مداحی عاشورایی و فاصله ای از بصیرت افزایی تا خرافه گرایی

به گزارش خبرنگار مهر در شهرستان پلدختر، حوادث گذشته هر جامعه ای می تواند در سرنوشت و آینده آن جامعه تأثیر به سزایی داشته باشد چرا که تجدید آن خاطره ها در واقع نوعی بازنگری و بازسازی آن حادثه است تا مردم بتوانند به نحو صحیحی از آن استفاده کنند.

در میان حوادث و وقایع تاریخ اسلام، حادثه عاشورا حادثه عظیمی بوده است که نقش تعیین کننده ای در سعادت مسلمانان و روشن شدن راه هدایت مردم داشته است. از این رو بزرگداشت این حادثه موجب می شود تا بتوانیم از برکات آن در جامعه نیز استفاده کنیم.

اگر چه این رویداد بزرگ تاریخی با شهادت امام مسلمین و 72 یار با وفای آن حضرت همراه بود و آتشی خاموش نشدنی به جان دوستداران خاندان عصمت و طهارت (ع) انداخت ولی مکتب اسلام را زنده نگه داشت و الگویی شد برای مبارزه با ستم و ستمگران.

متاسفانه چند صباحی است که رسوخ فرهنگ عوام در عزاداری ها، مخدوش شدن پاره ای از نوحه ها و نمایش های مذهبی، و آمیخته شدن خرافات و اموری موهن با سوگواری های محرم موجب رواج بدعت ها و تحریف های در این حادثه عظیم شده است.

این در حالیست که باورهای دینی و احساسات مذهبی به دلیل ارزش و اصالتی که دارد از سوی دشمنان در معرض خرافات قرار می گیرد و طبعاً آثار سوء و زیان های اجتماعی آن هم دامنگیر همگان خواهد شد.

استفاده از ابزار و آلات غیر متعارف موسیقی در برخی مجالس عزای حسینی و  پیشقراولی موزیسین ها در دسته رویهای خیابانی عملا موجب جلب توجه مردم به آنها و انحراف از توجه به نوحه ها و مصائب اهل بیت(ع) می شود.

تشریح چهره ابوالفضل (ع) برای گریاندن مردم دلیل ناتوانی مداح است

از سوی دیگر ظاهرگرایی در برخی مداحی ها از جمله تشریح چهره شخصیت های حاضر در کربلا از جمله حضرت ابوالفضل(ع) خود به چالشی دیگر در این حوزه تبدیل شده که این امر بارها از سوی رهبر معظم انقلاب مورد هشدار قرار گرفته است.

سوالی که در این زمینه مطرح می شود این است که مگر ما حضرت ابوالفضل (ع) را بخاطر چهره زیبا یا قد رشیدش دوست داریم؟ آن بزرگوار هر شکلی که بود ما او را بخاطر وفاداری، شجاعت و دفاع از اهل بیت امام حسین (ع) و یاری دین خدا دوست داریم، پس به نظر می رسد تشریح وضع ظاهر و چهره آن حضرت برای گریاندن مردم فقط دلیل ناتوانی مداح برای تشریح نقش آفرینی ایشان در حفاظت از دین اسلام و ولایتمداری حضرت ابوالفضل(ع) است.

از طرف دیگر استفاده از لغات شبهه افکن مانند می و میخانه، ساغر و پیاله، عشق و عاشقی و عشقبازی و مستی و ... در مورد حالات عرفانی و کمال ربانی امام حسین (ع) و حضرت عباس (ع) از دیگر آسیب هایی است که متوجه مداحی های عاشورایی است.

همچنین استفاده ناپسند برخی از مداحان از آهنگ ها و ملودی های ترانه های خوانندگان طاغوتی و لوس آنجلسی که افکار عمومی با آنها آشنا بوده و بلافاصله متن های اصلی را به ذهن می آورد، جز قداست شکنی نهضت حسینی نتیجه ای ندارد.

یک کارشناس مذهبی در این رابطه در سخنانی شکل گیری برخی خرافات و بدعت ها را در راستای اهداف جنگ نرم دشمن عنوان کرد و گفت: متاسفانه برخی اشعار به جای اینکه ریشه های عمیق جان فشانی امام حسین (ع) و یارانش را برای حفظ دین خدا نشان دهد به بدترین شکل خاندان پیامبر (ص) را در اوج خواری نمایش می دهد و شان و شخصیت آن بزرگواران و عظمت اسلام و دین گرایی را زیر سوال می برد.

وی افزود: استفاده از شعرها و تعابیر غلط و غیر مستند در مداحی ها و مرثیه خوانی ها، ذکر مصائب غیر عقلی و توصیف چشم و ابرو و زور بازو به جای تبیین فلسفه نهضت و مختصات شخصیتی و شاخص های عملکردی حماسه آفرینان کربلا، سطحی نگری در پردازش قیام عاشورا را در پی دارد و این شور انگیزی ها شعور پردازی ها را تحت الشعاع قرار می دهد.

