهای علمی روز در انگلستان به داخل کشور فراهم شود.
در زمینه فعالیت های سیاسی هم منطقه بریتانیا همیشه فعال و تأثیرگذار بوده است. از جمله فعالیت های سیاسی در سطح منطقه بریتانیا می توان به مشارکت اعضای انجمن ها در برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در بریتانیا اشاره کرد.صدور بیانیه های متعدد در رابطه با مسائل سیاسی روز در ایران و جهان از دیگر فعالیت های سیاسی در سطح منطقه است. در سطح انجمن ها نیز می توان به برگزاری مراسم بزرگداشت سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ایران، مشارکت در راهپیمای روز قدس، برگزاری سخنرانی و پرسش و پاسخ در مورد مسائل روز مانند برجام یا روابط ایران و انگلستان،تریبون های آزاد اندیشی به منظور تحلیل و بررسی وقاع سیاسی روز و مواردی از این دست اشاره کرد.
*ارتباط میان شورای مرکزی منطقه بریتانیا و انجمن شهرهای مختلف چگونه مدیریت می شود تا بازده حد اکثری حاصل شود؟
خوشبختانه به لطف تکنولوژی و پیام رسان های متعدد کار راحت تر شده است. سه کارگروه جداگانه برای تعامل بیشتر شورای مرکزی منطقه و شوراهای هماهنگی انجمن های مختلف در سطح منطقه تشکیل شده است. یک کارگروه متعلق به دبیران انجمن ها می باشد، یک کارگروه مربوط به دبیران علمی و یک کارگروه مربوط به دبیران فرهنگی.کارگروه دبیران انجمن ها زیر نظر بنده و هر یک از کارگروه های علمی و فرهنگی نیز زیر نظر دبیر علمی و دبیر فرهنگی منطقه و با نظارت بنده فعالیت های خود را دنبال میکنند و از طریق پیام رسان ها به صورت مستمر در ارتباط هستند. به صورت جداگانه نیز بنده با دبیر و شورای هماهنگی هر انجمن در ارتباط هستم تا در سطح حداکثری تعامل و هم فکری قرار داشته باشیم. هر انجمن نیز به صورت مستمر اخبار فعالیت های خود را به همراه تصاویر مربوطه برای شورای مرکزی منطقه ارسال می کند تا از طریق رسانه های منطقه بریتانیا شامل کانال تلگرامی انجمن های اسلامی دانشجویان منطقه بریتانیا، وب سایت منطقه بریتانیا و به زودی اینستاگرام و فصلنامه منطقه بریتانیا بازتاب داده شود. از طرفی بنده بازدیدهای حضوری در بازه های زمانی گوناگون از انجمن های شهرهای مختلف خواهم داشت تا با مسائل، نیازها و مشکلاتشان بیشتر آشنا شوم و بتوانیم راهکارهایی را به منظور برطرف کردن مشکلات و نیازهای آنها و بهبود فعالیت هایشان بیابیم.
*آیا فعالیت های انجمن به مرزهای انگلستان محدود می شود؟
خیر، این طور فکر نمیکنم. از دید بنده فعالیت های انجمن های اسلامی دانشجویان منطقه بریتانیا بر روی چهار گروه از مخاطبین تمرکز دارد. گروه اول به طور خاص جامعه دانشجویی و ایرانیان مقیم بریتانیا هستند.با برنامه هایی که در سطح انجمن ها در شهر های مختلف انجام می شود امکان گردهمایی دانشجویان و ایرانیان مقیم آن شهر فراهم می شود. این برنامه ها هم موجب رشد و تعالی فکری مخاطبین شده و هم فرصتی برای آشنایی و تعامل ایرانیان و افزایش وحدت و همدلی جامعه ایرانی در آن شهرها می شود. از سوی دیگر با برنامه هایی که در سطح منطقه انجام می شود، امکان ایجاد ارتباط گسترده تر بین جامعه ایرانیان مقیم در شهر های مختلف فراهم می شود.
