به گزارش خبرنگار مهر، دیوار تاریخی گرگان بنامهای سد سکندر، سد انوشیروان، سد فیروز، دیوار دفاعی، قزل آلانک در منابع جغرافیایی تاریخی نگارش شده است.
طول این دویار تاریخی در حدود 200 کیلومتر و عرض آن پنج تا 10 متر بوده که با مصالح آجر به ابعاد 40 در 40 در 10 سانتیمتر ساخته شده است.
این دیوار در طول مسیر خود دارای تاسیسات وابسته نظیر خندق، زنجیره ای از قلعه ها، کوره های آجر پزی ، سد، کانالهای هدایت آب و ... بوده است.
مشاور میراث فرهنگی گلستان در این زمینه گفت: از نظر شرایط زیست محیطی این دیوار در دو بخش کوهستانی و نیمه بیابانی جای دارد و به لحاظ موقعیت جغرافیایی به فاصله اندکی از گرگانرود و در امتداد آن ( بخش اعظم آن در قسمت شمالی رودخانه ) قرار دارد.
جبرییل نوکنده بیان داشت: امروزه بقایای دیوار تاریخی گرگان از کرانه های شرقی دریای مازندران در دشت ترکمن صحرا تا ارتفاعات و دره های البرز شرقی در دامنه بیلی کوه ( پارک ملی گلستان نزدیک روستای زاو در شمال شرقی کلاله ) قابل مشاهده است.
وی افزود: از منظر جغرافیای نیز این اثر در حوزه شهرستانهای کلاله، گنبدکاووس، آق قلا و بندرترکمن قرار می گیرد و به استناد برخی منابع جغرافیایی تاریخی این دیوار از شرق تا مرو ادامه داشته است که بررسی صحت این مطلب مستلزم بررسیهای باستانشناسی است.
وی عنوان کرد: پیشتر تاریخ ساخت دیوار گرگان را به دوره اشکانی نسبت می دادند، اما مطالعات پژوهشی و آزمایشگاهی انجام شده در سالهای اخیر نشان داد که این دیوار در دوره ساسانی و به منظور جلوگیری از هجوم اقوام شمالی احداث شده است.
نوکنده از دیوار گرگان به عنوان یکی از باشکوه ترین مواضع دفاعی واقع در دشت گرگان نام بود که در هجوم دوره ساسانی به منظور رفاه و آسایش ساکنان دشت گرگان در قره 5 میلادی احداث شده است.
این پژوهشگر میراث فرهنگی افزود: دیوار دفاعی گرگان پس از دیوار بزرگ چین و دیوار آلمان، سومین دیوار دفاعی جهان به لحاظ طول محصوب می شود.
وی عنوان کرد: تحقیقات حاکی از وجود پادگانهای عظیم در طول مسیر دیوار گرگان و شواهدی مبنی بر وجود استقرار سربازان در قلعه هاست، قلعه های دیوار (26 قلعه) توسط دهها سرباز محافظت می شده اند.
نوکنده گفت: بی شک امپراطوری ساسانی دارای یکی از عظیم ترین، مستحکم ترین و قدرتمندترین ارتش های جهان بوده است، سابقه پژوهش های باستان شناسی دیوار گرگان به ژاک دمورگان می رسد.
وی بیان داشت: این پژوهشگر در سال 1275 خورشیدی قسمتی از مسیر را روی نقشه ترسیم کرد و پس از او آرنه پژوهشگر شاه تپه در سال 1311 خورشیدی پژوهشی را روی دیوار گرگان انجام داد و سپس اریک اشمیت در سال 1376 خورشیدی بر اساس نقشه ترسیمی آرنه با پرواز بر فراز دشت گرگان از بقایای دیوار تاریخی گرگان از دریای مازندران تا کوه های پیشکمر عکس های هوایی تهیه کرد.
جبرییل نوکنده افزود: در دهه 1250 خورشیدی دکتر محمد یوسف کیانی کاوشگر شهر تاریخی جرجان همزمان با پژوهش های میدانی بر روی دیوار تاریخی شروع کرد و با پرواز مجدد بر روی مسیر دیوار و مطالعه عکس های هوایی، بقایای دیوار را از شرق دریای مازندران تا کوههای پیشکمر بررسی کرد و توانسته است 22 قلعه مربوط به دیوار تاریخی را شناسایی کند.
این پژوهشگر میراث فرهنگی افزود: همچنین توسط کیانی بر روی یکی از قلعه های دیوار تاریخی گرگان در یکی از روستاهای گنبدکاووس کاوش باستان شناسی صورت گرفت.
به گزارش مهر، دیوار تاریخی گرگان از جمله آثار تاریخی گلستان و شمال کشور است که برای ثبت در فهرست آثار جهانی مدنظر است.
نظر شما