عرضه داروهای گیاهی به جای گیاهان دارویی در عطاریها

متخصصان تغذیه و رژیم درمانی همواره بهترین و مناسب ترین راه برای کاهش وزن و لاغر شدن را رژیم غذایی مناسب و تحرک بدنی می دانند، این دستورالعمل نه تنها سلامت فرد را تضمین می کند بلکه سبب کاهش وزن خواهد شد. اما این روزها، بازار قرص های لاغری داغ تر از قبل است و تبلیغات گسترده ای در این زمینه با روشهای جدید و فریبنده و رسانه های مختلف از مجاز و غیر مجاز  درحال انجام است.

 

همچنین این داروها با نام داروی لاغری گیاهی در عطاری ها به فروش می رسند و طرفداران زیادی دارند. این در حالی است که مصرف آنها عوارض احتمالی خطرناکی را به دنبال دارد که جای بررسی دقیق و علمی دارد.

عرضه دارو در عطاری خلاق قانون

 

معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اهواز در پاسخ به این سئوال که "چرا بسیاری از افراد برای لاغر شدن، از داروهای گیاهی که در عطاری ها عرضه می شود استفاده می کنند و آیا این داروها برای کاهش وزن مناسب هستند؟" تصریح کرد: داروهای لاغری چه به صورت گیاهی یا از مواد شیمیایی تشکیل شده باشند باید حتما دارای مجوز وزارت بهداشت باشند و علاوه بر آن حتی داروهای گیاهی که دارای مجوز و تائیدیه وزارت بهداشت هستند نیز نباید در عطاریها عرضه شوند.

دکتر بهزاد شریف مخمل زاده با بیان اینکه بسیاری از افراد به دلیل عوارضی که داروهای شیمیایی دارند تمایلی به آن نشان نمی دهند، تاکید کرد: عموما داروهای گیاهی طرفداران بیشتری نسبت به داروهای شیمیایی دارد و از سوی دیگر تبلیغات گسترده ای که روی این داروها انجام می شود و شخص مصرف کننده تصور می کند چون داروی گیاهی مصرف می کند، هیچ عارضه ای ندارد و حتی اگر به وزن دلخواه خود نرسد، تنها چند داروی گیاهی بی ضرر مصرف کرده، در صورتی که بسیار گزارش شده این داروها عوارض جبران ناپذیری برای فرد به همراه دارند.

 

وی با اشاره به اینکه داروهای لاغری که فاقد مجوز وزارت بهداشت هستند دست ساز و به صورت غیرقانونی وارد کشور شده اند، تاکید کرد: این داروها معمولا در داروخانه به فروش نمی رسند بلکه در مراکز غیر مجاز مانند آرایشگاه ها، باشگاه های ورزشی و عطاری ها عرضه می شوند بنابراین هیچگاه تصور نکنید این مواد بی ضرر هستند.

لاغری عارضه داروهای لاغری است نه امتیاز

 

شریف مخمل زاده گفت: قرصهای لاغری فاقد مجوز از موادی تشکیل شده اند که یکی از عوارض آنها لاغری است که مشکل های قلبی ـ عروقی، عوارض گوارشی، فشارخون و احتمال سنکوپ در مصرف کنندگان این داروهای لاغری بسیار دیده شده است.

وی در پاسخ به این سئوال که "چه داروهایی را می توان از عطاریها تهیه کرد؟ " تصریح می کند: عطاری ها مجاز به فروش هیچ نوع دارو، قرص و کپسول لاغری نیستند.

این مقام مسئول تاکید کرد: عطاریها مراکزی هستند که فقط می توانند گیاهان دارویی را به صورت باز و فله ای و در شرایط بهداشتی عرضه کنند. اما فروش مواد دارویی دارای مجوز یا فاقد مجوز وزارت بهداشت در عطاری ها مجاز نیست.

شریف مخمل زاده  همچنین به شهروندان توصیه کرد: مهمترین مسئله این است که شهروندان در نظر داشته باشند، اگر می خواهند داروی لاغری استفاده کنند، حتما نزد پزشک متخصص بروند و اگر پزشک دارویی برایشان تجویز کرد اگر چه مشابه آن در عطاری ها عرضه می شود و توسط اطرافیانشان هم تبلیغ شود به هیچ وجه مورد تائید نیست و نباید از آن استفاده کرد.

 

وی تاکید کرد: علاوه بر این، داروهای لاغری وارداتی که فاقد مجوز وزارت بهداشت است حاوی مواد خطرناک تر مانند آمفتامین هستند که عوارضی را در پی دارد که جبران پذیر نخواهد بود.

همچنین مدیر نظارت بر دارو و مخدر دانشگاه علوم پزشکی اهواز نیز در خصوص نظارت بر شیوه عرضه داروها نیز گفت: نظارت بر عطاری ها بر عهده اتحادیه صنف عطاری ها است که مستقیما زیر نظر سازمان بازرگانی است.

نظارت بر عملکرد عطاریها

 

دکتر حسین برزگر  تصریح کرد: در آینده ای نزدیک بازدید مشترک کارشناسان این معاونت به همراه کارشناسان سازمان بازرگانی از تمامی عطاری های استان انجام خواهد شد که با عطاریهای متخلف به شدت برخورد قانونی خواهد شد.

