«خانه کتاب» بوی نفت گرفت! / تهران باز هم پایتخت جهانی کتاب نشد

کمیته تصمیم‌گیر در این زمینه متشکل از نمایندگان مجمع ناشران بین‌المللی، فدراسیون بین‌المللی کتابفروشان، فدراسیون بین‌المللی مجامع کتابخانه‌ها و یونسکو، دلیل انتخاب «بانکوک» را به این عنوان «ایجاد انگیزه برای سهیم شدن و شرکت مردم در زنجیره تامین کتاب، حضور فعال بازیگران تایلندی در پروژه‌ای ادبی که از قبل به همین منظور طراحی شده و همچنین عمل به تعهدات در حوزه نشر» اعلام کرد.

 

بانکوک سیزدهمین شهری است است که به عنوان پایتخت جهانی کتاب انتخاب می‌شود و تا پیش از این مادرید اسپانیا (2001)، اسکندریه مصر (2002)، دهلی نو هندوستان (2003)، آنتورپ بلژیک (2004)، مونترال کانادا (2005)، تورین ایتالیا (2006)، بوگوتا کلمبیا (2007)، آمستردام هلند (2008)، بیروت لبنان (2009)، لوبلیانا اسلوونی (2010)، بوینوس آیرس آرژانتین (2011) و ایروان ارمنستان (2012) بودند.

 

یونسکو هر سال پایتخت یکی از کشورهای جهان را به عنوان پایتخت جهانی کتاب انتخاب می‌کند تا در آن سال به اجرای برنامه‌های فرهنگی مرتبط با کتاب بپردازد و از این طریق شوق مطالعه را در مردم ایجاد کند.

 

دو شهر کوچک ارویایی پایتخت فرهنگی قاره سبز

 

همچنین در خبری دیگر شهرهای «روکلو» در لهستان و «سن سباستین» در اسپانیا به عنوان پایتخت فرهنگی اروپا در سال 2016 انتخاب شدند.

این انتخاب بعد از بررسی‌های هیئت داوری انتخاب پایتخت فرهنگی اروپا که «مانفرد گلهوور» مسئول آن است، صورت گرفت.

پیشنهاد انتخاب یک یا دو شهر به عنوان پایتخت فرهنگی اروپا در سال 1985 از سوی «ملینا مرکوری» وزیر وقت فرهنگ یونان ارائه د و در همان سال در نشست عمومی سالانه اتحادیه اروپا به تصویب رسید.

 

محمدجعفر کاظم‌پور گفت: نمایندگان این دو دستگاه دولتی به این خاطر به اعضای اصلی و تصمیم‌گیر خانه‌های مطبوعات اضافه شده‌اند که خدمات بیشتری جذب این خانه‌ها شود و در واقع این تغییر با هدف تعامل بهتر و بیشتر با دستگاه‌های اجرایی ایجاد شده است.

 

وی همچنین درباره احتمال برگزاری مجمع عمومی خانه مطبوعات ایران تا پایان تیرماه - آنگونه که نایب رئیس آن پیشتر وعده داده بود - گفت: ممکن است ما از تیرماه سال 89 فعالیت‌هایمان را برای ثبت و ایجاد خانه مطبوعات آغاز کرده باشیم اما افتتاح رسمی و زمان آغاز فعالیت خانه 8 آبان سال 1389 بود و قاعدتاً برگزاری مجمع عمومی هم پس از گذشت یکسال از این تاریخ ممکن خواهد بود و لذا مجمع عمومی خانه در آبان ماه امسال برگزار خواهد شد.
 
طرح تشکیل «سازمان توسعه صنایع چاپ و بسته‌بندی» کلید خورد

 

در هفته گذشته اتفاق خوبی در حوزه چاپ اتفاق افتاد؛ طرح تشکیل «سازمان توسعه صنایع چاپ و بسته‌بندی» کلید خورد.