گروه دوم از مخاطبین کمی گسترده تر هستند و شامل جامعه مسلمانان انگلستان می شود. برنامه های انجمن ها لزوماً به زبان فارسی نمی باشد و برخی برنامه ها به زبان انگلیسی برگزار می شوند. ین امر موجب جذب بیشتر مسلملنان می شود. تعامل خوبی هم بین انجمن های اسلامی و Ahlulbayt Society که انجمنی برای دانشجویان مسلمان شیعه در دانشگاه های مختلف انگلستان است وجود دارد که موجب مشارکت بیشتر جامعه شیعیان در برنامه های انجمن اسلامی و افزایش وحدت و همدلی میان جامعه شیعیان میشود. قاعدتاً انجمن اسلامی دانشجویان به عنوان یک تشکل شیعی بیشتر مخاطبان شیعه را جذب می کند ولی در عین حال همواره سعی در ایجاد وحدت و همدلی بین جامعه شیعیان و برادران اهل سنت داشته است. و در برخی برنامه های انجمن برادران اهل سنت نیز حضور پیدا می کنند.
گروه سوم شامل مخاطب غربی و غیر مسلمانان است. در واقع فعالیت های انجمن در رابطه با این گروه از مخاطبین شامل شناساندن اسلام واقعی به مخاطب غربی و غیر مسلمانان است که با توجه به جو رسانه ای منفی نسبت به اسلام و مسلمانان که به واسطه فعالیت های داعش و وهابیت ایجاد شده است از اهمیت بالایی برخوردار است و می تواند دیدگاه این گروه از مخاطبین را نسبت به اسلام واقعی و مسلمانان اصلاح کند. نکته جالب توجه هم این است که برنامه های انجمن ها نه تنها مخاطبینی از اروپا دارد بلکه بعضاً مخاطبینی از استرالیا، کانادا، امریکا و سایر کشورها نیز دارد که پیگیر اخبار دانشجوین منطقه بریتانیا هستند.
گروه چهارم مخاطبین نیز شامل عموم همطنان عزیز در داخل و خارج از کشور در اقسا نقاط جهان است. بازتاب رسانه ای فعالیت های انجمن های منطقه بریتانیا در شبکه های اجتماعی و خبرگزاری ها و همینطور رسانه های تصویری مانند شبکه جهانی جام جم موجب می شود که ایرانیان داخل کشور و ایرانیان مقیم در کشورهای دیگر هم در جریان فعالیت ها قرار بگیرند و دانستن این موضوع که جمعی از دنشجویان متعد دغدغه کشور را دارند حس مثبتی را در مردم ایجاد خواهد کرد که می توان به پشتوانه علمی و تجربی آنها به عنوان سرمایه های این کشور تکیه و اعتماد کرد. از طرفی برخی بیانیه ها در مورد مسائل روز کشور و همین طور برخی برنامه ها که به آنها اشاره کردم مانند جمع آوری کمک های نقدی و غیر نقدی ایرانیان مقیم انگلستان برای زلزله زدگان غرب کشور و ارسال آن به ایران، فعالیت هایی هستند که تأثیر مستقیم در داخل کشور و زندگی مردم دارند.
فعالیت های دانشجویان در منطقه بریتانیا زمینه خوبی را برای دانشجویان، پژوهشگران و اساتید داخل ایران فراهم می کند که با ارتباط گیری با این تشکل دانشجویی بتوانند در جریان دستاوردهای روز علمی، فرصت های مطالعاتی قرار بگیرند و یا از طریق دانشجویان مشغول به تحصیل در بریتانیا با سیستم آموزشی و نحوه اخذ پذیرش تحصیلی یا بورسیه تحصیلی در بریتانیا آشنا شوند.*ظرفیت های انجمن جهت برقراری ارتباط با مراکز علمی داخل کشور و تعامل های دوجانبه را چگونه ارزیابی می کنید؟
فعالیت های دانشجویان در منطقه بریتانیا زمینه خوبی را برای دانشجویان، پژوهشگران و اساتید داخل ایران فراهم می کند که با ارتباط گیری با این تشکل دانشجویی بتوانند در جریان دستاوردهای روز علمی، فرصت های مطالعاتی قرار بگیرند و یا از طریق دانشجویان مشغول به تحصیل در بریتانیا با سیستم آموزشی و نحوه اخذ پذیرش تحصیلی یا بورسیه تحصیلی در بریتانیا آشنا شوند. برای مثال خود بنده در این زمینه سخنرانی مفصلی در انجمن لندن داشتم که به صورت زنده از طریق اینستاگرام برای مخاطبین ما در ایران پخش می شد و به سوالات آن ها هم پاسخ داده می شد. فایل صوتی آن هم منتشر شد و فیلم آن هم در یوتیوب و آپارات در دسترس می باشد. از سوی دیگر مسئولین در حوزه های مختلف می توانند با توجه به نیازهای موجود در کشور از پتانسیل دانشجویان، محققین و اساتید ایرانی در بریتانیا استفاده کنند. نکته مهم دیگر که باید مد نظر داشت این است که اقتصاد دانش بنیان یکی از جایگزین های مطمئن برای اقتصاد وابسته به نفت است. این موضوع اهمیت شرکت های دانش بنیان را دو چندان می کند. همان طور که اشاره کردم کارگروه های تخصصی که در رابطه با رشته های تحصیلی گوناگون در سطح منطقه بریتانیا تشکیل شده است موجب می شود که دانشجویان و اساتید مشغول به تحصیل و کار در انگلستان بتوانند راحت تر تجربیات خود را به شرکت های دانش بنیان فعال در زمینه تحصیلی و کاری ان ها منتقل کنند. همین طور از طریق رایزنی با وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و همین طور وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در تلاش هستیم تا بستر مناسبی جهت معرفی این کارگروه های تخصصی به شرکت های دانش بنیان و دانشگاه های ایران فراهم شود تا از این طریق بتوان به خلأ های علمی و تجربی موجود در کشور کمک کرد.