 

همچنین دکتر فرخ رامش کارشناس دارویی استان نیز در این خصوص گفت: بسیاری از این مراکز به جای آنکه محل عرضه‌گیاهان دارویی به صورت خشک، فله و یا به صورت عرقیات و تازه (آن هم تحت نظارت) باشند، به محل عرضه داروهای گیاهی (به صورت غیرقانونی) تبدیل شده اند.

رامش افزود: البته فعالیتهای غیرقانونی برخی از این مراکز عرصه های دیگری چون عرضه غیرمجاز داروهای رسمی کشور(‌غیرگیاهی)، داروهای قاچاق و غیرمجاز، اقلام تقلبی و فاقد شناسنامه دارویی مشخص، اقلام شیمیایی و برخی سموم و حتی فرمولاسیون برخی داروها را نیز در بر می گیرد.

باورهای اشتباه در مورد داروهای گیاهی

 

این کارشناس دارویی تاکید کرد: باورهای اشتباه جامعه در مورد داروهای‌گیاهی نیز مزید بر علت شده تا بسیاری از مراجعین به این مراکز دچار عوارض سوء کوتاه مدت و بلند مدت ناشی از این مصرف اشتباه شوند. یکی از موارد عرضه محصولات غیرمجاز و فاقد شناسنامه، عرضه اخیر محصولی تحت عنوان 007 در استان خوزستان و احتمالا دیگر استانهاست که سازندگان این فرآورده با ارائه شماره ثبت و پروانه ساخت و حتی درج هولوگرام بر روی جلد محصول و با استفاده از عدم آگاهی مردم، اقدام به فروش گسترده آن کرده اند

وی عنوان کرد: ارائه محصولاتی از این دست متاسفانه به این مورد محدود نبوده و موارد بسیاری را در بر می‌گیرد و یکی از این موارد تحت عنوان سوپراسلیم در هشدارهای مرکز ADR سازمان غذا وداروی کشور آمده است.

مدیر نظارت بر دارو و مخدر دانشگاه علوم پزشکی اهواز نیز در خصوص راهکارهای جلوگیری از این موارد تخلف در خصوص عرضه داروها نیز گفت: قانونمند شدن عطاری ها و مراکز عرضه گیاهان دارویی(و نه داروهای گیاهی) می تواند از طریق اقداماتی چون صدور مجوز تاسیس و فعالیت توسط وزرات بهداشت، تهیه آئین نامه ها و ضوابط مربوطه، اعمال نظارت های بعدی همچون نظارتی که در خصوص داروخانه ها اعمال می شود( البته با همکاری دیگر سازمان های درگیر)، جلوگیری از عرضه داروهای گیاهی توسط کارخانجات ساخت این محصولات (که زیر نظر وزارت بهداشت فعالیت می نمایند) به عطاری ها و مراکز غیر داروخانه ای و ... صورت گیرد.

یک صاحب عطاری در شهرستان اهواز نیز در مورد اینکه بیشتر مراجعان شما چه افرادی هستند و بیشتر از چه نوع اقلامی استفاده می کنند، گفت: بیشتر مشتریان من افراد جوان و زنان هستند که بیشتر در مورد داروهای گیاهی لاغری، چاقی، کمردرد، پا درد، سنگ کلیه و مثانه از من سئوال می کنند که من نیز گیاهان دارویی که از آنها شناخت دارم و تجربه کردم را به آنها می دهیم.

وی تصریح کرد: ما در حد دانش خودمان مشتریان را راهنمایی می کنیم، مثلا  اگر شهروندان مراجعه کننده به  ما سرماخوردگی ساده و یا پا درد داشته باشند گیاهان دارویی را به آنها توصیه می کنیم و در صورت حاد بودن مشکل و بیماری  به آنها می گوئیم که به پزشک مراجعه کنند ولی مشاوره درمانی نمی دهیم چون در حیطه کاری ما نیست و چنین دانشی نداریم.

 

یکی از مشتریان یک عطاری نیز در خصوص خرید این داروها گفت: داروهای گیاهی را تجربه کردم و نتیجه گرفتم من مشکل کلیه و مثانه داشتم که پس از مراجعه به پزشک خوب نشدم ولی به محظی که از داروی عطاری استفاده کردم خوب شدم.

وی همچنین افزود: به دلیل استفاده خانواده و آشناهایمان از داروی گیاهی و اطمینانی که به این نوع داروها دارم از آنها استفاده می کنیم.

یکی دیگر از مشتریان عطاری ها نیز در این مورد گفت: بیشتر مراجعه ما به عطاری ها برای نوزادان است که حقیقتا به محض استفاده از این نوع داروها جواب گرفتیم.

متاسفانه عدم اطلاع رسانی صحیح در مورد مصرف انواع  داروهای گیاهی و عوارض جانبی آنها باعث شده که گرایش مردم به سمت این نوع داروها افزایش پیداکند که این نوع طرز تفکر در مورد بی خطر بودن مصرف داروهای گیاهی برای  سلامتی مصرف کنندگان بسیار خطرناک است که انتظار می رود مسئولان امر با تدوین برنامه های استراتژیک و اطلاع رسانی گسترده به شهروندان ضمن نظارت دقیق بر عطاریها مردم را با زیانهای استفاده خودسرانه از این نوع داروها آشنا کنند.

 

........................................
گزارش: حسین عبدالعزیزی