 

این خبر را احمدرضا اعتماد مظاهری عضو بازرس اتحادیه صنف چاپخانه‌داران تهران داده و گفته است: اعضای هیئت مدیره اتحادیه چاپخانه‌داران تهران در تدارک برنامه‌ای مدون برای ارتقای صنعت چاپ هستند و در همین راستا برای تهیه پیش‌نویس تشکیل سازمانی به نام «سازمان توسعه صنایع چاپ و بسته‌بندی» توافق کرده‌اند.

 

وی هدف از این اقدام را عطف توجه مسئولان دولتی و نیز فعالان بخش خصوصی به اهمیت چاپ عنوان کرده و افزود است: مسئولان همانگونه که بارها بر گردش 850 میلیارد دلاری صنعت چاپ در جهان تاکید دارند، باید ساز و کاری هم برای بهبود وضعیت چاپ کشور بیندیشند.

 

اعتماد مظاهری که به عنوان مدیرعامل شرکت تعاونی صنف چاپخانه‌داران نیز فعالیت می‌کند، یادآور شد: در حال حاضر اعضای هیئت مدیره اتحادیه چاپخانه‌داران مشغول تدوین سند یشنهادی مربوط به «سازمان توسعه صنایع چاپ و بسته‌بندی» هستند و به محض تدوین و ا‌ِعمال نظر نهایی به صورت طرحی به دولت ارائه خواهد شد.

 

وی گفت: ما در این زمینه و بعد از تدوین سند برای پیگیری تشکیل سازمان یادشده، از کمک کارشناسی و اجرایی سه وزارتخانه مرتبط یعنی وزارتخانه‌های ارشاد، صنایع و بازرگانی بهره خواهیم گرفت.

 

این عضو اتحادیه چاپخانه‌داران تهران همچنین از احتمال ارائه طرح پیشنهاد به صورت یک لایحه به مجلس و بررسی آن در کمیسیون‌های مرتبط خبر داد و گفت: هر کاری که برای تشکیل «سازمان توسعه صنایع چاپ و بسته‌بندی» لازم باشد، انجام خواهیم داد چرا که این اولویت برنامه‌های اتحادیه در دوره جدید است.

 

نرم‌افزار وزارت ارشاد برای بررسی کتاب

 

اما بشنوید توضیحات مدیر اداره کتاب وزارت ارشاد را درباره نرم‌افزار بررسی کتاب در این وزارتخانه.

 

محمد اللهیاری فومنی گفته است: در صورت ایجاد امکانات برای به روز شدن نرم‌افزار جامع نشر فرآیند بررسی کتاب پیش از انتشار سرعت بیشتری خواهد گرفت.
 

وی تاکید کرد: تلاش ما بر این است که این نرم‌افزار دائم به روز شود و ناشران بتواند به کمک آن رفت و آمدهای اداری خود را به حداقل برسانند.

 

جای خالی ایران در اجلاس «ایفلا»

 

اتفاق دیگری که در هفته گذشته توجه اهالی فرهنگ به ویژه کتابداران را به خود جلب کرد، منتفی شدن حضور ایران در اجلاس جهانی کتابداری بود.

 

در فاصله یک ماه مانده به برگزاری هفتاد و هفتمین اجلاس جهانی کتابداری (ایفلا) در پورتوریکو، حضور کتابداران ایرانی در این اجلاس به دلیل میسر نبودن اخذ ویزا از این کشور - که با آمریکا مشترک‌المنافع است - منتفی شد.

 

این خبر را حبیب‌الله عظیمی معاون کتابخانه ملی ایران داده و گفته است: با توجه به اینکه کشور میزبان اجلاس امسال ایفلا (پورتوریکو) از کشورهای مشترک‌المنافع با آمریکا است و برای اخذ روادید، باید از طریق سفارتخانه‌های آمریکا اقدام شود، لذا امکان حضور در این اجلاس برای کتابداران کشورمان که مقالاتشان پذیرفته شده است، وجود ندارد.

 

وی افزود: البته ما از قبل و در واقع زمانی که پورتوریکو به عنوان میزبان اجلاس امسال انتخاب شد، پیش‌بینی این وضعیت را می‌کردیم و به همین خاطر برنامه خاصی برای حضور در اجلاس ایفلا تدوین نکرده بودیم.

