به گزارش خبرنگار مهر، "متاسفانه با گذشت 30 سال از پیروزی انقلاب اسلامی، آذربایجان غربی باوجود پیشرفتهایی زیادی داشته اما یک متر بزرگراه و اتوبان ندارد." این مطلب را یکی از نمایندگان ارومیه در مجلس شورای اسلامی گفته است.
این در حالی است که وقتی این پرسش از وحید جلال زاده استاندار آذربایجان غربی پرسیده می شود، وی تمایلی به پاسخ به این پرسش ندارد و از مدیرکل راه و ترابری این استان می خواهد پاسخگوی این پرسش باشد.
در عین حال، زمانی که سخن از پل میانگذر ارومیه به میان می آید، آقای استاندار داوطلبانه تمایل دارد در این باره سخن بگوید و دیگر این بار از دیگر مسئولان کمک نخواهد.
بازگشت به عقب
در سالهای ابتدایی پیروزی انقلاب اسلامی پس از بررسیهای اولیه، سنگریزی در دریاچه از سواحل غربی (سمت ارومیه) و شرقی (سمت تبریز) آغاز و عرض مقطع سنگریزی تا حد لازم برای احداث بزرگراه افزایش داده شد.
با پیشرفت کار سنگریزی و نزدیک شدن به مناطق میانی دریاچه، افزایش طول مسیر با کندی مواجه و پس از مدتی برای حل مساله فکر استفاده از شناورها مطرح شد. با ساخت اسکله در انتهای هر دو بخش خاکریزی شده و عبور دادن وسایل نقلیه توسط شناور، رفت و آمد بین دو ساحل امکانپذیر شد.
به موازات استفاده از شناورها برای جابجایی مسافر و بار، فکر ایجاد پل شناور در حد فاصل دو قسمت خاکریزی شده شکل گرفت و در سال 1368 به مرحله اجرا درآمد که متاسفانه پس از 4 ماه بهرهبرداری، پل احداث شده به دلیل توفان شدید تخریب شد.
به دنبال تخریب پل و به منظور ساماندهی اصولی میانگذر، وزارت راه و ترابری پس از گذشت سالها سرانجام در سال 77 با انجام کارهای مطالعاتی و تهیه طرح برای میانگذر و حفاظت خاکریز موافقت کرد. در ادامه قرارداد با پیمانکار در شهریور و تنفیذ آن در بهمن 81 به امضا رسید.
البته با روی کار آمدن دولت نهم در سال 84 و تاکیدات مکرر دکتر محمود احمدی نژاد رئیس جمهوری، روند ساخت پل میانگذر ارومیه شتاب گرفت. در ادامه اکثر مدیران ارشد دولت نهم که اهل آذربایجان غربی هستند یا در گذشته سمتی در این استان داشتند، مصوباتی از تصویب دولت گذراندند که بر اتمام این پروژه در اسرع وقت تاکید داشت.
بعدا از این مسئولان به عنوان حلقه "ارومیهای"های دولت نام برده شد؛ حلقهای که در یک راس آن دکتر محمود احمدی نژاد و رحیم مشایی قرار گرفتند که سالها قبل، اولی فرماندار ماکو و خوی و دومی معاون اطلاعات استان آذربایجان غربی بودند.
در راس دیگر حلقه "ارومیه ای"های دولت پرویز داوودی معاون اول سابق رئیس جمهور، پرویز فتاح وزیر سابق نیرو ، صادق محصولی وزیر سابق کشور و وزیر فعلی رفاه و محمد آقازاده معاون سابق رئیس جمهور و رئیس سابق سازمان انرژی اتمی قرار داشتند که آذربایجان غربی زادگاه آنان بوده است، ضمن اینکه علی سعیدلو معاون سابق اجرایی رئیس جمهور و رئیس فعلی سازمان تربیت بدنی که البته نه اهل آذربایجان غربی بلکه اهل آذربایجان شرقی است، نیز در این موضوع نقش اساسی داشته است.
