این گزارش از سلسله گزارشهای «پرونده ویژه بررسی پدیده کم آبی و مدیریت بحران آب در استانهای کشور» منتشر شده است. دومین «پرونده ویژه» مجموعه گزارشهای تولیدی دفاتر سرپرستی استانهای خبرگزاری مهر، در یک موضوع مشترک است. نخستین پرونده ویژه استان ها با عنوان«پرونده ویژه بررسی پدیده حاشیه نشینی در استانهای کشور» را می توانید در اینجا بخوانید.
به گزارش خبرنگار مهر، حدود یک دهه از سیل ناشی از بارندگی های رگباری ۲۱ مرداد سال ۸۴ سنندج می گذرد و در طول این سال ها خشکسالی و کاهش بارندگی در این منطقه آن خاطره تلخ را که با کشته شدن دو نفر و نابودن شدن سطح وسیعی از باغات و خانه های مردم همراه بود، در ذهن مردم کمرنگ کرده است.
قطعا نه وجود خشکسالی و نه پدیده سیل های دوره سرد سال و گرم سال در کردستان امر خوشایندی نیست و این پدیده ها همواره موجب ایجاد مشکلاتی برای مردم شدند ولی آنچه حائز اهمیت است این است که این تغییرها حاکی از نوسانات آب و هوایی در این منطقه است.
میانگین بلندمدت سالانه بارندگی در شهرستان سنندج ۳۸۱.۴ میلیمتر در سال است که این میزان در سال زراعی امسال به ۲۷۵.۵ میلیمتر کاهش پیدا کرده است و شاهد کاهش ۲۶ درصدی میزان بارندگی در این شهرستان هستیم.
به طور متوسط از سال ۱۳۴۰ تا ۱۳۹۲ ، ۰۳/( سه صدم ) درجه سانتی گراد افزایش سالیانه دمای هوا در شهرستان سنندج اتفاق افتاده که در یک دوره زمانی ۵۲ ساله جمعا ۱۸۴ میلیمتراز میزان بارندگی در این شهرستان کاسته شده است.
همه این موارد بعلاوه نحوه مدیریت مصرف آب در این شهرستان دست به دست هم دادند تا سنندج هم در کنار بندرعباس و کرمان به عنوان سه شهر کشور که از نظر تامین آب آشامیدنی در وضعیت قرمز هستند، قرار گیرد.
براساس سرشماری سال ۹۰ جمعیت شهر سنندج ۴۳۲ هزار و ۳۳۰ نفر است که از آن سال تاکنون هر سال آمارهای متفاوتی از جمعیت این شهر باتوجه به افزایش جمعیت در نواحی منفصل شهری شاهد هستیم و اکنون سخن از وجود ۶۰۰، ۷۰۰ هزار نفر در این شهر است که قطعا افزایش جمعیت، افزایش مصرف آب و نیاز آبی بیشتری را هم بدنبال دارد.
مدیرامور منابع آب شهرستان سنندج درگفتگو با خبرنگار مهر گفت: زمانی یکی از چالش های این شهر سیل بود و بعد از گذشت حدود یک دهه از آن دوره اکنون چالش عمده خشکسالی و کمبود منابع آبی است.
عرفان مومن پور با بیان اینکه تغییرات اقلیمی در دنیا امری اجتناب ناپذیر است، بیان کرد: البته امروزه که بحث کمبود آب در سنندج می شود به معنای نبود آب در این منطقه نیست بلکه یافتن راهکاری برای استحصال آب مطرح است وگرنه آب در اینجا وجود دارد.
وی با اشاره به اینکه ورودی آب این سد از ۲.۶ به ۴/. مترمکعب در ثانیه رسیده است، اظهار داشت: هم اکنون یک تا یک و نیم متر آب بالای تونل انتقال آب این سد وجود دارد که این میزان معادل تامین آب ۲۰ روز سنندج است.
برای رفع کمبود آب سنندج اجرای چند پروژه شامل استقرار ایستگاه شناور به منظور پمپاژ آب باقی مانده در سد، احیای ایستگاه انتقال آّب پل شیخ و انتقال آب از سد آزاد به قشلاق در دستورکار مسئولان استان قرار گرفت.
مدیرامور منابع آب شهرستان سنندج اعلام کرد: در حال حاضر پروژه اسکله شناور بیش از ۸۵ درصد پیشرفت فیزیکی دارد و این پروژه با صرف هزینه ای در حدود ۷، ۸ میلیارد تومان در حال اتمام است.
مومن پور ادامه داد: در این پروژه به صورت شناور ۲ هزار مترمکعب آب در ثانیه پمپاژ می شود که این نوع پروژه در کشور در نوع خود بی نظیر است.
کارفرما سد آزاد شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران است و ظرفیت این سد ۳۵۰ میلیون مترمکعب است که از سال گذشته انتقال ۴۰ میلیون مترمکعب آن به سد قشلاق سنندج مطرح شد و تا به امروز هم این امر اتفاق نیافتاده است.
آب سد آزاد تا پایان تیرماه امسال وارد سد قشلاق می شود
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار کردستان در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: خوشبختانه با تدابیری که در ارتباط با کمبود آب سنندج در نظر گرفته شده است این مشکل به زودی مرتفع می شود.
