غفلت باعث شد آثار تمدن ایرانی و شیعی به نام عرب و عثمانی شناخته شود

به گزارش خبرنگار مهر، مراسم تجلیل از مقام علمی استاد سیداحمد حسینی اشکوری شنبه شب 11 آبان با حضور علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی، سید عباس صالحی معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، احمد مسجدجامعی رئیس شورای شهر تهران، حجت‌الاسلام رسول جعفریان و چهره های علمی و فرهنگی کشور در سرای اهل قلم برگزار شد.

حجت‌الاسلام محمدعلی مهدوی راد در این برنامه گفت:‌ استاد اشکوری به فرهنگ‌بان بلکه فرهنگ‌گستر تعبیر شدند. هیچ تردیدی نیست که ملت‌ها با میراث مکتوب‌شان ارجمند می‌شوند. این میراث مکتوب، به خانه بزرگانی که از بام تا شام می‌کوشند تا این میراث زنده و پویا باقی بماند، تعلق دارد. بسیاری از این افراد در انزوا و سایه زندگی می‌کنند و خیلی‌ها نمی‌دانند این افراد اصلاً کجا هستند و چگونه زندگی می‌کنند. بنابراین چنین چهره‌هایی نیاز به فریادگر دارند.

وی افزود: کسی مانند جرجی زیدان می‌گوید که شیعه آن‌قدر میراث مکتوب ندارد و کسی هم نیست که این میراث را حفظ کند. در برابر این سخن زیدان، فردی مانند شیح آقا بزرگ تهرانی را باید، که اگر نبود، معلوم نبود از میراث مکتوب شیعه چیزی باقی مانده بود یا نه؟ امروز شیعه با کتابی مانند «الذریعه الی تصانیف الشیعه» می‌تواند سرش را بالا بگیرد چون این کتاب واقعا باعث افتخار است. فرهنگی که چنین کتابی اشاعه می‌دهد، افرادی مانند استاد اشکوری تبلیغ کردند. این‌ افراد نشان دادند که زیر این آسمان سترگ هنوز هم هستند کسانی که چنین تلاش و کوششی می‌کنند. استاد اشکوری بیشتر در حوزه‌های فهرست‌نگاری، زیست‌نامه‌نویسی، بازسازی متون کهن و میراث عالمان شیعه فعالیت داشته است.

این محقق در ادامه گفت: برای استاد اشکوری مهم نبوده که اسمش پای اثر بخورد، بلکه آن‌چه برایش در اولویت بوده، احقاق حق بوده است. علامه عزیز، طباطبایی گفته بود فقط 5 درصد از میراث مکتوب ما ثبت شده است. ببینید حجم کار اساتیدی چون استاد اشکوری چقدر زیاد است! ایشان هم گفته من در طول سال‌های فعالیتم، آن‌چه را که به نظرم مهم می‌آمده، انجام داده‌ام. این گونه کارها اخلاص می‌خواهد؛ یعنی خودسوزی و خودسازی می‌طلبد؛ صبوری و شکیبایی می‌خواهد تا فرد بعد از گذشت زمان، کار را پس نزند. سخنم را با یک حدیث به پایان برسانم و آن‌ حدیث، اینکه از ویژگی‌های مومن این است که کم بهره می‌برد و بیشتر بهره می‌رساند. استاد اشکوری دارای چنین ویژگی و خصیصه‌ای است.

در ادامه این برنامه احمد مسجد جامعی رئیس شورای شهر تهران گفت: استاد اشکوری با حضور طولانی خود در کتابخانه های مختلف جهان، نه تنها در حوزه نسخه های خطی و فهرست نویسی بی همتا شده اند، بلکه در حوزه هایی چون رمان و ادبیات، هنر، علم و دیگر شاخه ها صاحب نظر هستند. در حوزه نسخه های خطی هم، تبحر و تخصص ایشان فقط منحصر به علوم دینی نیست بلکه ایشان با نسخه های خطی مربوط به ریاضیات و علوم تجربی نیز آشنایی دارند و گنجینه عظیمی از حوزه تفکر و اندیشه را درون خود دارند.

رئیس شورای شهر تهران در ادامه گفت: استاد احمد اشکوری با ورود به این عرصه، مواردی را به همه نشان داد که مورد غفلت واقع شده بودند. چون برخی از شناسایی هایی که فهرست نویسان و نسخه پژوهان انجام داده بودند، از دقت لازم برخوردار نبود و در بعضی موارد غفلت هایی صورت گرفته بود.

وزیر اسبق فرهنگ و ارشاد اسلامی اضافه کرد: وجه دیگر خدمات ایشان، پاسخ هایی است که در سفرهایشان به کشورهای مختلف دنیا به سوالات متنوع داده اند. ایشان از جمله به این سوال پاسخ داده اند که «آیا در فرهنگ شما آثار خطی عربی وجود دارد یا نه؟» ایشان از این جهت، باب تازه ای را در آشنایی با نسخ خطی ایرانی باز کرد. چون متاسفانه بسیاری از آثار به نام عرب و دولت عثمانی شناخته می شوند. نمونه ای که می توان در این زمینه نام برد، کاری بود که رشدی راشد انجام داد و منابعی را که در حوزه تمدن ایرانی و شیعی شکل گرفته بود، در حوزه تمدن عرب معرفی کرد. آن چه استاد اشکوری انجام داد، این بود که فهرست نسخ خطی کتابخانه های ایران را به طور صحیح تهیه کرد.

مسجد جامعی گفت: در معرفی نسخ خطی کتابخانه های ایران، نواقصی وجود دارد. پس نکته اینجاست که اولا در دنیا، از ایران نسخه های خطی کمی را می شناسند و دوم این که همان نسخه های خطی هم که وجود دارد و شناخته شده هستند، ایراد دارند و ناقص اند. سعی استاد اشکوری همیشه بر رفع این مشکل بوده و ایشان سهم زیادی در معرفی نسخ خطی و فرهنگ ایران به جهان دارند.

حجت الاسلام علامه هم در این برنامه گفت: می خواهم به جوان ها بگویم که مساله کتابت را از دست ندهند. حتی اگر 100 سال هم از عمر بگذرد، وقتی به گذر آن توجه می کنیم، می بینیم که چه سرمایه ای از دستمان رفته است. پس جوان ترها سعی کنند، کتابت را فرا بگیرند و از اهمیت آن غافل نشوند.