اظهار نظر صاحب نظران درباره ضرورت تشكيل سازماني براي رسيدگي به مسائل صنفي خبرنگاران

به گزارش خبرنگار اجتماعي خبرگزاري مهر ، روز جهاني خبرنگار در ايران بهترين فرصت ممكن براي اين است كه مسولان و دستگاههاي مختلف و ازجمله خود اصحاب مطبوعات تاحدودي با مصائب ، مشكلات ومشقتهاي حرفه خبرنگاري در كشور آشنا شده و شايد براي رفع برخي از مشكلات اين قشر خاضع و متوازع كه در برابر دردهاي جامعه مسائل خود را فراموش كرده وبه گفته شهيد صارمي قلم و خون خود را در راه اطلاع رساني دقيق وشفاف و دفاع از حقوق خانواده ها و عموم جامعه با حضور در صحنه هاي دشوار، جنگ و محيط هاي پرخطر و چالش با مسولان اغلب محافظه كار در برابر خبرنگار براي آگاه سازي به كار مي گيرند. 

 در جامعه امروز ما كه اغلب رسانه ها نه تنها ركن چهارم دمو كراسي نيستند بلكه به خاطر كاركرد هاي حزبي و تبديل به ارگان احزاب سياسي حتي آزادي عمل و استقلال حرفه اي خبرنگاران و قلم به دستاني كه بايد در راه اعتلاي جامعه و تامين حقوق مادي و معنوي افراد و موكلان خود قلم فرسايي كنند را دچار خدشه كرده  و مديران اين رسانه ها نيز پا را ازين هم فراتر گذاشته و با تمام توان خبرنگار را در صورت عدم پيروي از خط و مش سياست زده مطبوعه به اخراج و خانه نشيني تهديد مي كنند. 

در ادامه همچنين با يد گفت كه نبود امنيت شغلي و استقلال حرفه اي بخاطر يكسري مسايل درون و برون سازماني ، افزايش تعداد خبرنگاران فاقد پوشش بيمه اي ، تعطيلي مطبوعات و افزايش آمار خبرنگاران بيكار و سرگردان ، حقوق و دستمزد پايين ، حاكميت بيش از حد مديران وسردبيران در نشريات و نبود قانون حمايتي و تشكل منسجم و مشروع با عضويت كليه خبرنگاران از جمله مشكلاتي است كه شاغلان حرفه خبرنگاري با آن دست و پنجه نرم مي كنند.

با اين توصيفات بهبود وضعيت اطلاع رساني و ارتباطات در كشور كه اعتماد روز افزون افكار عمومي كشور رابه نشريات داخلي و كاهش مراجعات به رسانه هاي خارجي  به يك خود پالايشي  رسانه هاي فعلي ، بهبود كيفي آموزش روزنامه نگاري و شكل گيري رسانه ها و نشريات مستقل بدون كاركرد حزبي و توجه لازم به خبرنگاري كه پل ارتباطي جامعه است و اگر دچار لغزش يا آسيب شود قطعا با برهم خوردن توازن جامعه با چالش و دگرگوني جدي مواجه خواهد شد كه قطعا به نفع هيچ كدام از طرفين نخواهد بود.

مهرنوش جعفري مديركل مطبوعات داخلي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي  تقويت نهاد ها و تشكيلات صنفي مختص خبرنگاران و روزنامه نگاران  به همراه اعمال قوانين و مقررات جديد و تعامل مثبت سه قوا را بهترين راهكارهاي ممكن جهت تقويت مطبوعات براي اطلاع رساني شفاف و ظابطه مند و رفع مشكلات صنفي و حقوقي خبرنگاران خواند واضافه كرد: در حال حاضر اين دست از نهادهاي صنفي فعال در عرصه مطبوعات در كشور زياد هستند ولي براي پيگيري دقيق مسائل و مصائب خبرنگاران و رسيدگي به كليه امور آنها اعم از نيازهاي آموزشي ، شغلي و حمايتي به خاطر نوپا بودن به تقويت و قدرت مضاعف نياز دارند.