*نوع و میزان تاثیرگذاری فعالیت های انجمن بر ایرنیان خارج از کشور بالاخص دانشجویان را چگونه می بینید؟
اولین و مهم ترین نقشی که این فعالیت ها ایفا می کنند ایجاد اتحاد و افزایش همدلی و انسجام جامعه ایرانیان خارج از کشور است. یکی دیگر از اثرات مثبت فعالیت های انجمن ایجاد بستر مناسب فرهنگی و عقیدتی برای خانواده هایی است که مقیم خارج از کشور هستند و دوست دارند فرزندانشان در سنین مختلف با فرهنگ ایرانی آشنایی پیدا کنند و از طرفی به مسائل مذهبی و اعتقادی هم اهمیت می دهند. حتی در بین اعضای انجمن دانشجویان زیادی هستند که متولد یا بزرگ شده خارج از ایران هستند و خانواده های آن ها مقید به مسائل مذهبی هستند و انجمن ها فضای مناسبی را برای آشنایی آنها با فرهنگ ایرانی، زبان مادری و مسائل اعتقادیشان فراهم کرده اند. اصولاً وقتی در داخل کشور زندگی می کنید پیدا کردن همفکر به لحاظ فرهنگی، اعتقادی، سیاسی و ... امکان پذیر و راحت است ولی وقتی خارج از ایران هستید فضا متفاوت است و کار کمی سخت می شود. لذا فعالیت های انجمن ها موجب فراهم شدن بستری می شود که این امکان را برای ایرانیان مقیم خارج از کشور فراهم می کند. از طرفی اگر از بعد صنفی به انجمن نگاه کنیم می توان گفت که همیشه تلاش شده است که این تشکل دانشجویی محفل قابل اعتمادی برای دانشجویان باشد تا هم زمینه را برای رشد و تعالی فکری آنها فراهم کند و هم بستر مناسبی برای به اشتراک گذاشتن تجربیات علمی و فرهنگی آنها باشد. بسیاری از آنها با توجه به تجربیات علمی سایر اعضا می توانند در مورد ادامه مسیر علمی خود تصمیم گیری بهتری داشته باشند و ارتباطات اعضا و انجمن با دانشگاه ها و نهادهای غلمی مختلف می تواند تأثیر بسزایی داشته باشد. از سوی دیگر بسیاری از داشنجویان با ملحق شدن به انجمن احساس می کنند صدایشان شنیده می شود و می توانند مشارکت اجتماعی و سیاسی هم در مسائل مربوط به کشورشان داشته باشند. ارتباطات انجمن با نهادهای مختلف در داخل و خارج از ایران هم در بسیاری از موارد می تواند گره گشای برخی مشکلات دانشجویان باشد و مسیر را برای آن ها تسهیل کند.