حلقه "ارومیه ای"های دولت ابتدا کلید ساخت سریع پل میانگذر ارومیه را به محمد رحمتی وزیر سابق راه و ترابری و سپس به حمید بهبهانی وزیر فعلی راه و ترابری تحول دادند.
به هر حال فاز اول پل میانگذر ارومیه در آبان ماه 87 با حضور رئیس جمهوری به بهره برداری رسید و فاز دوم آن نیز اخیرا به بهره برداری رسیده است. برهمین اساس، وزارت راه و ترابری برنامه بازدید رسانهای از طرح ملی پل میانگذر دریاچه ارومیه ترتیب داد و خبرنگار مهر آنچه را که دید، روایت میکند.
دفتر اول
خبرنگاران برای سفر به آذربایجان غربی و بازدید از پل میانگذر دریاچه ارومیه به ترمینال دو فرودگاه مهرآباد می روند و کارت پروازهای آنان نیز جابه جا شده است. ماموران فرودگاهی کارت پروازها را چک نمیکنند - البته به دلیل هماهنگی مسئولان هما با آنان - و پرواز هم خوشبختانه تاخیر چندانی ندارد.
سوار بر هواپیما ایرباس می شویم و بدون اینکه نام خلبان در پرواز اعلام شود، عنوان میشود مدت زمان پرواز 60 دقیقه است. پس از "تی کاف" هواپیما و در حالی که هنوز زیاد از زمین فاصله نگرفتهایم، ایرباس با چندین لرزش مواجه و موجب دلهره مسافران میشود؛ لرزشی که البته به اعتقاد خلبان و مهمانداران هواپیما، طبیعی به نظر می رسد. هواپیما پس از گذشت یک ساعت در فرودگاه ارومیه به زمین می نشیند.
دفتر دوم
دو اتوبوس مامور انتقال خبرنگاران به پل میانگذر ارومیه شدهاند، دریاچه ارومیه در مشرق ارومیه و در فاصله 24 کیلومتری ارومیه واقع شده است. عوارضی آزادراه شهید کلانتری را که رد می کنیم، دیده می شود که آب دریاچه ارومیه به عقب رانده شده و سنگریزی هم همچون سدی مقابله آن قرار گرفته است. روایت است کوه "زنبیل" که نماد آذربایجان غربی است، در سالیان گذشته تخریب و سنگریزهای آن بر روی دریاچه ارومیه ریخته شده است تا جاده ایجاد شود.
دریاچه ارومیه، یکی از 9 نقطه مهم جهان است که از سوی یونسکو به عنوان "بیوسفر حفاظت شده" معرفی شده است. ترکیبات خاص آب و شوری در حد اشباع این دریاچه، حیات آبزیان را جز در مورد آرتمیا ناممکن ساخته است.
اگرچه مسئولان استانی معتقدند که خشکسالیها در سالهای گذشته موجب کاهش آب دریاچه ارومیه شده بود و امسال با توجه به افزایش بارندگیها، سطح آب بار دیگر بالا آمده است، اما آنچه را ما به عنوان خبرنگار دیدیم، همین وضعیت نیز نگران کننده بود و مسئولان امر هر چه سریعتر باید با روشهای مناسب وضعیت قبلی دریاچه را احیا کنند.
به طور کلی گفته می شود ساخت سد بر روی رودخانههای منتهی به دریاچه، خشکسالی در سالهای اخیر و حفر چاههای عمیق غیر مجاز در اطراف دریاچه موجب پایین آمدن سطح آبهای زیرزمینی و به تبع آن کاهش آب دریاچه شده است.
در این میان، حتی شنیده شده است دکتر محمود احمدی نژاد رئیس جمهوری در سفر اخیری که به استان آذربایجان غربی داشته، دستور احیای وضعیت قبلی دریاچه ارومیه را صادر کرده است.
این در حالی است که رضا کهولی مسئول مرکز نخبگان شهید فهمیده غرب کشور اخیرا در گفتگویی با مهر نسبت به احتمال افزایش تبخیر آب دریاچه ارومیه در تابستان امسال هشدار داده و گفته است: بارشهای اخیر دردی از بحران دریاچه ارومیه دوا نمی کند.
