خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و اندیشه: هفته گذشته متاسفانه با اخبار و گزارش‌های مربوط به درگذشت یک اندیشمند و فعال سیاسی آغاز شد. حیدر رحیم پور ازغدی پدر آقایان حسن رحیم‌پور ازغدی و حبیب رحیم پورازغدی جمعه ۱۹ شهریورماه درسن ۸۹ سالگی به دلیل نارسایی قلبی در مشهد، زادگاهش درگذشت. ازغدی رابطه نزدیکی با علی شریعتی داشت. بعد از درگذشت وی، مهدی نصیری خاطره‌ای از گفتگوی ازغدی با شریعتی درباره مساله تقیه امامان شیعه در برابر طاغوت مطرح کرد. مهدی نصیری خاطره را اینگونه تعریف می‌کند: «مرحوم حاج حیدر برای من نقل کرد: شبی در آخرین دیدارم با شریعتی در منزل ما به او گفتم: علی! اگر الان از منزل بیرون روی و فردی مست و لایعقل و خنجر به دست، جلوی تو را بگیرد و مثلاً بگوید به فلان مقدسات توهین کن یا محتویات جیب و کیفت را به من بده و الا تو را می کشم و تو راه فراری نداشته باشی، چه خواهی کرد؟ شریعتی گفت: هر چه بگوید می‌کنم تا جان خود را نجات بدهم. به او گفتم: خب امام سجاد (ع) در برابر یزید که سر تا پا قساوت بود و او را تهدید به مرگ می‌کرد نیز چنین کرد تا جان خود را (که از دست دادن آن هیچ نفعی برای هدفی والاتر نداشت) نجات دهد. حاج حیدر گفت: «شریعتی تاملی کرد و گفت: حق با توست و من چرا به این موضوع فکر نکرده بودم؟.
وصیت حیدر رحیم پور ازغدی چه بود؟
در مراسم تشییع و خاکسپاری حیدر رحیم‌پور ازغدی، حسن رحیم‌پور ازغدی فرزند آن مرحوم بخش‌هایی از وصیت نامه پدرش را قرائت کرد. وی گفت: پدر وصیت کرده بود او را در منطقه محرومان غسل بدهند. با دسته گل و پرده و پلاکارد و اینگونه مخارج مخالف بود و می‌گفت این کارها هیچ کمکی به میت نمی‌کند. بزرگترین عبادات را خدمت به فقرا و محرومان می‌دانست. همچنین پدرم توصیه کرد هیچ مخارجی برای گل و پلاکارد در مجلس ختم انجام نشود و اگر کسی می‌خواهد اینگونه کارها را انجام دهد وجه آن را جمع کنیم و خود نیز دو سه برابر اضافه نماییم و برای طلاب علوم دینی کاغذ و قلم خریداری کنیم.
پیکر مرحوم حاج حیدر رحیم‌پور ازغدی، پدر شهید حمید رحیم‌پور ازغدی و یار دیرین امام و رهبری، پس از عمری مجاهدت و مبارزه، در حرم مطهر رضوی تشییع و به خاک سپرده و مجلس ترحیم این مرحوم هم در مسجد مسجد غدیر باباعلی مشهد با حضور اقشار مختلف مردم برگزار شد.
فصل هفتم چراغ مطالعه آغاز شد
اما خبر دیگر اینکه از اواسط هفته گذشته یعنی روز سه‌شنبه ۲۳ شهریورماه، فصل تازه برنامه تلویزیونی «چراغ مطالعه» آغاز شد. این برنامه از آبان ۱۳۹۸ تاکنون در شش فصل با شکل و ساختارهای مختلفی پخش شده است. در فصل جدید آن (فصل هفتم) تغییرات اساسی از ساختاربرنامه گرفته تا مجری رخ داده است ضمن اینکه تا پیش از این برنامه «چراغ مطالعه» یک شب در هفته پخش می‌شد اما در فصل جدید این برنامه دوشب در هفته یعنی سه‌شنبه و چهارشنبه شب‌ها پخش می‌شود. در فصول قبلی برنامه ساختار برنامه اینگونه بود که هرهفته درباره یک کتاب که مرتبط با موضوع خاص آن فصل بود گفتگو صورت می‌گرفت موضوعاتی چون روان شناسی، دفاع مقدس، علوم اجتماعی، انقلاب اسلامی و تاریخ اما در فصل جدید یک شب برنامه بخش‌های متنوعی چون اخبار، فارسی وار، چی را چطور بخوانیم؟ و تجربه خواندن دارد و شب دیگر که چهارشنبه شب هاست درباره یک کتاب بحث و گفتگو می‌شود. تنوع آیتم‌های برنامه و حضور افراد سرشناس و متخصص هرحوزه از ویژگی‌های مثبت این برنامه در فصل جدید چراغ مطالعه است. در اولین قسمت از فصل جدید این برنامه، در شب اول افرادی چون غلامعلی حداد عادل و علی ملاقلی‌پور میهمان برنامه شدند و در شب دوم درباره کتاب «فیلسوفی در تعمیرگاه» نوشته متیو بی. کرافورد با حضورکمیل سوهانی مترجم اثر گفتگو شد.
فصل جدید برنامه «چراغ مطالعه» با اجرای سجاد نجفی شامل ۷۲ قسمت است که سه شنبه شب‌ها و چهارشنبه شب‌ها ساعت ۲۱ پخش می‌شود.