*آیا انجمن اسلامی تا کنون در ارتباط گیری با نهاد های داخل و خارج از کشور موفق بوده؟ و اگر بوده تاثیر این ارتباطات برفعالیت های انجمن را توضیح دهید؟
در بازه های زمانی متفاوت ارتباطات انجمن با نهادهای مختلف فراز و فرودهایی داشته است و عوامل متعددی در این امر تأثیرگذار بوده اند. در حال حاضر تعامل سازنده و خوبی بین انجمن و سفارت جمهوری اسلامی ایران در لندن وجود دارد و رایزنی فرهنگی سفارت هم حمایت های خوبی از این تشکیلات دانشجویی انجام می دهند که به بهبود کیفیت فعالیت های انجمن کمک می کند. از سوی دیگر ارتباط خوبی بین مراکز اسلامی در شهرهای مختلف و انجمن ها برقرار است و حتی در مواردی برخی برنامه ها را با مشارکت یکدیگر انجام می دهند. برای مثال می توان به برنامه امسال بزرگداشت پیروزی انقلاب اسلامی ایران در لندن اشاره کرد که با مشارکت انجمن لندن و مرکز اسلامی لندن انجام شد. در مرکز اسلامی برنامه ای به زبان انگلیسی برای مخاطب غربی برگزار شد و انجمن اسلامی دانشجویان لندن هم برنامه ای به زبان فارسی برگزار کردند که جناب آقای بعیدی نژاد، سفیر محترم جمهوری اسلامی ایران در لندن هم در آن مراسم سخنرانی کردند و از جانب انجمن اسلامی دانشجویان فرصتی هم برای پرسش و پاسخ با سفیر برای ایرانیان مقیم لندن فراهم شد. از سوی دیگر با دفتر صدا و سیما و دفاتر خبرگزاری ها در انگلستان ارتباط خوبی برقرار شده است و پوشش رسانه ای فعالیت های انجمن بسیار گسترده تر شده است.
در رابطه با ارتباط گیری انجمن های اسلامی دانشجویان منطقه بریتانیا با نهادهای داخلی نیز اقدامات گسترده ای در جهت تعامل بیشتر با وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و برخی شرکت های دانش بنیان که در حوزه های مرتبط با کارگروه های علمی تخصصی در سطح منطقه بریتانیا فعالیت می کنند در دست اقدام است. قطعاً این امر موجبات فراهم شدن بستر تعامل علمی بیشتر و استفاده از نخبگان و متخصصین مشغول به کار و تحصیل در انگلستان را در کشور فراهم خواهد کرد و این امر تسهیل خواهد شد. در زمینه رسانه ای هم در حال گسترش ارتباط انجمن های منطقه بریتانیا با رسانه ها و خبرگزاری های داخلی هستیم و این امر موجب بازتاب گسترده تر فعالیت های انجمن ها خواهد شد. برخی انجمن ها مانند انجمن لندن فعالیت های رسانه ای بسیار خوبی داشته اند و در ال گذشته حدود ۱۵۰ خبر مکتوب و تصویری در رسانه ها و خبرگزاری های مختلف از فعالیت آنها منتشر شده است. انشاءلله در تلاش هستیم که با فعال تر کردن انجمن های شهر های دیگر، دامنه فعالیت های رسانه ای را هم گسترده تر کنیم تا فعالیت و زحمات سایر انجمن ها هم بازتاب رسانه ای خوبی پیدا کند. این امر هم موجب جذب بیشتر اعضا و می شود و هم مشوق خوبی برای اعضای فعلی خواهد بود که با انگیزه تر فعالیت های خود را ادامه دهند.
*کمی از سختی هایی که دانشجویان ایرانی در انگلستان با آن روبرو هستند توضیح دهید؟
قطعاً تحصیل در خارج از کشور و بدور از خانواده و اقوام و دوستان و در یک فرهنگ کاملاً متفاوت سختی های خود را دارد. از طرفی بالا رفتن نرخ ارز هم به دشواری های اقتصادی دانشجویان خارج از کشور افزوده است. جو رسانه ای منفی در مورد اسلام و ایران هم قطعاً تأثیرات منفی خود را بر روی نگاه جامعه غربی به دانشجویان ایرانی دارد.
