نکوداشتی برای نادره طراحی فرش ایران/کافه «ارچنگ» ایجاد می شود

به گزارش خبرنگار مهر، سالن اتاق بازرگانی اصفهان صبح سه شنبه در دومین روز از هفته فرهنگی اصفهان و به همت مرکز اصفهان شناسی و خانه ملل اصفهان وابسته به سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری میزبان مراسم گرامیداشت مرحوم احمد ارچنگ از اساتید مسلم طراحی فرش ایران و اصفهان بود.

استاد ارچنگ یکی از هنرمندانی بود که در طول حیات سراسر ارزشمند و هنری خویش، با اصالت دادن به نقوش اسلیمی، انواع لچک و ترنج‌های مداخل، گل‌های شاه‌عباسی انتزاعی و نامیرا، خلق نقوش گیاهی و جانوری، با نگاهی متفاوت و ایجاد فضاهای مثبت و منفی یکسان در فضای موجود نقشه قالی اصفهان، نگرشی نو را در طراحی فرش ارائه داد و باعث رونق مجدد هنری و اقتصادی در بازار و اهالی فرش اصفهان و حتی دیگر مناطق ایران شد.

از جمعیتی که زیر باران شدید سوم اردیبهشت ماه اصفهان خود را به سالن اتاق بازرگانی رسانده بودند، می‌شد محبوبیت استاد ارچنگ در میان اهالی هنر و فرش اصفهان را به خوبی لمس کرد.

مراسم با سخنان رئیس مرکز اصفهان شناسی و خانه ملل اصفهان آغاز شد. وی با اشاره به همکاری دانشگاه هنر اصفهان، اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان، اتاق بازرگانی و سازمان صنعت، معدن و تجارت استان در برگزاری این مراسم اظهار داشت: علمای علم اقتصاد سرمایه را به دسته‌های مختلف مانند سرمایه مادی، فرهنگی، اجتماعی، نمادین و ... تقسیم می‌کنند، اما در یک تقسیم‌بندی کلی سرمایه به دو دسته سرمایه مادی و سرمایه معنوی تقسیم می‌شود.

رضا روحانی افزود: سرمایه‌های مادی شامل نفت، گاز و معادن است که باید صرف افزایش رفاه جامعه شود و سرمایه‌های معنوی که در جامعه ما زیاد است، موضوعاتی مانند فرهنگ عامه، میراث ادبی، موسیقی و هنر را شامل می‌شود که به زندگی ما هویت و معنا می‌دهد.

سرمایه‌ معنوی می‌تواند خلق ثروت کند

روحانی با بیان اینکه معنا، رضایت و رفاه سه رکن و ضلع اصلی توسعه هستند، گفت: طبق این تعریف، سرمایه‌های مادی باید رفاه جامعه را افزایش دهد و سرمایه‌های معنوی، معنای زندگی را تأمین کند، اما سرمایه‌های معنوی در عین حال می‌تواند علاوه بر دادن هویت و معنا به جامعه در جهت افزایش رفاه هم کارآمد باشد و خلق ثروت کند.

مسئول مرکز اصفهان شناسی و خانه ملل اصفهان ادامه داد: استاد احمد ارچنگ از مصادیق بارز سرمایه‌های معنوی ایران است که نه تنها با الهام از هنر نقاشی صفوی و احیا و توسعه آن، الهام‌بخش هنرمندان شد و در آنها احساس وابستگی تاریخی و فرهنگی به وجود آورد، بلکه با تربیت شاگردان بسیار، گردش مالی قابل توجهی در فرش ایران به وجود آورد و باعث توسعه مادی و افزایش رفاه شد. بنابراین می‌توان او را نه تنها هنرمند بلکه کارآفرین و اشتغال‌زا معرفی کرد.

ایجاد کافه احمد ارچنگ در اصفهان

وی گفت: مرکز اصفهان شناسی و خانه ملل اصفهان با نگاه تسهیل‌گری و نه تصدی‌گری و با خوش‌فکری و استقبال یکی از کافی‌شاپ‌داران اصفهان و همکاری خانواده و تعدادی از شاگردان استاد ارچنگ، این کافی‌شاپ که در گذشته بیش از دو دهه آتلیه آن مرحوم بوده است را به کافه استاد ارچنگ تبدیل خواهد کرد و این مکان بدون دخالت دولت و توسط بخش خصوصی به پاتوقی برای هنرمندان، طراحان، علاقمندان و دانشجویان طراحی فرش تبدیل می‌شود.

