قرن بیستم را می توان قرن انقلاب های بزرگ نامید. قرنی که از همان سال های نخست تا پایان آن، انقلاب ها و نهضت های مختلفی را در گوشه و کنار دنیا به خود دیده است. انقلاب مشروطیت در ایران، انقلاب اکتبر روسیه، انقلاب مائوتسه تونگ در چین و جنبش های کوچک و بزرگ دیگر در سایر نقاط جهان، گواه زنده ای بر این حقیقت می باشند.
علاوه بر انقلاب مشروطیت، ایدئولوژی مارکسیسم و به تبع آن حرکت به سوی کشمکش های طبقاتی، تمامی انقلاب ها و نهضت ها نکات مشترک و بسیار مهمی داشتند. در حقیقت، ساختار و هدف اصلی انقلاب های مذکور، وجود نظریه ای خاص درباره منافع اقتصادی انسان و حکومتی عاری از مذهب و معنویت است.
چنانچه انقلاب کبیر فرانسه با نظریه مدرنیته در دوران روشنفکری، راه نوینی را برای انسان، جامعه و دنیا هموار کرد. این نظریه در قالب ایدئولوژی غربی ظاهر شد و اساس آن بر پایه مادی گرایی استوار بود. سوسیالیست ها شعار مساوات اجتماعی سر دادند و حضور خود را در نهضت های مذکور به اثبات رساندند، ماهیت آن براساس مادی گرایی و نفی معنویت استوار بود.
در حقیقت انسان قرن بیستم با زیر پا گذاشتن اصول عقیدتی، معنوی و دینی تلاش های جامعی را آغاز کرد تا تعریف جدیدی را از جامعه، تاریخ و انسان ارائه دهد و نظام سیاسی خود را بنیان نهد. همه این تحولات بر این باور تکیه داشت که دین، افیون توده ها و مخالف پیشرفت و رفاه مادی در امور مختلف زندگی است.
در دهه های پایانی قرن بیستم، یعنی در سال 1979 میلادی، شکل گیری انقلاب اسلامی با ویژگی های منحصر به فرد خود، تعریف جدیدی از انسان، جامعه و جهان ارائه داد. انسان دوبعدی، با اعتماد و تکیه بر جنبه های معنوی خود و با تأکید بر حکومت های سیاسی مبتنی بر دین و با مد نظر قرار دادن ارزش های اخلاقی و عرفانی، در آخرین انقلاب میلیونی چنان نقشی را ایفا کرد که به لحاظ دارا بودن خصوصیات بارز، از نهضت ها و انقلاب های دیگر متمایز است.
در حقیقت سایر انقلاب ها به سبب برتری های مادی خود، اصالت و ماهیت خود را در نفی ارزش های روحانی و معنوی و دوری از دین و مذهب می دانستند و دین و اهداف و اصول دینی را عامل عقب ماندگی ملت ها و آزادی انسان ها را مرهون دوری از مذهب و آداب و سنن مذهبی تصور می کردند.
در مقابله با چنین افکار و عقایدی، در اواخر این قرن، انقلابی به وقوع پیوست که ریشه در مبدأ وحی و ارزش های برخاسته از آن، و تأکید بر دین و پایه های عقیدتی آن داشت. این انقلاب در عرصه نظریه های مختلف، تئوری جدیدی را ارائه داد.
بنیانگذار این تئوری جدید که این نهضت عظیم مردمی را رهبری می کرد، از متن یک محیط دینی قیام نموده و خود یکی از علمای برجسته دینی و از فقهای ممتاز بود.
انقلاب اسلامی ایران با روش پرافتخار خود نشان داد که دین و مذهب به معنای واقعی خود، نه تنها با افیون توده ها نیست، بلکه بیشترین توانایی را برای اصلاح جامعه و تاریخ بشری دارد.
در اینجا یک سؤال مهم و اساسی به ذهن انسان خطور می کند و آن اینکه، رمز این ویژگی مهم انقلاب اسلامی چیست؟ چرا که تفکر دینی و نتایج معنوی آن، چنان طوفان عظیمی به پا کرد که نه تنها بر ایران و عالم اسلام، بلکه در تمام روابط جهانی و نقاط مختلف دنیا تأثیرات عمیقی ایجاد کرد.
پاسخ این سؤال را می توان در نقش معجزه آسای اندیشه دینی و نتایج آن جستجو کرد؛ چرا که انقلاب اسلامی ایران برخلاف انقلاب های سیاسی ـ اجتماعی دیگر، یک انقلاب تاریخی است. هدف جنبش های سیاسی، فقط ریشه کن کردن قدرت هاست و هدف اصلی تحولات اجتماعی، جایگزین کردن جامعه انقلابی با جامعه سیاسی ـ اجتماعی دیگر است، در حالی که انقلاب های تاریخی بر فلسفه و تفکر انقلابی خارج از مرزهای زمان و مکان تأکید دارد.
حقیقت این است که انقلاب های تاریخی به این دلیل که حامل پیام جامعی هستند به آنها انقلاب های ماورای زمان و مکان و قوم می گویند. پیام انقلاب اسلامی در حقیقت مخالف انقلاب فرانسه بود؛ در نتیجه پیامد آن دو انقلاب، با یکدیگر اختلاف داشت. پیام انقلاب اسلامی، پیام دیانت، ایمان کامل، معنویت، نجات و رهایی از ظلم و ستم بود که مبارزه با بی عدالتی ها، رشوه خواریها و در نتیجه هلاکت و نابودی دشمنان دین و آزادی را با خود به همراه داشت. این پیام برای همه انسانها، نسلها، همه زمان ها و مکانهای تاریخ می باشد.
امام خمینی(ره) می فرمایند: «برای من مکان مطرح نیست. آنچه مطرح است مبارزه بر ضد ظلم است. هرجا بهتر این مبارزه صورت بگیرد آنجا خواهم بود.»
نظر شما