البته در مورد دانشجویان مشغول به تحصیل در انگلستان شرایط بدتر هم هست و با مسائل جانبی دیگری هم دست و پنجه نرم می کنند. بعد از شدت گرفتن اختلافات بین دو کشور انگلستان و ایران و کاهش روابط دیپلماتیک بین دو کشور، مسائل سیاسی بر روی روابط علمی دو کشور هم تأثیر گذاشت. شرایط اخذ ویزای تحصیلی از انگلستان بسیار دشوار شد و تعداد ویزاهای تحصیلی کاهش پیدا کرد. دانشجویان باید هزینه های زیادی را برای اخذ ویزا تقبل می کردند و سختی های زیادی می کشیدند چرا که لازم بود برای مراجعه به سفارت انگلستان و تحویل مدارک و انجام مصاحبه به کشورهای دیگر مثل ترکیه و امارات سفر کنند. همین طور حساب های بانکی دانشجویان به بهانه تحریم ها در بازه های زمانی متفاوت مسدود شد و مشکلات زیادی برای دانشجویان ایرانی ایجاد شد. برخی از دانشگاه ها حتی شهریه دانشجویان را به بهانه تحریم ها و به این دلیل که منبع پولی که می خواهند پرداخت کنند در ایران است نمی پذیرفتند و از دادن نامه CAS که دانشجویان برای اخذ ویزا لازم داشتند خودداری می کردند. تحریم های علمی نیز برای برخی محققین دست و پاگیر شده بود و در عمل ایرانیان اجازه تحصیل در برخی رشته های خاص را نداشتند. از طرفی در ایران بورسیه های تحصیلی و ارز دانشجویی برای انگلستان متوقف شد و مسائلی در مورد عدم ارزشیابی مدارک تحصیلی فارغ التحصیلان انگلستان مطرح شد که باعث یأس و نا امیدی و سردرگمی دانشجویان مشغول به تحصیل در انگلستان شد.
این مسائل موجب کاهش شدید تعداد دانشجویان ایرانی در انگلستان و متعاقباً کاهش تعداد اعضای انجمن های اسلامی دانشجویان در منطقه بریتانیا شد و عملاً فعالیت های انجمن ها بسیار کم شد. برخی از این مشکلات با بهبود روابط سیاسی بین دو کشور و بازگشت روابط دیپلماتیک به سطح عادی تا حدودی برطرف شدند و برخی از آن ها همچنان پا برجا هستند. از سوی دیگر به واسطه مطرح شدن ماجرای تحصیل آقازاده ها در انگلستان و مانور رسانه ای روی این موضوع، جوی کاملاً منفی نسبت به تحصیل در بریتانیا و دانشجویان یا فارغ التحصیلان دانشگاه های بریتانیا ایجاد شد. این امر موجب شد که تر و خشک با هم بسوزد و بسیاری از دانشجویان، اساتید و نخبگان علمی که به واسطه صلاحیت و توان علمی و تلاش و پشت کار فراوان در بهترین دانشگاه ها و مراکز علمی انگلستان مشغول به تحصیل و کار هستند، قربانی این جو منفی شوند. در مواردی شاهد بوده ایم که برخی از این عزیزان که دغدغه کشور را دارند بعد از چشم پوشی از پیشنهادات کاری و موقعیت های اقتصادی خوب در انگلستان و بازگشت به ایران با برخورد سرد مسئولین، دانشگاه ها و مراکز علمی رو برو شده اند و از سوی دیگر هم عموم جامعه وقتی نام انگلستان در رزومه این عزیزان مطرح می شود، به آنها به چشم یک آقازاده که از رانت استفاده کرده و وضع مالی بسیار خوبی داشته است و اکنون برای سهم خواهی و گرفتن پست و مقام به ایران بازگشته نگاه می کنند و این برای این فراد که سختی های فراوانی را به جان خریده اند تا به این سطح و توانمندی علمی و تجربی برسند واقعاً دردناک است و موجب می شود فشار روحی زیادی را متحمل شوند.
