پیام‌نما

إِنَّ‌اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْإِحْسَانِ وَإِيتَاءِ ذِي‌الْقُرْبَىٰ وَ يَنْهَىٰ عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْكَرِ وَالْبَغْيِ يَعِظُكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ * * * به راستی خدا به عدالت و احسان و بخشش به خویشاوندان فرمان می‌دهد و از فحشا و منکر و ستمگری نهی می‌کند. شما را اندرز می‌دهد تا متذکّر [این حقیقت] شوید [که فرمان‌های الهی، ضامن سعادت دنیا و آخرت شماست.] * * * حق به داد و دهش دهد فرمان / نيز انفاق بهر نزديكان

۳۱ مرداد ۱۳۸۹، ۹:۵۴

چارلز تالیافرو:

فیلسوفان زیادی به جمع جبر و اختیار می‌اندیشند

فیلسوفان زیادی به جمع جبر و اختیار می‌اندیشند

استاد کالج سنت اولاف مینه‌سوتای امریکا معتقد است شمار زیادی از فیلسوفان معتقدند که هم جبرگرایی حاکمیت دارد و هم آزادی اراده و اختیار. برخی از فلاسفه به اختیار اعتقاد دارند و برخی جبرگرا هستند.

به گزارش خبرگزاری مهر، چارلز تالیافرو استاد کالج سنت اولاف مینه‌سوتای آمریکا در گفتگو با سایت "پرسش از فیلسوفان" به بررسی مفاهیم جبر و اختیار با نگاهی فلسفی پرداخته است.

شمار زیادی از فیلسوفان معتقدند که هم جبرگرایی حاکمیت دارد و هم آزادی اراده و اختیار. برخی از فلاسفه به اختیار اعتقاد دارند و برخی جبرگرا هستند. بنده با نگاهی فلسفی و ساده این دو مفهوم را تبیین می‌کنم.

در صورتی فرد دارای آزادی اراده است که راههای بدیل برای انجام و اقدام او وجود داشته باشد. به عبارت دیگر فرد اگر نخواهد کاری را انجام دهد و یا بخواهد کاری را انجام دهد، در هر دو مورد باید قادر به انتخاب راههای دیگر باشد و این راهها وجود داشته باشند.
 
اگر بخواهیم درباره جبرگرایی سخن بگوئیم باید گفت جبرگرایی ایده‌ای است که بر اساس آن هر پدیده و رویداد دارای ضرورتی پیشینی است و از پیش تعیین شده است. این ضرورتها همزمان با رویدادها و قانون طبیعت وجود دارند.

بر اساس جبرگرایی فرد قدرت و اختیار انجام کار را بر اساس اراده خود ندارد چرا که ضرورتهای پیشینی اقدام او را محدود خواهند کرد.
 
در مورد آزادی عمل و اختیار باید توجه داشت که این آزادی بالاخره در بستر و زمینه‌ای صورت می‌گیرد. به عبارت دیگر آزادی در این بسترها و بافتها تعریف و تعیین می‌شود.

به عبارت دیگر شما در صورتی آزاد هستید که برخی افعال خاص را بتوانید انجام دهید. یعنی آزادی شما به معنای انجام برخی کارهای مشخص است و نه تمام افعال. یعنی شما در بستری که رویه‌ها و افعال خاصی را پذیرا شده‌اید قادر به اقدام هستید.

وقتی شما نوجوان هستید، خانواده تا حدی به آراء و افعال شما شکل می‌دهد و اقدام شما بر این اساس قابل تحلیل است. به هر حال در هر دوره زمانی، بسترها و شرایطی تعیین کننده افعال و اقدامات ما به شمار می‌روند.

به هر روی، برای انجام کارها و سبک و سنگین کردن آنها به لحاظ اخلاقی جهت انجام یا عدم انجام، فرد به خود و استدلالهای خود رجوع می‌کند تا ببیند وزن کدام یک از استدلالهای موافق یا مخالف نزد او بیشتر هستند.
کد خبر 1137706

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • captcha