روحانی ادامه داد: ایجاد پاتوق‌های هنری و فرهنگی در دنیا بسیار مرسوم است و اصفهان شخصیت‌های جهانی فراوانی دارد که برای همه آنها می‌توان چنین کافه‌هایی ایجاد کرد و حتی می‌توان برای جذب گردشگر روی این مکان‌ها حساب باز کرد.

در ادامه فیلم مستندی از زندگی مرحوم ارچنگ پخش شد که در آن، شاگردان استاد از جمله علی محمودیان، عباس سپاسگزار، احمد کوشش، مرتضی انگوری، حسین سپاسگزار، احمد عرب‌زاده، حمید ظفرمنش، رضا مختارزاده، ابراهیم میرزایی، مرتضی کیان‌زاد و ... از منش و روش زندگانی این استاد طراحی فرش و چگونگی جذب تولیدکنندگان فرش به طراحی‌های وی، عشق و علاقه او به کار و احترام به کارگر و شاگرد گفتند.

رییس دانشگاه هنر اصفهان گفت: هنرهای مختلف ریشه مشترکی با هم دارند و اگر هنر قدیمی فرش را با هنر مدرن سینما مقایسه کنیم، طراح فرش شبیه کسی است که سناریوی فیلم را خلق می‌کند و فیلمی قدرتمند است که سناریوی قوی داشته باشد.

وی افزود: استاد احمد ارچنگ ایده و طرح اصلی فرش را می‌نگاشت و این، ارزشمندترین بخش ایجاد یک فرش است.

مصطفی کیانی ادامه داد: از قدیم می‌گفتند قالی دستباف مرگ ندارد ولی به نظر من هنرمند است که مرگ ندارد. هنرمندان همواره زنده هستند چون آثارشان زنده است و امیدوارم چنین مراسم‌هایی در زمانی که هنرمندان در قید حیات هستند، برگزار شود.

اصفهان کلانشهر نیست، جهان‌شهر است

معاون شهردار و رییس سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان نیز در مراسم گرامیداشت استاد احمد ارچنگ اظهار داشت: شهر اصفهان را کلانشهر نمی‌دانم چون این یک اصطلاح حقوقی است و هر شهری که جمعیت آن از یک میلیون نفر گذر کند کلانشهر محسوب می‌شود، در صورتی که جمعیت بسیاری از شهرها از یک میلیون نفر بیشتر می‌شود، اما آن شهر اصفهان نمی‌شود.

وی ادامه داد: از طرف دیگر هر شهری می‌تواند شهر جهانی باشد به شرط اینکه در مدار ارتباطات جهانی قرار گیرد، اما جهان‌شهر به شهرهایی گفته می‌شود که بتوانند ظرفیت‌های بومی و محلی خود را تبدیل به امری جهانی کنند.

محمد عیدی گفت: در شهر اصفهان سرمایه‌های انسانی فراوانی وجود دارند که قابلیت تبدیل از امری محلی به موضوعی جهانی را دارند به شرطی که نکو داشته شوند.

وی افزود: البته تنها گرامیداشت این سرمایه‌های انسانی باری از دوش ما برنمی‌دارد، باید بتوانیم روش و منش این سرمایه‌ها را بازخوانی کنیم و این روش‌ها در زندگی ما جاری و تبدیل به مدل مدیریتی شود.

معاون شهردار و رییس سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان با بیان اینکه قرار است شهر اصفهان با سه شاخصه زیست‌فصلی، معناگرایی و انسان‌محوری به سمت تبدیل شدن به شهری فرهنگی برود، اظهار داشت: وجود و خوانش سرمایه‌های نمادین به ما کمک می‌کند که هر سه مولفه را در شهر اصفهان بازنمایی کنیم. به همین دلیل وظیفه داریم در کنار تشکل‌های غیردولتی و نهادهای مدنی، این قابلیت‌ها را شناسایی کرده و روش و منش این افراد را تبدیل به مدل‌ها و الگوهای اجرایی کنیم تا محدود به زمانه خود نشوند و این، خواسته شهردار اصفهان و رییس کمیسیون فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شورای شهر از ما است.

متن‌خوانی زهره ارچنگ دختر ارشد مرحوم ارچنگ در مورد ویژگی‌های آن مرحوم، برگزاری پنل تخصصی طراحی فرش و تقدیر از شاگردان استاد احمد ارچنگ و اساتید طراح فرش معاصر اصفهان از دیگر بخش‌های این مراسم بود. 

گفتنی است، این مراسم در حضور فریده روشن رییس کمیسیون فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شورای شهر اصفهان برگزار شد.