گرامیداشت زنده یاد طوبی کرمانی
اما اگر بخواهیم سری به نشست‌های هفته گذشته داشته باشیم شاهد برگزاری چند نشست با موضوع گرامیداشت طوبی کرمانی، بانوی فیلسوف ایرانی خواهیم بود. در اولین سالگرد درگذشت این مرحومه یک نشست با حضور سخنرانان و اندیشمندان بین المللی توسط مرکز مطالعات عالی انقلاب، حوزه نمایندگی ولی فقیه امور حج و زیارت، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، مرکز امور زنان و خانواده ریاست جمهوری و دانشگاه علوم اسلامی رضوی و نشستی دیگر به همت فرهنگسرای گلستان و با مشارکت اتحادیه جهانی زنان مسلمان، مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی و شهرداری منطقه ۸ برگزار شد.
نشست «دومین اربعین از دور؛ ایده‌ها و برنامه‌ها» عنوان برنامه دیگری بود که به همت گروه فرهنگ‌پژوهی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با همکاری گروه ادبیات اندیشه پژوهشگاه به صورت مجازی برگزار شد.
مسعود معینی پور مدیر شبکه چهار سیما، که یکی از نویسندگان کتاب «مدنیت، عقلانیت، معنویت در بستر اربعین» است در این مراسم گفت: بر اساس نظریه حُب، چند شاخصه برای اربعین در نظر گرفته شده است؛ شاخصه اول سوگواری مطابق دستور اهل بیت (ع) بدون افراط و تفریط است. در این دوره کرونا، بسیاری از حرکات افراطی جمع شد و یک مواجهه متعادل و مطابق دستور اهل بیت (ع) دارد شکل می‌گیرد که برکت مهمی است و قابل گفت‌وگو است و می‌شود در این زمینه بحث و تبیین کرد که سبک عزاداری در دوران کرونا و پیش از کرونا چه تفاوت‌هایی داشته است. نکته دوم، حماسه و شور است که در اربعین کرونایی خارج از زمان و مکان داریم حماسه و شور را از دست می‌دهیم، ولی عقلانیت و شعور و معرفت دارد رشد می‌کند. ماجرای کرونا نشان داد که بالا بردن عقلانیت، معرفت و تعمیق ایمان دینی در بستر این چند سالی که مردم در داستان اربعین مشارکت دارند، به قدری اثربخش بوده که علاوه بر بروز و ظهور خدمات اجتماعی که در اربعین یاد گرفتیم، نشان می‌دهد نرفتن به این مراسم چیزی از باور مردم ما کم نکرد.
انتشار شماره جدید سیاست نامه و یک کتاب نایاب سید جوادطباطبائی
طبق روال همیشه در بخش پایانی گزارش سراغ اخبار حوزه نشر می‌رویم. یکی از بهترین و مهمترین اخبار حوزه نشر در هفته قبل این بود که قرار است به زودی ویراست جدید کتاب «ابن‌خلدون و علوم اجتماعی» با عنوان فرعی «گفتار در شرایط امتناع» تألیف سیدجواد طباطبایی که حدود ۱۰ سال بود که نایاب شده بود در ۵۰۰ صفحه توسط انتشارات مینوی خرد منتشر شود. یکی از دلایل تجدید چاپ نشدن این اثر اختلاف میان انتشارات مینوی خردبه عنوان ناشر اثر با انتشارات کویر بود که مدتهاست پرونده قضایی آن در جریان است ولی با این اوصاف در کانال شخصی سیدجواد طباطبایی تأکید شده است که انتشارات مینوی خرد قطعاً و حتماً پایان مهرماه کتاب‌ها را چاپ خواهد کرد.
«ابن‌خلدون و علوم اجتماعی» در رد کسانی که ابن خلدون را بنیان‌گذار علوم اجتماعی می‌دانند، نوشته شده است. در این اثر کوشش شده است تا برخی از وجوه معرفت و روش‌شناسی علوم اجتماعی جدید در نویسنده به نقد و تفسیر جامعه‌شناسی و به ویژه اندیشه امتناع علوم اجتماعی «عبدالرحمن بن محمد بن ابن خلدون» (۷۳۲۸۰۸ ق) بپردازد.
خبر دیگر اینکه مجموعه مقالات و نشست‌های تخصصی همایش بین‌المللی «چالش کرونا و زندگی مؤمنانه» به همت دانشکده الهیات دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران در ۷۸۲ صفحه و ۱۴ فصل منتشر شد.
کتاب «عرفان اجتماعی: ماهیت، مبانی و کارکردها» اثر محمدجواد رودگر اثر دیگری بود که در هفته‌ای که پشت سرگذاشتیم توسط سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر شد. این کتاب، اولین اثری است که در آن تحلیل ماهیت و مبانی عرفان اجتماعی صورت گرفته است. تبیین ابهامات و پاسخ اتهامات عرفان اسلامی در ساحت عرفانِ اجتماعی با تکیه بر منابع عرفان وحیانی و مصطلح محور اصلی این اثر است.
در پایان اینکه به تازگی شماره هجدهم نشریه سیاست نامه هجدهمین با تصویری از فیودور داستایوفسکی و پرونده‌ای به مناسبت دویستمین سالروز میلاد او به مدیرمسئولی و سردبیری حامد زارع منتشر شد. مقالات، یادداشت‌ها و گفتگوهای این نشریه بسیار خواندنی است و می‌تواند گزینه خوبی برای گذراندن اوقات فراغت در آخر هفته باشد.
نظر شما