بی پاسخ ماندن برخی سئوالات در زمینه قیام امام حسین(ع)

یک استاد حوزه و دانشگاه هم در این رابطه با بیان اینکه عامه مردم رویدادهای زندگی بزرگان دینی را با زندگی انسانی خود مقایسه می کنند، افزود: تدبر در مورد چرایی عاشورا کمتر در میان عامه مردم انجام می شود و در گذشته هم خواص کمتر به حوزه ماهیت و چرایی حادثه عاشورا وارد می شدند بنابراین این سوال که امام حسین (ع) چرا عاشورا را تبدیل به یک قیام آزادی خواهانه کرد بی پاسخ مانده و فقط به جنبه ظاهری این قیام که همان شهادت حضرت و یارانش است توجه شده است.

به گفته حجت الاسلام مرتضی ادیب یزدی این موضوع باعث شده عنصر عاطفی و حماسی عاشورا بر عنصر عزت و منطق و عقل آن ارجحیت پیدا کند و جریان عزاداری امام حسین (ع) با پیرایه هایی پیوند بخورد که با اصل و ماهیت قیام آن حضرت همخوانی ندارد.

بی توجهی به نقش آفرینی حضرت زینب و امام سجاد پس از عاشورا

این کارشناس مذهبی ضعیف جلوه دادن امام حسین (ع) بجای تبلیغ مظلومیت آن حضرت، منفعل جلوه دادن حضرت زینب (س) بجای تبیین قدرت مدیریت ایشان در بحران پس از واقعه عاشورا و پر رنگ کردن بیماری حضرت زین العابدین (ع) و حذف نقش ایشان در تبیین حادثه کربلا را از تحریفات قیام عاشورا و کتمان تاثیر نقش آفرینی این بزرگواران در احیای دین عنوان کرد.

حجت الاسلام ادیب یزدی ادامه داد: ارائه آموزش های تخصصی به مداحان، ساماندهی آنها و بهره برداری از مقتل خوانی های موثق یکی از راههای پیشگیری از ورود خرافات به سوگواری های حسینی است.

وی اسناد و مدارک مستدل و منطقی برای تدوین مداحی های مناسب را مهم دانست و گفت: معرفی هدف حادثه کربلا یکی دیگر از راههای مبارزه با خرافات و سطحی نگری ها در مورد حادثه کربلاست.

به ابعاد سیاسی ـ اجتماعی عاشورا باید بیشتر از بعد تراژدیک آن پرداخته شود

حجت الاسلام ادیب یزدی با تاکید بر اینکه به ابعاد سیاسی ـ اجتماعی عاشورا باید بیشتر از بعد تراژدیک آن پرداخته شود، افزود: امام حسین (ع) برای اصلاح امور امت پیامبر گرامی اسلام بپا خاست و هدف ایشان امر به معروف و نهی از منکر بود؛ هدفی که جامعه امروز نیازمند تبیین و ترویج آن است.

وی محافظه کاری در مبارزه با پیرایه ها و خرافه های عزاداری امام حسین (ع) را نادرست خواند و افزود: متولیان فرهنگ جامعه بخصوص روحانیون و خطیبان باید غربالگری کنند و خرافه ها را به مردم بگویند زیرا اگر این افزوده های جدید به دین پا بگیرد و رواج یابد دشمنان قسم خورده اسلام بیشترین سود را خواهند برد.

مشاور رئیس سازمان صدا و سیما قمه زنی و استفاده از علم های نامتعارف را یکی از روزنه های بهره برداری مذهبی دشمنان از عزاداری های عاشورایی عنوان و تصریح کرد: با درایت مراجع تقلید از این عزاداری های غیر شرعی جلوگیری شده است و هم اکنون مداحی روزنه ورود خرافات به سوگواری هاست که باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد.

مجالس عزاداری باید به محل بصیرت افزایی مردم تبدیل شود

نماینده ولی فقیه در استان لرستان با تاکید بر اینکه مجالس عزاداری باید به محل بصیرت افزایی مردم تبدیل شود، اظهار داشت: بیان احکام و فلسفه قیام عاشورا از وظایف مهم مبلغان مذهبی است.

حجت الاسلام سید احمد میرعمادی با تشریح قیام عاشورا و دستاوردهای مهم این حرکت تاریخی‌ افزود: امام حسین (ع) با نثار خون خود و ایستادگی در مقابل زورگویان و قدرت طلبان فاسد به بشریت درس عزت و آزادگی داد.

وی با تاکید بر اینکه مجلس عزای حسین(ع) باید مجلس دینداری و ذکر قرآن و احکام دین باشد، بیان کرد: مجالس عزاداری محرم باید به محلی برای بیداری و بصیرت افزایی آحاد مختلف مردم تبدیل شود.

حجت الاسلام میرعمادی با تاکید بر اینکه بالاترین کاری که عاشقان امام حسین (ع) انجام می‌دهند امر به معروف و نهی از منکر است، خاطرنشان کرد: باید تلاش شود این سنت حسنه در جامعه ترویج پیدا کند.

به هر حال برای برگزاری مراسم متناسب با شان امام حسین (ع) و یارانش، هم از سوی عزاداران و عاشقان حسین (ع) و هم مبلغین، مداحان، شاعران، نویسندگان و دستگاه های اجرایی عزمی جدی و فراگیر باید به کار گرفته شود تا تحریف های موجود از چهره عزاداری ها زدوده شود تا همه از برکت های بی پایان عزاداری سرور و سالار شهیان عالم بهره مند شوند.