به اعتقاد وي وجود تشكلات صنفي در حوزه مطبوعات ضمن كاهش ضريب خطاي  روزنامه نگاران از طريق نظارت مستمر در صورت وقوع تخلف  مراتب بدون ارجاع به مراجع قضايي در خود صنف قابل رسيدگي و برخورد قانوني است؛دولت يا وزارت ارشاد نيز مسوليت هاي نظارتي و حمايتي خود را به خود خبرنگار منتقل خواهد كرد.

عليرضا ملكيان عضو شوراي سردبيري روزنامه كيهان نيز در اين رابطه بررسي عملكرد و نوع فعاليت انجمن صنفي روزنامه نگاران را جهت رفع مشكلات صنفي و قضايي خبرنگاران و اصحاب مطبوعات مهم ارزيابي كرد و اذعان داشت : نوع مديرت حزبي اين انجمن باعث شده تا امكانات آن به جاي حمايت صنفي از روزنامه نگاران در پيگيري منافع حزبي و گروههاي وابسته به هيات رييسه انجمن صنفي روزنامه نگاران مورد استفاده قرار گرفته است.

وي در پايان متذكر شد : قانون اصلي ترين وظايف انجمن مذكور را برطرف سازي نياز هاي مادي خبرنگاران مانند مسكن ، امكانات رفاهي ، معيشتي و غيره از  طريق تعامل و همكاري با دستگاه هاي دولتي قرار داده است.

سيدجلال فياضي ، روزنامه نگار، نيزمهمترين وظيفه انجمن صنفي روزنامه نگاران را دفاع از حقوق مادي ، معنوي و صنفي روزنامه نگاران اعم از نيازهاي معيشتي ، آموزشي، فراهم سازي تسهيلات رفاهي ، امنيت شغلي و تسهيل روابط خبرنگاران با سازمانهاي خبر ساز عنوان و خاطرنشان مي سازد: اعضاي هيات مديره بواسطه نگاه ابزاري كه به مطبوعات داشتند، انجمن را نيز يك كلوپ سياسي تلقي كرده و با در اختيار گرفتن برخي اهرم هاو امتيازها از آن بعنوان وسيلهاي براي رسيدن به اهداف سياسي بهره گرفتند و درنتيجه مسايل و مشكلات جامعه خبري به فراموشي سپرده شد.

به گفته وي در طي اين سالها اگر حركتي يا امتيازاتي در ارتباط با خبرنگاران داده شد بيشتر در راستاي اهداف سياسي و حزبي صورت گرفته است.

وي با اشاره به تخلفات متعدد مديران انجمن مذكور از جمله تقلب در اولين سال و انتخابات اخير متذكر شد: اسناد و مدارك زيادي دال بر تخلف اعضاي اصلي وجود دارد اما هيچ نهادي به آن رسيدگي نمي كند لذا تا مادامي كه انجمن منحل و در فضايي عاري از فشارهاي سياسي و حزبي انتخاب برگزار نشود خبرنگار بايد حمل كننده تمام مشكلات حال باشد.

رييس هيات مديره خانه مطبوعات خراسان همچنين در خصوص جايگاه خبرنگاران داخلي مي گويد: باتوجه به اهميت پيدا كردن نقش افكار عمومي در ساختار حاكميت و رسانه ها در شكل دهي افكار عمومي  به طور روز افزون نقش خبرنگاران بيش از پيش اهميت خود را پيدا مي كند. 

فياضي نيز به مانند ديگر صاحبنظران نبود امنيت شغلي و مشكلات مالي را از مهمترين دغدغه هاي شاغلان در حرفه خبرنگاري عنوان كرد و افزود: خبرنگاران به عنوان آينه صور جامعه و منتقل كننده نيازهاي جامعه به كارگزاران جامعه ، دغدغه حقوقي و معيشتي نبايد داشته باشند لذا مديران رسانه ها بايد با تلاش وپيگيري لازم زمينه فعاليت بدون دغدغه را براي خبرنگاران فراهم نمايند.