 

این مقام مسئول در کتابخانه ملی در عین حال درباره احتمال حضور آزاد کتابداران ایرانی در این اجلاس جهانی هم گفت: آنها اگر بخواهند از این طریق در اجلاس شرکت و مقاله‌شان را ارائه کنند، باید از طریق کشورهای دیگر مثلاً ترکیه برای اخذ ویزا اقدام کنند که به نظر دشوار می‌آید.

 

این در حالی است که «سید مهدی طاهری» عضو هیئت علمی مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی و یکی از کتابدارانی که مقاله‌اش برای ارائه در بخش «یونی مارک» اجلاس جهانی کتابداری پذیرفته شده، اعلام کرده امکان اخذ ویزا برایش فراهم نشده است.

 

این مشکل در مورد دیگر نماینده ایران «سعیده اکبری داریان» عضو هیأت علمی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران هم تکرار شده است.

 

در همین حال هنوز خبری از احتمال حضور نماینده سوم ایران در این اجلاس نیست؛ پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران چندی پیش «پونه مهرتاش» را به عنوان نماینده خود در ایفلای امسال معرفی کرد اما این حضور نیز در هاله‌ای از ابهام است.
 
هفتاد و هفتمین اجلاس جهانی کتابداری و اطلاع رسانی ایفلا از 11 تا 19 آگوست سال جاری میلادی صادف با 20 تا 28 مرداد 90 در «سن خوان» پایتخت جمهوری پرتوریکو برگزار خواهد شد.

 

«خانه کتاب» بوی نفت گرفت!

 

اما تغییرات در هیئت امنای خانه کتاب همچنان ادامه دارد؛ در هفته گذشته احمد خالدی که چندی پیش با حکم معاون فرهنگی وزیر ارشاد به عضویت هیئت امنای «خانه کتاب» درآمد، به عنوان رئیس هیئت امنای این موسسه معرفی و جایگزین علی‌اکبر اشعری شد. خالدی تا پیش از این به عنوان معاون امور بین‌الملل وزارت نفت فعالیت می‌کرد.

 

همچنین محمد حسنی هم به عنوان نایب رئیس هیئت امنا کار خود را آغاز کرد و مصطفی امیدی هم که قبلاً به عنوان منشی در هیئت امنا فعالیت می‌کرد، همچنان به این مسئولیت ادامه می‌دهد.

 

همچنین علی شجاعی صائین مدیرعامل «خانه کتاب» درباره تغییرات احتمالی در هیئت مدیره این موسسه گفت: دوره فعالیت هیئت امنا سه ساله است که دو سال آن سپری شده و معاون فرهنگی وزیر ارشاد بعد از پایان دوره نسبت تمدید، ترمیم، ابقا یا تعویض اعضای هیئت امنا تصمیم‌گیری خواهد کرد.

 

به گفته وی در اولین جلسه هیئت امنای موسسه «خانه کتاب» بحثی درباره ترمیم هیئت مدیره یا تغییر مدیرعامل مطرح نشد.

 

خانه کتاب موسسه‌ای غیرانتفاعی و وابسته به معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است که هیئت موسس آن زیر نظر وزیر ارشاد و معاون فرهنگی وی فعالیت می‌کنند.
 
اعضای هیئت امنای موسسه خانه کتاب در هر دوره برای مدت 3 سال تعیین می‌شوند. دوره اول فعالیت هیئت امنای خانه کتاب از شهریور 1385 تا شهریور 88 بوده و دوره دوم هم از شهریور 88 تا شهریور 91 ادامه دارد.
 

دو جایزه ادبی در محاق بی‌پولی

 

مشکلات مالی جوایز همچنان ادامه دارد و در تازه‌ترین اتفاق موسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام خمینی (ره) پنجمین دوره جشنواره ادبی «یار و یادگار» را در سال جاری به دلیل تخصیص نیافتن بودجه، برگزار نمی‌کند.

 

تاکنون چهار جشنواره ادبی «یار و یادگار» با محوریت آثار ادبی تولید شده در قالب شعر، داستان، نثر ادبی و نثر تحقیقی (مقاله) و با موضوع حضرت امام خمینی (ره) برگزار شده است.

