صنعت دامداری لرستان در کوران مشکلات/ مراتع قربانی می شوند

به گزارش خبرنگار مهر، استان لرستان با آب و هوای مناسب و رودهای پرآب و خاک حاصلخیز استعداد ویژه ای برای کشاورزی و دامپروری دارد و به همین دلیل پایه اصلی اقتصاد مردم این استان را کشاورزی تشکیل می دهد.

در حال حاضر این استان با داشتن بیش از 848 هزار هکتار اراضی کشاورزی، 50 هزار هکتار باغات مثمر، میزان بارندگی نرمال 570 میلیمتر، میزان 13.5 میلیارد مترمکعب آب تولیدی و خروجی از استان در طول سال و بیش از 6.5 میلیون راس دام سبک و سنگین همچنان به جایگاه شایسته خود در این بخش دست نیافته است.

همچنین این استان با دارا بودن 6.5 میلیون واحد دامی در رده ششم کشور قرار گرفته و افزون بر آن در زمینه شاخص تراکم نیز رتبه اول را در کشور داراست که به عنوان یکی از مهمترین قطبهای دامپروری کشور استعداد و توانایی ایجاد فرآورده های لبنی، صنایع تبدیلی فرآورده های گوشتی و صنعت چرم و پوست را داراست.

کمبود علوفه به عنوان بزرگترین مشکل بخش دام لرستان

با این حال همچنان صنعت دامپروری به عنوان یکی از صنایع مولد در استان با مشکلات زیادی دست در گریبان است که عدم رفع آنها علاوه بر رکورد تولید داخلی در این بخش موجب کاهش اشتغال و آسیب جدی به مراتع استان می شود.

مرتضی هادی پور نایب رئیس کمیسیون کشاورزی و صنایع وابسته اتاق بازرگانی خرم آباد از کمبود علوفه به عنوان بزرگترین مشکل بخش دام کشور و استان یاد کرد و گفت: بر اساس استانداردهای نگهداری دام، غذای مورد نیاز حدود 6.3 میلیون واحد دامی در استان می بایست حدود 1.7 میلیون تن باشد.

وی ادامه داد: این در حالی است که کل غذای مورد نیاز دام تولیدی در بخش زراعت پس چر مزارع و علوفه و جو و بخش منابع طبیعی استان حدود یک میلیون تن در سال است و 700 هزار تن (حدود 40 درصد) کمبود علوفه داریم.

فشار مضاعف کمبود علوفه روی مراتع لرستان

نایب رئیس کمیسیون کشاورزی و صنایع وابسته اتاق بازرگانی خرم آباد افزود: این کمبود علوفه به خصوص بعد از قانون هدفمندی یارانه ها و افزایش قیمت علوفه، فشار مضاعفی به منابع طبیعی استان وارد می کند و باعث تخریب مراتع و جنگلها می شود.

هادی پور در ادامه گفت: به علت کمبود علوفه، دامی که از این علوفه و مراتع استفاده می کند بسیار ضعیف است به گونه ای که طبق بررسی های انجام شده متوسط لاشه ای که از کشتارگاهها خارج می شود حدود 11 تا 15 کیلوگرم است در حالیکه می تواند بین 25 تا 30 کیلو افزایش پیدا کند که این مشکل در مورد دام متوسط که دام سیاری است بیشتر به چشم می خورد.

وی تصریح کرد: بخش دامپروری استان بخش بسیار بزرگی است و مانند یک تیغه دولبه برای استان محسوب می شود که از یک سو نقش مهمی در اقتصاد استان دارد و از سوی دیگر با کمبود علوفه موجب تخریب جنگلها مراتع و منابع طبیعی استان می شود.

اتاق بازرگانی نهاده های دامی مورد نیاز دامپروران را وارد کند

مهرداد فتحی رئیس سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی استان و عضو کمیسیون نیز در این جلسه گفت: بر اساس ماده 5 و تبصره های 1 و 2 و 3 و 4 و 5 قانون جامع دامپروری، کل وظایف و تصدی گری وزارت جهاد کشاورزی خلع و به نظام مهندسی کشاورزی داده شده است و از این به بعد صدور مجوزها در همه قسمت های دام از جمله دام سبک، سنگین و شیلات به سازمان نظام مهندسی کشاورزی محول شده است.

وی افزود: به طور قطع با این موضوع سیاست گذاری ها در خصوص صدور مجوزها متناسب با میزان اقتصادی بودن تولید محصولات دامی خواهد بود و از نظرات کارشناسان در این جلسات برای صدور مجوزها استفاده خواهد شد.

