اسلامی شدن علوم به معنی ورود فرهنگ حقیقی اسلام به علوم است

به گزارش خبرنگار مهر در قم، مهدی محقق شامگاه سه‌شنبه در هم‌اندیشی تربیت محقق که در سالن همایش‌های دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه  قم برگزار شد بیان داشت: اخلاق باید در دانشگاه‌ها مطرح شود تا رابطه دانشجو و استاد اصلاح شود.

وی با اشاره به نمونه‌های اخلاقی پسندیده در علم آموزی در دوره‌های گذشته افزود: در شرح حال کسانی مانند آیت الله مرعشی نجفی آمده است که وی از نان خود صرف نظر می‌کرد و روزه و نماز استیجاری به جا می‌آورد تا بتواند کتاب تهیه کند که آیندگان از آن استفاده کنند.

محقق تصریح کرد: در گذشته مردم در شهرها و روستاها از زندگی خود می‌زدند تا مدرسه د‌ایر کنند اما نمی‌دانم چرا امروز فرهنگ ما مغلوب شده است؛ باید این مسایل در مراکز علمی تقویت شود.

اهتمام اسلام به علم آموزی موجب رشد مسلمانان شد

نویسنده و مترجم برجسته کشور با اشاره به اهتمام مسلمانان در تعلیم و تربیت اسلامی ادامه داد: در میان مسلمانان کتاب‌های مهمی درباره تعلیم و تربیت اسلامی در گذشته نوشته شده است که در میان شیعیان کتاب«منیه المرید ...» و در میان اهل سنت کتاب «تذکرة السامع ...» مهمترین کتب هستند.

محقق گفت: دو جمله در اسلام موجب رشد مسلمانان شد، یکی اینکه علم را طلب کنید حتی اگر در چین باشد که همین عبارت رسول گرامی اسلام(ص) موجب شد تا مسلمانان برای کسب علم مسافرت کنند و سفرنامه نویسی از همین جا نضج و رشد یافت.

استاد دانشگاه مک گیل کانادا افزود: جمله دیگری که موجب رشد مسلمانان شد این بود که اسلام قدر هر فردی را به میزان علم او می دانست و در اسلام جهل مساوی با مردن است.

محقق تصریح کرد: ما حتی در فقاهت داریم که اگر دو فقیه باشند که یکی اعلم و دیگری اتقی باشد اعلم مرجح است؛ از این رو در مراکز علمی ما دانشجو و طلبه باید بداند زحمات علمیش در جایی نتیجه بخش است و او را بر فردی که علم کمتری دارد ترجیح می دهند.

وی با بیان اینکه سیستم‌های آموزشی مختلف را در کشورهای گوناگون دیده است بیان کرد: من در سنین جوانی طلبه بودم و شاگردی کسانی همانند ادیب نیشابوری و شیخ محمدتقی آملی را کردم، استادنی که مسیر زندگیم را تغییر دادند و اگر چنین افرادی در مسیر نبودم شاید شاگرد و مغازه‌داری بیشتر نبودم.

وی ادامه داد: ادیب نیشابوری زمانی که وفات یافت از دنیا تنها یک تشک و دو سماور و چند استکان برایش مانده بود و چنین استادانی بودند که می‌توانستند شاگردان و دانشجویان با اخلاق و پژوهشگر تربیت کنند

استاد دانشگاه تهران با تاکید بر اینکه چنین شرایطی باید در مراکز علمی ما رایج شود و استادان قانع و محقق داشته باشیم تا بتوانیم شاگردانی مشابه تربیت کنیم تصریح کرد: چرا باید وضعی بر برخی مراکز علمی حاکم باشد که یک دانشجو با وجود برتری علمی در رشته‌اش در مصاحبه او را مردود کنند و دانشجویی که کمتر لیاقت دارد جای او را بگیرد.

این نویسنده اظهار داشت: سنت علمی کشور در گذشته این بوده است که اگر استادی در طول 30 سال به یک پایه علمی رسید 20 سال علم را به دانشجو انتقال دهد و 10 سال هم دانشجو، سطح علمی را ارتقاء دهد اما الان در حوزه ودانشگاه اگر کسی وفات کرد می‌گویند دیگر جانشینی ندارد.

استاد باید دانشجو را فرزند معنوی خود بداند

وی با اشاره به اخلاقی شدن رابطه دانشجو و استاد افزود: این رابطه به معنای این نیست که دانشجو تنها به استادش سلام کند بلکه باید زمینه‌ای فراهم شود که استاد، دانشجو را فرزند معنوی خود بداند و در دنیای علم فرزند معنوی از فرزند جسمانی دوست داشتنی‌تر است.

محقق با بیان اینکه تمام کوشش دانشمندان در گذشته بر این بوده است که اختلافات علمی را حل و فصل کنند عنوان کرد: محیط‌های علمی باید به دنبال حق جویی باشند و این گونه نباشد که صاحبان آرای مخالف را تکفیر کنند؛ کسانی همانند علامه عسکری باید برای جوانان و طلاب الگو باشند که چه میزان مطالعه داشته و به دنبال حق جویی بوده است.

خاطره‌ای از آیت الله وحید خراسانی

وی همچنین با ذکر خاطره‌ای از تأثیر پذیریش از آیت الله وحید خراسانی تصریح کرد: پدر من در زمان رضاشاه روحانی بود که متهم به شوراندن مردم علیه حکومت بود و حتی به اعدام محکوم شده بود، ایشان در زمانی که آیت الله وحید خراسانی، طلبه‌ای لاغر اندام و 24 ساله بود من را مامور معرفی ایشان به مسجدی در تهران کرد و من ایشان را به آن مسجد بردم ابتدا به علت جثه و اندام لاغر آیت الله وحید ، کسی باور نمی‌کرد بتواند مسجدی را اداره کند اما در اولین منبر چنان اثرگذاری داشت که حداقل مسیر زندگی من را عوض کرد و بعد از آن وارد حوزه شدم.

محقق در پایان، نوآوری در تألیفات و اکتفا نکردن به ترجمه و جمع‌آوری، احترام به استاد، احترام به آرای صاحبنظران و عدم تکفیر آنها و حق جویی را از مهمترین عوامل رشد پژوهش و تحقیق و تربیت محقق در کشور برشمرد.