 

این در حالی است که حجت الاسلام سیدحسن خمینی تولیت موسسه تنظیم و نشر آثار خمینی (ره) پیشتر در دیدار اعضای شورای سیاستگذاری این جشنواره ادبی خواستار دائمی شدن دبیرخانه آن شده بود.

 

همچنین در خبری مشابه چهاردهمین دوره جایزه «سلام بچه‌ها» به دلیل مشکلات مالی در سال جاری برگزار نخواهد شد.

محمود پوروهاب دبیر این جایزه با اشاره به تخصیص نیافتن بودجه امسال جشنواره، گفته است: امسال موفق به برگزاری جشنواره نمی‌شویم ولی امیدوارم این دوره سال آینده و به صورت دوسالانه برگزار شود.

خبری دیگر در حوزه جوایز اینکه اعطای جایزه «عقاب زرین کیفیت» به یک ناشر ایرانی هم به دلیل مشکلات مالی در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته است.

 

فریده خلعتبری مدیر نشر «شباویز» که قرار بود روز 24 تیرماه برای دریافت جایزه بین‌المللی «عقاب زرین اعتبار و کیفیت» در سال 2011 در اسپانیا حضور یابد، به دلیل هزینه‌های زیاد از این سفر سه روزه برای (حدود 4 میلیون تومان) از این کار صرف نظر کرد.

 

این جایزه برای نخستین‌بار در سال 1995 به وجود آمد تا بهترین کارآفرینان را که بر اقتصاد جهان اثرگذار بوده‌اند و بازارهای بین‌المللی را به تسخیر درآورده‌اند به جهانیان بشناساند و با اعطای عقاب زرین از دیگران متمایز کند.

 

افتخاری دیگر برای فوئنتس

 

اما بشنوید از اعطای جایزه‌ای دیگر به کارلوس فوئنتس. این نویسده معروف مکزیکی به عنوان برگزیده جایزه بنیاد «کریستوبال گابارون» در سال 2011 انتخاب شد.

 

این جایزه یکی از جوایز جهانی در حوزه ادبیات است که هر سال در اسپانیا اهدا می‌شود و دلیل اعطای جایزه امسال بنیاد «کریستوبال گابارون» به فوئنتس «تعهد این نویسنده مکزیکی به روشنفکری، آزادی و دفاع او از حقوق بشر به عنوان مولفه‌های اصلی در آثار او» اعلام شده است.

 

انتخاب این نویسنده معروف مکزیکی به عنوان برگزیده جایزه «گابارون» در سال جاری میلادی پس از بررسی آثار 20 نویسنده و ادیب دیگر و توسط اعضای هیئت علمی جایزه صورت گرفته است.

 

قرار است مراسم اعطای یازدهمین دوره جایزه بنیاد «کریستوبال گابارون» 7 اکتبر 2011 (15 مهر 90) در اسپانیا برگزار و نشان مربوط به آن به کارلوس فوئنتس 83 ساله اهدا شود.

 

کارلوس فوئنتس، نویسنده مکزیکی و یکی از سرشناس‌ترین نویسندگان در قید حیات جهان اسپانیایی زبان است که آثارش به بسیاری از زبان‌ها ترجمه شده‌اند. این نویسنده مدتی هم به عنوان سفیر کشورش در هلند، پاناما، پرتغال و ایتالیا فعالیت کرده است.

 

آسوده خاطر، آئورا، مرگ آرتیمو کروز، پوست انداختن، مکان مقدس، تولد، زمین ما، سر هیدرا، آب سوخته، خویشاوندان دور، گرینگوی پیر، درخت پرتقال، لائور ادیاس، اینس و خانواده خوشبخت از جمله آثار کارلوس فوئنتس است که برخی از آنها به فارسی هم ترجمه شده‌اند.

 

رمان ناتمام «فیتزجرالد» در راه ایران

 

خبر جالب دیگر برای اهالی ادبیات انتشار آخرین رمان اسکات فیتزجرالد که با مرگش ناتمام ماند در ایران در آینده نزدیک است.