*به نظر شما انجمن اسلامی چه قدم موثری می تواند در راستای رفع موانع و سختی های دانشجویان بردارد؟
به اعتقاد بنده چهار اقدام اساسی می تواند تأثیرات مثبتی در راستای رفع برخی از این موانع و سختی ها داشته باشد که تمرکز ما هم در دوره جدید بر روی این چهر مورد است. بحث اول تعامل سازنده با نهادها و سازمان های مربوطه در ایران است تا زمینه برای جذب حداکثری فارغ التحصیلان، محققین و اساتید یا استفاده از تجربیات علمی آن ها فراهم شود. متعاقباً انجمن هم می تواند زمینه را برای محققین و دانشجویان ایرانی داخل کشور که علاقه مند به ادامه تحصیل در انگلستان هستند فراهم کند تا بتوانند قبل از عزیمت از تجربیات و ارتباطات اعضای انجمن ها که در حال حاضر در انگلستان هستند استفاده کنند. بحث دوم بازتاب گسترده تر فعالیت های انجمن ها است که انعکاس دهنده علاقه اعضای آن ها به کشور و دغدغه آن ها نسبت به مسائل و مشکلات کشور هم می باشد. این امر می تواند نقش مهمی را رد راستای تلطیف جو عمومی موجود نسبت به تحصیل در انگلستان و فارغ التحصیلان دانشگاه های انگلستان ایفا کند.بحث سوم تأثیراتی است که فعالیت های انجمن در اصلاح دید مخاطب غربی نسبت به دانشجویان ایرانی و به ویژه آن دسته از دانشجویانی که پایبندی به مسائل دینی دارند می تواند ایفا کند و در آخر در این تشکیلات زمینه برای به اشتراک گذاری تجربیات دانشجویان فراهم است و این امر باعث می شود اگر کسی با مشکلی روبرو شد بتواند با استفاده از تجربه دیگر دانشجویان در آن زمینه خاص، راه حل مناسبی را برای مواجهه با آن مشکل پیدا کند.
*دراین سال جدید و آغاز فعالیت دوره جدید شورای مرکزی منطقه بریتانیا، چه تمهیداتی به منظور ارتقای فعالیت های انجمن اندیشیده اید؟
مورد اول که اهمیت ویژه ای دارد معرفی انجمن به دنشجویان ایرانی در انگلستان است چون هنوز خیلی از عزیزان با این مجموعه دانشجویی آشنایی ندارند. لذا رایزنی های گسترده ای با مراکز اسلامی، انجمن های ایرانیان و Ahlulbayt Society در دانشگاه های مختلف در حال انجام است. با سفارت هم رایزنی هایی انجام شده تا در صورت مراجعه دانشجویان، انجمن به آن ها معرفی شود. مورد دوم همان طور که اشاره کردم رایزنی های گسترده با نهاد ها و سازمان های مربوطه در داخل ایران است تا موقعیت برای جذب فارغ التحصیلان یا استفاده از دانش و تجربه آنان فراهم شود. مورد سوم گسترش فعالیت های رسانه ای است. در دوره جدید فصلنامه ای منتشر خواهد شد که شامل اخبار فعالیت های انجمن های مختلف در قالب عکس و گزارش و همین طور مصاحبه های گوناگون با دبیران و اعضای انجمن ها خواهد بود و تلاش خواهد شد تا کلیه فعالیت های علمی، فرهنگی، سیاسی و مذهبی در سطح منطقه، در این فصلنامه پوشش داده شوند. مستندی تصویری هم در حال ساخت است که اثرگذاری خوبی خواهد داشت و در حال رایزنی برای پخش تلویزیونی آن هستیم. مورد چهارم تشکیل کارگروه های تخصصی علمی با توجه به رشته های تحصیلی اعضا در سطح منطقه بریتانیا است که برای اولین بار صورت می گیرد و در آخر هم سفرهای متعددی برای بازدید از انجمن ها به منظور آشنایی با مسائل و مشکلات آنها و برگزاری جلسات حضوری با اعضای هر انجمن به منظور تحلیل عملکرد و ارائه راهکار برای بهبود فعالیت ها برنامه ریزی شده است. البته ارتباط مستمری بین شورای مرکزی منطقه و شورای هماهنگی انجمن ها برقرار است که از طریق پیام رسان های گوناگون صورت میگیرد و محدود به جلسات حضوری نیست.