وي اضافه كرد: خبرنگاران در حال حاظر به خاطردسترسي نداشتن به اطلاعات و اخبار دقيق نقش چنداني در تنوير افكار عمومي بازي نمي كنند.

به اعتقاد اين عضو موسس انجمن صنفي روزنامه نگاران مسلمان استفاده ابزاري از خبرنگاران و روزنامه نگاران توسط چهره هاي سياسي ، اطلاع رساني را در ايران به سياست و منافع باندي آلوده ساخته است و اولين قربانيان اين حركت نيز خبرنگاراني هستند كه بين تمرد از خواسته نابجا مدير خود و درنتيجه بيكاري و يا تحريف يكي را انتخاب كند.

اما دراين ميان كامبيز نوروزي وكيل پايه يك دادگستري و دبير كميته حقوقي انجمن صنفي روزنامه نگاران تشكيل نهادهاي صنفي در عرصه مطبوعات را امري ضروري براي توسعه حرفه اي اين شغل و حمايت از قشر خبرنگار دانست وافزود: انجمن صنفي روزنامه نگاران تلاشهاي زيادي در سالهاي اخير جهت تامين امنيت شغلي خبرنگاران و رعايت اصول حقوق كار و مقررات كاري در انعقاد قرارداد بين خبرنگارو كارفرما صورت داده تا حقي از روزنامه نگاران تضييع نشود.

وي درخاتمه افزود: از اين پس نيز اين انجمن به مانند گذشته از حقوق خبرنگاران دفاع خواهد كرد.  

طه هاشمي مدير مسوول روزنامه انتخاب نيز با اعتقاد به نبود امنيت شغلي به عنوان مهمترين دغدغه اصحاب مطبوعات تاسيس يك سازمان مطبوعاتي منسجم و ضابطه مند به مانند سازمان نظام پزشكي با راي مشتقيم كليه خبرنگاران و اصحاب مطبوعات را بهترين راهكار ممكن براي حمايت از حرفه خبرنگاري عنوان كرد.

به گفته وي سازمان مذكور در صورت تاسيس به  شكل دفاع از مطبوعات ، ايجاد امنيت ذهني و اجتماعي براي اصحاب آن ، رفع نياز خبرنگاران در زمان تعطيلي يك نشريه يا رسانه به همراه نظارت بر عملكرد رسانه ها  بدون ارجاع تخلفات به مراجع قضايي فعاليت كند.

اما امير محبيان روزنامه نگار و عضو شوراي سردبيري روزنامه رسالت نيز سياست زدگي فضاي اجتماعي ايران را موجب حك شدن مهر سياست بر هرگونه تحرك خبري خبرنگاران و روزنامه نگاران در ايران برشمرد و افزود: اين فضاي ملتهب سياسي هزينه هاي كلاني را بر دوش روزنامه نگاران ايراني قرار داده است.

وي همچنين در خصوص استرس ها و فشارهايي كه در اين حرفه خبرنگاران راتهديد مي كند گفت: فشارهاي عصبي كاري بيش از حد به دليل محدود بودن زمان تحويل مطالب و خبر عملا خبرنگار را در معرض از ميان رفتن مرزها و حاشيه امنيتي لازم از جهت آرامش شغلي قرار مي دهد و به همين دليل روزنامه نگاران و خبرنگاران ايراني همواره در درون اتاق فشار عصبي قراردارند و در نتيجه بايد از مزاياي بيمه بازنشستگي پيش از مويد و مشاغل سخت و زيان آور برخوردار شوند.

در اينجا اشاره به اين نكته خالي از لطف نيست كه بر اساس تحقيقات يك روزنامه نگار روسي 70 درذصد از روزنامه نگاران حرفه ايي به سن بازنشستگي نمي رسند زيرا اين افراد يا قبل از اين زمان ميميرند و يا در ميانسالي . بنابر نتايج اين تحقيق اغلب روزنامه نگاران بر اثر هيجانات ناشي ازاين حرفه به واسطه ايست قلبي فوت كرده اند به طوري كه نرخ متوسط عمر روزنامه نگاران طي 10 سال اخير فوت شده اند كمتر از 45 سال بوده است.