 

رمان «Tycoon» به معنی غول (در معنی اقتصادی) از خالق «گتسبی بزرگ» توسط سهیل سُمی به فارسی ترجمه می‌شود.

 

سهیل سُمی در این باره گفت: این کتاب با وجود ناتمام ماندن، بارها در آمریکا چاپ شد و به زعم بسیاری از منتقدان یکی از شاهکارهای فیتزجرالد حتی بالاتر از «گتسبی بزرگ» است.
 
به گفته این مترجم رمان مذکور هم مثل اکثر شخصیت‌های اصلی آثار فیتزجرالد وجودش - که البته از نظر مادی آدم بسیار سرمایه‌داری است - در میانه دنیای مدرن و احساسات و افکار درونی‌اش، دوشقه و تناقض‌های این فرد عیان می‌شود.
 
وی در عین حال گفت: فعلاً کار ترجمه این رمان را شروع نکرده‌ام و قصد دارم بعد از انتشار «زیبا و ملعون» و احتمالاً حدود 7 ماه دیگر دست به کار ترجمه آن برای انتشارات ققنوس شوم.

 

نویسندگان هم منشوری می‌شوند!

 

در هفته گذشته اهد برپایی مراسم‌های متعددی به مناسبت روز قلم (14 تیر) بودیم؛ در مراسم بزرگداشت این روز که با حضور وزیر ارشاد در گذشته در پژوهشکده فرهنگ، هنر و معماری برگزار شد، محور برخی از سخنرانی‌ها و پیشنهادات مسئولان اجرایی و نیز تعدادی از نویسندگان، تدوین سند و منشوری در زمینه اخلاق نویسندگی بود!

 

علی شجاعی صائین مدیرعامل «خانه کتاب» از نویسندگان خواست کتاب‌هایی در زمینه اخلاق نویسندگی تولید کنند تا این موسسه با استفاده از آنها و در آینده نزدیک منشور و سندی در این زمینه تهیه کند.

 

همچنین یکی از نویسندگان حاضر در برنامه بزرگداشت روز قلم (محمد اسفندیاری) که خود پیشتر منشوری اخلاقی نویسندگان مسلمان را تهیه کرده بودم، از ضرورت تدوین منشوری عام‌تر سخن گفت.

 

«قلم زرین» در دستان سه نویسنده و شاعر

 

همچنین به همین مناسبت هشتمین دوره جایزه «قلم زرین» برگزار و برگزیدگان آن معرفی شد.

 

برگزیدگان هشتمین جشنواره قلم زرین در بخش شعر حجت الاسلام محمدرضا واحدی سراینده مجموعه «ادامه دلواپسی»، در بخش پژوهش شهریار زرشناس نویسنده «پیش درآمدی بر رویکردها و مکتب‌های ادبی» و در بخش داستان منصور انوری نویسنده «جاده جنگ» بودند.
 
اعطای جایزه سال استاد معین به فرهنگ‌نویسان روس و ازبک

 

اما 13 تیرماه سالروز درگذشت دکتر محمد معین است و امسال هم به همنی مناسبت جایزه سال استاد برگزار شد.

 

در این مراسم که به همت شورای گسترش زبان و ادبیات فارسی و با همکاری انجمن ترویج زبان و ادبیات فارسی و نیز تولیت آستانه اشرفیه برزالر شد، 2 پژوهشگر داخلی، 2 پژوهشگر خارجی و صاحبان 2 پایان‌نامه برتر به عنوان برگزیدگان این دوره از جایزه سال دکتر معین معرفی و تقدیر شدند.

 

یکی از برگزیدگان خارجی این جایزه دکتر «ولادیمیر ایوانف» از روسیه و صاحب فرهنگ لغتی به همین زبان با 49 هزار مدخل بود. همچنین یکی از جوایز سال دکتر معین به صورت مشترک به «محمد حلیم یارقین» و «شفیقه یارقین» مولفان «فرهنگ فارسی - ازبکی» اهدا شد.

 

آثار هر چهار برگزیده این جایزه مرتبط با زمیه‌های مختلف کاری دکتر معین شامل دستور لغت و تصحیح متون بود.