امیر قادری یکی از اقدامات انجام شده برای رفع مشکل کم آّبی در سنندج را اجرای پروژه اسکله شناور توسط شرکت آب منطقه ای استان ذکر کرد و اظهار داشت: در حال حاضر حجم مرده آب موجود در سد ۱۰۸ میلیون مترمکعب که در شرایط عادی قابل برداشت نیست.
وی بیان کرد: برای برداشت حجم آّب مذکوردر این سد پروژه اسکله شناور به منظور پمپاژ این میزان آب هم اکنون در حال اجرا است و تا پایان خردادماه امسال به بهره برداری می رسد.
وی ادامه داد: یکی دیگر از پروژه هایی که به صورت همزمان با پروژه مذکور اجرا شد احیای ایستگاه انتقال آّب پل شیخ توسط شرکت آبفا استان است که با توجه به توسعه ای که در این ایستگاه داده شده آبی که رهاسازی شود از این ایستگاه به صورت مستقیم به تصفیه خانه انتقال داده می شود.
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار کردستان از دیگر پروژه های رفع مشکل کم آّبی سنندج را انتقال ۴۰ میلیون مترمکعب آب از سد آزاد به قشلاق خواند و بیان کرد: تا پایان تیرماه امسال آب از سامانه سد آزاد به قشلاق سرازیر خواهد شد.
قادری ادامه داد: هرچند این تدابیر برای رفع مشکل کمبود آب در سنندج اندیشیده و اجرایی شده است ولی آنچه حائز اهمیت است و باید همواره مد نظر قرار داده شود صرفه جویی در مصرف آب است که انتظار داریم مردم با توجه به شرایط پیش آمده از این مایه حیات به صورت اصولی و بهینه مصرف کنند.
کاهش میزان روان آب ها در کردستان
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب شهری کردستان کاهش میزان رواناب را از دلایل عدم آبگیری در سد قشلاق در چند سال اخیر خواند و گفت: کاهش بارش برف و باران موجب کاهش ۵۳ درصدی میزان رواناب در سنندج شده است و همین مسئله هم موجب شده که آبگیری در سد قشلاق اتفاق نیافتد.
به دلیل اینکه سد قشلاق منبع عمده تامین آب شهر سنندج است وضعیت و شرایط بحرانی ایجاد شده در این سد موجب شد که امسال تعدادی از مسئولان ارشد کشوری از طرح های درحال اجرا برای رفع این مشکل بازدید کنند.
معاون نظارت بر بهره برداری آبفای کشور که در بیستم خردادماه امسال و بعد از سفر معاون اول رییس جمهور و وزیر نیرو به سنندج سفر و از تاسیسات و طرح اضطراری آبرسانی شهر سنندج شامل ایستگاه پمپاژ پل شیخ بازدید کرد نیز از برنامه ریزی در راستای رفع مشکلات کم آبی سنندج خبر داد.
تشکیل کارگروه ویژه تامین آب سنندج در وزارت نیرو
حمیدرضا تشیعی در این بازدید با اشاره به اینکه کشور در شرایط خاصی از نظر وضعیت آبی قرار دارد، گفته بود شهر سنندج نیز یکی از شهرهای با شرایط ویژه است که از یک ماه گذشته تامین آب شرب آن در کمیته ای بصورت ویژه در وزارت نیرو پیگیری شده تا بتوانیم از بابت تامین آب شرب این شهر در فصل تابستان اطمینان خاطر پیدا کنیم.
وی بیان کرد: متاسفانه نسبت به بلندمدت ۸۰ درصد و نسبت به سال گذشته ۲۰ درصد ورودی آب به سد قشلاق کاهش داشته است و هم اکنون ۵۰ درصد ظرفیت سد خالی است که برای رفع مشکل تامین آب شهر سنندج تدابیر ویژه ای لحاظ شده است.
شمارش معکوس برای بحران آب در سنندج بارها اعلام شده است و در آخرین مورد هم نماینده مردم شهرستان های سنندج، کامیاران و دیواندره در مجلس شورای اسلامی در چهارمین جلسه شورای اداری استان عنوان کرد: در صورتی که سامانه انتقال آب سد آزاد به سد قشلاق به زودی افتتاح نشود سنندجی ها تا ۱۵ روز دیگر آب آشامیدنی دارند.
این روزها یکی از دغدغه های مردم سنندج این است که در صورت اجرایی شدن این پروژه های اضطراری آبی با درصد کیفیت پایینی در اختیار آنها قرار داده شود.
کارشناس کنترل کیفی آب در مرکز بهداشت شهرستان سنندج در این رابطه عنوان کرد: بعد از رهاسازی آب از سد آزاد به قشلاق چند روزی شاهد کدورت آب خواهیم بود.
محمد سلیمی اظهار داشت: تاکنون که هیچ مشکلی درخصوص کیفیت آب سنندج ایجاد نشده است و باید با اجرای پروژه های اضطراری هم بسیار دقت عمل شود تا شاهد بوی گندیدگی و یا جلبک در آّب نباشیم.
بدون شک نبود مدیریت لازم و همچنین دور اندیشی از سوی مدیران و مسئولان استانی برای مدیریت منابع آب در استان کردستان از جمله مشکلات و معضلات این حوزه است که این وضعیت باعث شده است تا امروز سنندج که دارای منابع آبی خوبی است با بحران بی آبی مواجه شود.
خبرنگار: چنور صادقی
نظر شما