ایجاد پلی بین اسلام و دنیای غرب یکی از مهم‌ترین اولویت‌های دوران کنونی است و در آن جو رسانه ای مخربی که علیه اسلام ایجاد شده بود، نامه هایی مثل نامه مقام معظم رهبری نامه ای به جوانان در اروپا مانند آبی بود بر روی آتش که زمینه ساز کاهش احساسات ضد اسلامی در غرب شد و توانست راهگشای بسیاری از جوانانی باشد که علاقه مند به دانستن حقیقت هستند.*مقام معظم رهبری نامه ای به جوانان در اروپا نوشتند که با واکنش های گوناگونی روبه رو شد. به نظر شما تاثیر این نامه بر جوانان اروپایی چه بود؟
ایشان دو نامه سرگشاده بسیار مهم خطاب به جوانان جهان غرب ارسال کردند. نامه اول در بهمن ماه سال ۱۳۹۳ بود که به طور خاص خطاب به جوانان اروپا و امریکای شمالی نوشته شده بود و دو هفته بعد از زمانی منتشر شد که نشریه شارلی ابدو به خاطر انتشار تصویری موهن از پیامبر اسلام (ص) هدف حمله تروریستی قرار گرفت. این نامه با هشتگ Letter۴U به سرعت پخش شد. در این نامه ایشان ارائه یک تصویر خشن و ترسناک از دین اسلام را سیاه نمایی گسترده علیه اسلام دانستند و از جوانان غربی خواستند که تلاش کنند تا شناخت مستقیم و بی واسطه ای از اسلام بدست بیاورند.نامه دوم ایشان هم در آذر ماه سال ۱۳۹۴ خطاب به عموم جوانان در کشورهای غربی نوشته شد و به واسطه حملات تروریستی فرانسه با هشتگ CommonWorry به سرعت پخش شد. در این نامه به طور کلی در مورد محکوم کردن حمله تروریستی پاریس، تروریسم به عنوان درد مشترک جهان اسلام و غرب، سیاست های ضد و نقیض امریکا و غرب در مورد تروریسم، بحث فلسطین و اقدامات داعش در عراق و سوریه و لزوم مبارزه با تفکرات خشونت آمیز صحبت شد.
ایجاد پلی بین اسلام و دنیای غرب یکی از مهم‌ترین اولویت‌های دوران کنونی است و در آن جو رسانه ای مخربی که علیه اسلام ایجاد شده بود، این نامه ها مانند آبی بود بر روی آتش که زمینه ساز کاهش احساسات ضد اسلامی در غرب شد و توانست راهگشای بسیاری از جوانانی باشد که علاقه مند به دانستن حقیقت هستند.
*انجمن اسلامی دانشجویان اروپا و بالاخص منطقه بریتانیا چه اقداماتی در راستای تحقق اهداف این نامه انجام دادند؟
انجمن های اسلامی دانشجویان به عنوان سفیران فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در اروپا نقش مهمی در انتشار این نامه و رساندن پیام آن به گوش جوانان اروپا ایفا کردند. با توجه به این نامه، فعالیت های زیادی هم در جهت شناسایی اسلام واقعی به مخاطب غربی صورت گرفت تا مخاطب به ریشه ها و دلایل اسلام هراسی در غرب پی ببرد و این فرصت را داشته باشد که دانسته ها، تجربیات و شناخت بی واسطه خود از اسلام را با چیزی که در رسانه های غربی در مورد اسلام می بیند و می شنود مقایسه کند و به حقیقت موضوع پی ببرد. راه اندازی کمپین عاشورا که از لندن شروع به کار کرد و در سطح منطقه بریتانیا ادامه پیدا کرد و بعد در سطح اروپا برگزار شد، یکی از اقدامات ارزشمند در راستای معرفی اسلام واقعی به جوانان غرب بود. در کل سیاست انجمن گام برداشتن در راستای معرفی اسلام به عنوان دین صلح، آرامش، دوستی و برادری و روشنگری در مورد اسلام هراسی و تفکرات تفرقه انگیز و خشونت زا بوده است.
*با توجه به اینکه در دهه چهارم انقلاب اسلامی هستیم آیا تغییری در روش های فعالیتی انجمن نسبت به دهه اول انقلاب صورت گرفت است؟
همانطور که در صحبت هایم اشاره کردم، در بازه های زمانی مختلف و با توجه به مقتضیات روز و شرایط سیاسی و اجتماعی حاکم در ایران و جهان، تمرکز فعالیت های انجمن بر روی مسائل مختلف معطوف شده است. در قبل از انقلاب تمرکز بر روی فعالیت های سیاسی و مبارزاتی بود. در دهه اول انقلاب نیز فعالیت های سیاسی همچنان نقش پررنگی را ایفا می کردند. در دهه های بعدی کم کم رویکرد انجمن تغییر کرد و با توجه به شرایط و مقتضیات زمانی تمرکز فعالیت ها بر روی مسائل فرهنگی معطوف شد. در سال های اخیر نیز با توجه به چشم انداز های در نظر گرفته شده برای کشور و نیازهای علمی موجود، فعالیت های علمی رنگ و بوی بیشتری گرفتند.
نظر شما