رئیس سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی استان در ادامه سخنان خود تصریح کرد: اتاق بازرگانی استان می تواند از طریق بازرگانان عضو نهاده های دامی مورد نیاز دامپروران را وارد و از ابزار قانونی خود در خصوص رفع موانع با رایزنی گمرک اقدام کند.

وجود 6.5 میلیون دام در استان لرستان

علیرضا احمدوند مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان نیز در این جلسه گفت: در لرستان حدود 6.5 میلیون رأس دام سبک و سنگین وجود دارد که از این میان 4.5 میلیون رأس دام سبک است که فشار بسیار زیادی را به مراتع استان وارد آورده است.

وی افزود: استان لرستان به علت قرار گیری بر سر راه کوچ عشایر استانهای دیگر علاوه بر دام های خود هر ساله شاهد دامداران کوچ رو از سایر استانهاست و ازدحام این دامداران فشار زیادی را به مراتع و منابع طبیعی استان وارد کرده است.

عواقب جبران ناپذیری عدم تعادل دام و مرتع

احمد وند تصریح کرد: این امر آثار و عواقب جبران ناپذیری همچون از بین رفتن گونه های کمیاب گیاهان استان، فرسایش خاک، سیل و سیلاب را برای استان به دنبال دارد.

مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان در ادامه گفت: این در حالیست که پیش از این طرح تعادل دام و مرتع در استانها اجرا می شد و سیاست این طرح به این صورت بود که تعداد دام سبک را کم کرده و تعداد دام سنگین را افزایش دهند که متأسفانه این طرح نیمه کاره رها شد.

وی افزود: البته اقداماتی برای کاهش اثرات سوء چرای بیش از حد دام در استان صورت گرفته است که ناکافی است و اجرای طرح یاد شده بسیار ضروری به نظر می رسد.

احمدوند خواستار همکاری و کمک سازمانهای مربوطه در استان برای کنترل کوچ عشایر شد و بیان داشت: چنانچه سازمانها و ادارات مربوطه به منابع طبیعی کمک کنند می توان تا حدودی کوچ عشایر را کنترل کرد به طور مثال اگر با کمک اداره کل امور عشایری آب مناطق جنوب استان تأمین شود می توان جلوی کوچ بخشی از عشایر کوچ رو را گرفت.

زندگی عشایر وابسته به دام و مرتع است

عابدین سیفی مدیر کل اداره امور عشایری لرستان نیز در این جلسه گفت: بیش از 1.5 میلیون واحد دامی استان متعلق به عشایر لرستان است که زندگی عشایر وابسته به دام و مرتع است.

وی ادامه داد: همچنین از 880 هزار هکتار مراتع استان حدود 35 درصد در اختیار عشایر قرار دارد.

مدیر کل امور عشایری لرستان با بیان این نکته که هدف در زندگی عشایری تولید و اشتغال است، گفت: ما باید برای جلوگیری از مهاجرت عشایر به شهرها و به وجود آمدن مشکلات حاشیه نشینی، راهکارهایی پیدا کنیم که این تولید و اشتغال عشایر تداوم پیدا کند و بیکاری به وجود نیاید.

سیفی از خشکسالی های اخیر و کاهش مراتع به عنوان عوامل پیدایش مشکلات دامپروری و کوچ زود هنگام عشایر کوچ رو در استان لرستان یاد کرد و پیشنهاداتی برای کاهش خسارات ناشی از کوچ زود هنگام عشایر کوچ رو مطرح کرد.

وی به طرح ملی اسکان عشایر اشاره کرد و گفت: این طرح داوطلبانه است و تا کنون حدود 2300 خانوار در لرستان اسکان داده شده است.

کمبود نقدینگی عشایر برای تبدیل دام سبک به سنگین

سیفی تبدیل دام سبک به سنگین که تا کنون به دلیل کمبود نقدینگی و اعتبارات انجام نشده است و احداث اسطبل در محل اسکان جهت پرواربندی را از دیگر راهکارهای موثر در این زمینه دانست.

مدیر کل اداره امور عشایری لرستان همچنین به دیگر مشکلات در این زمینه اشاره کرد و گفت: اتحادیه ها و تشکلهایی که سالانه کار تأمین علوفه را بر عهده دارند، امسال به علت کمبود نقدینگی بعد از طرح هدفمندی یارانه ها نتوانستند تهیه کنند.

وی افزود: اگر بتوان از اعتبارات بخش توسعه کشاورزی برای تقویت این اتحادیه ها و تشکلها استفاده کرد، آنها می توانند در فصل برداشت علوفه، علوفه مورد نیاز را ذخیره کنند و در زمان مصرف در اختیار عشایر قرار داده تا کوچ به موقع را انجام دهند.