بانگاهي گذرا به اين حرفه و شاغلان آن به راحتي ميتوان علائم ناشي از استرس و فشارهاي عصبي بالا را در چهره انها و خودداري از ادامه فعاليت در اين حرفه ذاتا هيجان آور و استرس زا را مشاهده كرد.

حال باتوجه به نظرات كارشناسان متعدد و خو روزنامه نگاران در مورد مسايل و مشكلات خبرنگارن مسئله حائز اهميت به نوعي پيداكردن راهكار مناسب براي فرار يا رهايي از بن بست و محيط مملو از آسيب براي خبرنگاران و اصحاب مطبوعات است تا با به كارگيري و عملي ساختن روشهاي علمي مناسب عرصه اطلاع رساني كشور شفاف تر به كار خود ادامه داده و همچنين رسانه ها و روزنامه نگاران نيز به حقوق و ايده آل هاي خود دست يابند .

ناصر بهرامي راد ، عضو تحريريه روزنامه كيهان مهمترين دغدغه قشر خبرنگاران از نظر درون سازماني را جدا از ماهيت كار خبرنگاري نبود امنيت شغلي لازم دانسته و مي افزايد : شايد بسياري از صاحبان مشاغل ديگر چنين دغدغه اي نداشته باشند علاوه بر اين درآمد خبرنگاران ثابت فاصله غير قابل باوري با استانداردهاي جهاني دارد و حتي قابل مقايسه با كشورهاي در حال توسعه با شاخص هاي اقتصادي پايين تر از كشور  ما هم نيست.

اين روزنامه نگار در ادامه اظهار داشت: در همين تهران در حالي حقوق خبرنگاران باسابقه داراي تحصيلات عاليه از 200 تا 250 دلار تجاوز نميكند كه دفاتر خبرگزاري هاي خارجي مستقر در تهران به خبرنگاران ايراني به عنوان عضو بومي حدود هزار دلار پرداخت مي كنند يعني اختلاف دريافتي ها حدود 4برابر است.

به گفته وي ازنظر امنيت شغلي و تامين نياز معيشتي و اقتصادي خبرنگار نيز با توجه به اينكه اغلب خبرنگاران فاقد پوشش بيمه اي لازم هستند بستگي به اين دارد كه مدير مسوول روزنامه را به تعطيلي مي كشاند يا خير، زيراغير از اين هيچ تضميني براي خبرنگاروجود ندارد.

اين عضو انجمن صنفي روزنامه نگاران مسلمان در ادامه خاطر نشان مي سازد كه محروم شدن خبرنگار از اطلاع رساني شفاف و قانونمند به خاطر كاركرد سياسي و حزبي نشريه نيز از ديگر دغدغه هاي اين حرفه است زيرا خبرنگار در انتشار مطلبي  در مورد هردستگاهي بايد رابطه مدير مسول را با نهاد مذكور در نظر داشته باشد.

اين روزنامه نگار مي افزايد از بعد برون سازماني نيز بي توجهي مسولان و مديران جامعه نسبت به شان خبرنگار مهمترين مانع در انجام رسالت خبري است زيرا يك مسول در هرارگان و نهاد  در هنگام مصاحبه  خبرنگار رانماينده جمعي از افكار عمومي نمي داند و اما پس از انتشار اخبار و واكنش افكار عمومي تازه به جايگاه خبرنگار واقف مي شود در حاليكه در مصاحبه بسيار بد خلق و محافظه كار بوده است. 

وي با ابراز تاسف از رفتارهاي تحكم آميز و از بالا به پايين ، پاسخگو نبودن و فرار مديران دستگاه هاي مختلف از قشرخبرنگار ، اظهار مي دارد: مسئله فوق به يك اپيدمي و بيماري عمومي در بين مسولان بويژه آنهايي كه بيشتر از حقوق خبرنگار ، آزادي بيان و قلم دم مي زدند درآمده است.