دفتر سوم
به پل میانگذر ارومیه که میرسیم، خبرنگاران از اتوبوسها پیاده شده و از بخشهای مختلف پل بازید می کنند. پل میانگذر دریاچه ارومیه بخشی از آزاد راه شهید کلانتری ارومیه - تبریز است که با بهرهبرداری از آن، مسیر 240 کیلومتری بین این دو شهر به نصف کاهش یافته است.
مسئولان وزارت راه و ترابری این کاهش مسافت را موجب صرفه جویی در هزینه های ملی به میزان متوسط سالانه 250 میلیارد ریال می دانند.
مجریان طرح هم اعلام می کنند که باند دوم طرح ملی پل میانگذر دریاچه ارومیه اخیرا با حضور استاندار آذربایجان غربی و جمعی از مدیران دستگاههای اجرایی افتتاح رسمی شده است. بهره برداری غیر رسمی از این طرح همزمان با نوروز 89 آغاز شده بود.
البته باند اول این پل نیز آبان ماه سال 87 با حضور محمود احمدی نژاد رئیس جمهور افتتاح شده بود که اینک با بهره برداری از باند دوم آن، امکان عبور خودروها از وسط دریاچه ارومیه به صورت رفت و برگشت فراهم شده است.
در ادامه مدیران طرح و مسئولان وزارت راه و ترابری نیز در حلقه خبرنگاران قرار می گیرند، خبرنگاری می پرسد پل میانگذر ارومیه با ترک خوردگی مواجه شده است؟ مدیرکل راه و ترابری استان آذربایجان غربی، علیرضا رحمان زاده، با مکث کوتاه خواستار دوباره مطرح شدن سئوال می شود. خبرنگار هم دوباره پرسش خود را مطرح می کند، این مسئول استانی که از این پرسش تعجب کرده، ابتدا این موضوع را رد می کند و زمانی که مجری طرح ترک در سطح سازههای پل را "طبیعی" تلقی می کند، وی نیز توضیحاتی در این باره ارائه می دهد.
رحمان زاده در ادامه با بیان اینکه تاکنون برای اجرای پل میانگذر ارومیه 120 میلیارد تومان هزینه شده است، مجموعه کاهش آلاینده ها با اجرای این پروژه را 462 هزار تن در سال اعلام می کند و می گوید: با اجرای این پروژه، روزانه مصرف سوخت 468 هزار لیتر و انتشار دیاکسید کربن به میزان 1095 تن در روز، منواکسید کربن به میزان 163 تن در روز و اکسیدهای نیتروژن به میزان 9 تن در روز کاهش می یابد. برهمین اساس، پل میانگذر دریاچه ارومیه بیشترین سازگاری با محیط زیست دارد.
در همین حال، بازدید از بخشهای مختلف پل میانگذر ارومیه نشان می دهد هنوز بخشی از فاز دوم پل میانگذر ارومیه به اتمام نرسیده است، آنهم به یکی از پلهای "اپروج" یا پل "دسترسی منتهی به خاکریز" مربوط می شود.
در ادامه مسعود رهنما معاون ساخت آزادراه های شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل می گوید: وزارت راه و ترابری سهم 50 درصدی خود در پروژه را تا پایان سال 88 به طور کامل پرداخت کرده است و با رفع برخی مشکلات اعتباری موجود، سهم این وزارتخانه در سال 89 نیز نیمه دوم سال پرداخت خواهد شد، ضمن اینکه بانک ملی و صندوق بازنشستگی هم سهم خود را تاکنون پرداخت کردهاند.
به دفتر استانداری آذربایجان غربی می رویم؛ ساختمانی بسیار قدیمی در منطقه مرکزی استان که حتی در و دیوارهای آن هم ترک برداشته است. البته گفته می شود به زودی استانداری به ساختمان جدیدی که اخیرا ساخته شده است، نقل مکان خواهد کرد.
دفتر پنجم


نظر شما