تلقیح مصنوعی، خرید تضمینی محصولات عشایری و تقویت مراتع استان از جمله پیشنهاداتی بودند که توسط سیفی برای کاهش مشکلات بخش دامپروری استان در این جلسه مطرح شد.

ریزگردها سلامت دامها را نیز به مخاطره انداخت!

دکتر احسان سلیمانی معاون فنی دامپزشکی لرستان نیز در این جلسه با اشاره به اینکه سلامت دام ضامن تولید اقتصادی دام است، گفت: در چند سال گذشته دو پدیده طبیعی خشکسالی و وجود ریز گردها سلامت دامهای استان را به خطر انداخته و سبب شیوع بیماریهایی در بین دام شد و ضریب تولید دام بسیار کاهش یافت.

وی افزود: متأسفانه سنتی بودن پرورش دام در لرستان و همچنین عبور عشایر استانهای دیگر از استان علاوه بر آسیب رساندن به مراتع سبب انتقال بیماری های دام از استانی به استان دیگر می شود.

سلیمانی تاکید کرد: با اسکان عشایر دسترسی متخصصین دامپزشکی به دامهای عشایر راحت تر شده و بیماریها بهتر کنترل می شوند چرا که برخی از مناطق کوچ عشایر بسیار صعب العبور بوده و امکان دسترسی به آنها نیست.

وی در پایان خواستار همکاری دستگاههای اجرایی با یکدیگر برای رفع مشکلات بخش دامپروری و عشایر در استان شد.

بالا بودن قیمت نهاده های دامی که باعث افزایش هزینه های تولید شده است، پروسه زمان بر قرنطینه دام که هزینه و خسارات زیادی را به صادر کنندگان وارد می کند و وجود واسطه ها و دلالان از جمله مشکلات دامداران استان بودند که در این جلسه مطرح شدند.

خشکسالی تأثیر نامطلوبی بر تولیدات کشاورزی و دامپروری استان گذاشت

اسحاق طاهری مقدم رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان لرستان نیز در این جلسه پس از شنیدن مسائل و مشکلات مختلف در بخش دام و دامپروری استان گفت: خشکسالیهای طبیعی در سالهای اخیر تأثیر نامطلوبی بر تولیدات کشاورزی و دامپروری استان گذاشته است.

وی ادامه داد: سازمان جهاد کشاورزی با تدابیری همچون کشت جایگزین و یا استفاده از ارقامی که نسبت به کم آبی مقاوم هستند سعی در کاهش این تاثیرات داشته است.

طاهری افزود: کار اجرای طرح جامع بخش کشاورزی در حال اجراست و بر اساس آن همه اطلاعات مورد نیاز از واحدهای دامپروری و همچنین مزارع و مراتع از طریق سیستم ماهواره ای رصد می شود و آمار دقیقی را می توان از طریق این سیستم بدست آورد.

نگرانی از چرای بی رویه دام در مراتع

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان با اشاره به اینکه بر اساس استاندارد جهانی برای هر واحد دامی یک هکتار مرتع باید تخصیص داده شود، گفت: در استان ما این مقدار مرتع برای 6 واحد دامی تخصیص داده شده است.

وی تصریح کرد: این امر ضرورت پیاده سازی طرح دام و مرتع، افزایش دام سنگین و کاهش دام سبک را نشان می دهد.

طاهری مقدم از راه اندازی صندوقهای شهرستانی توسعه حمایت بخش کشاورزی برای تأمین سرمایه در گردش دامداری ها و مرغداری ها با هدف حمایت مالی از کشاورزان و دامپروران استان خبر داد و گفت: این صندوق قرار است تا روستاها نیز برده شوند و کشاورزان و دامداران می توانند در آن عضو شوند.

وی افزود: به هر مقدار پولی که از کشاورزان و دامداران برای صندوق جمع شود به همان مقدار به صندوق اضافه خواهد شد.

طاهری گفت: همچنین سازمان جهاد کشاورزی در نظر دارد که اعتبارات خشکسالی و اعتبارات هزینه ای که قرار است صرف یارانه ها شود با مصوبه کارگروه شورای برنامه ریزی شهرستانها به حساب این صندوق ها واریز شود.

وی همچنین در پایان از عدم واردات شیر خشک صنعتی برای مشخص شدن پتانسیل شیر استان و تلاش برای راه اندازی مجتمع کشت و صنعت لرستان با همکاری استاندار لرستان به عنوان حمایت هایی که در سال گذشته از بخش دام صورت گرفت یاد کرد.

.........................................

گزارش: سمیه حقیقت منش