خبرگزاری مهر- گروه بین الملل: اتحادیه اروپا تلاش می‌کند توافق هسته‌ای با ایران را نجات دهد. حال آنکه در برابر تحریمهای آمریکا، دامنه عملکرد این اتحادیه بسیار محدود است.
قانونی که اتحادیه اروپا برای مقابله با تحریمهای آمریکا پیش بینی کرده نسخه جدیدی است از قانونی به نام "Blocking Statute" که اتحادیه اروپا سال ۱۹۹۶ در برابر تحریمهای کوبا توسط آمریکا تصویب کرده بود.
درسال ۱۹۹۶ نیز آمریکا سیاست تحریمی خود را علیه کوبا برخلاف میل و بدون همراهی اروپا وضع کرده بود. اروپا با وضع آن قانون، در برابر سیاست آمریکا مقاومت کرد. در آن زمان، رئیس جمهوری وقت آمریکا، بیل کلینتون ناگزیر به عقب‌نشینی شد و شرکتهای اروپایی را از مجازات معاف کرد. از آن زمان البته مدت زیادی می‌گذرد و این بار موضوع بر سر بیل کلینتون نیست، بلکه سر نخ ماجرا دست دونالد ترامپ است.
این پرسش مطرح است آیا اروپا قادر خواهد بود مقابل تحریمهای امریکا علیه ایران موضعی قدرتمند اتخاذ کند و آیا قوانین مسدودساز اروپا برای حمایت از شرکتهای اروپایی مقابل تحریمهای امریکا علیه ایران کارا خواهد بود؟
در گفتگو با پروفسور «فرانک فن هیپل» به بررسی ابعاد مختلف این موضوع پرداخته ایم که در ادامه آمده است.
حوزه تحقیقاتی «فن هیپل» معاون اسبق امنیت ملی کاخ سفید در زمینه علوم و فناوری شامل مواردی چون کنترل تسلیحات اتمی و منع اشاعه هسته ای، انرژی و توازن سیاست گذاری در عرصه های تکنولوژی است.
وی، پیش از پیوستن به دانشگاه «پرینستون»، به مدت ۱۰ سال مشغول تحقیق در زمینه فیزیک نظری ذرات بنیادی بود و به طور خاص به نگارش آثاری با موضوع پایه و اساس فنی منع اشاعه هسته ای و راهکارهای خلع سلاح، آینده انرژی اتمی و بهینه سازی اقتصاد سوخت خودرو علاقه دارد.
هیپل در سال ۱۹۹۳ به پاس تحقیقات ارزشمندش، موفق به دریافت فلوشیپ موسسه «مک آرتور» شد. وی که دارای مدرک دکتری از دانشگاه آکسفورد است، در حال حاضر عضو هیئت مدیره پنل بین المللی درباره مواد شکافت پذیر است.
*برخی معتقد هستند قانونی که اتحادیه اروپا برای مقابله با تحریمهای آمریکا پیش بینی کرده، در عمل تاثیری بر تحریم‌ها و کاستن فشار ناشی از آنها ندارد و این قانون نسخه جدیدی از قانون "Blocking Statute" است که اتحادیه اروپا سال ۱۹۹۶ در برابر تحریمهای کوبا توسط آمریکا تصویب کرده بود. کارایی این قانون را در جهت حمایت از ایران در مقابل تحریمهای امریکا تا چه اندازه می دانید؟
اتحادیه اروپا تلاش خود را خواهد کرد. اما ترسم از این است که «قوانین مسدودساز» به اندازه کافی موثر و کارامد نباشند.
شرکت های اروپایی با توجه به موافقت نامه های خاص خود با ایران محافظت می شوند، اما اتحادیه اروپا نمی تواند ازحذف آنها از بازارآمریکا در برابر تجارت با ایران محافظت کند.
همین وضعیت در مورد چین هم صادق است. چین می تواند نفت ایران را خریداری کند، اما باز هم ممکن است شرکت های بزرگ چینی با تهدید دولت ترامپ به آنها برای از بین بردن بازار آمریکا در صورت تجارت با ایران، هراس داشته باشند.
*درسال ۱۹۹۶ نیز آمریکا سیاست تحریمی خود را علیه کوبا برخلاف میل و بدون همراهی اروپا وضع کرده بود. اروپا با وضع آن قانون، در برابر سیاست آمریکا مقاومت کرد. آیا در حال حاضر نیز اروپا قادر هست مقابل آمریکا چنین مقاومتی داشته باشد؟
آنها قادر به مقاومت هستند اما سوال من این است که آیا مقاومت آنها در این مورد موثر خواهد بود!
در مورد کوبا من باور ندارم که آمریکا فعالیت شرکتهای اروپایی حاضر در کوبا را در آمریکا محدود ویا ممنوع کرده باشد.
*آزادی عملکرد و انتخاب شرکتها در شمار حقوق بنیادینی است که اتحادیه اروپا نیز تمایلی به محدود کردن این حقوق ندارد. با این وجود اتحادیه اروپا چگونه قادر خواهد بود این شرکتها را ملزم به همکاری با ایران نماید؟ آیا اساسا اتحادیه اروپا می تواند چنین مکانیسمی را ایجاد نماید و شرکتهای اروپایی را ملزم به همکاری با ایران نماید؟
اتحادیه اروپا نمی تواند شرکت های اروپایی را مجبور به انجام تجارت با ایران کند. اگر آنها این کار را انجام دهند، این می تواند ازآنها در برابر اقدام قانونی ایالات متحده محافظت کند. اما اگر دولت ایالات متحده تصمیم به حذف آنها بگیرد، آنها نمی توانند به بازار آمریکا دسترسی پیدا کنند.
من دوباره تاکید می کنم که، تصمیم دولت ترامپ برای لغو و از بین بردن برجام یک اقدام کاملا غیر مسئولانه است که امکان و فرصت برای وقوع یک جنگ غیر ضروری و مخرب را ایجاد می کند.
من امیدوارم که ایران وارد این تله امریکا نشود. همانطور که شما هم احتمالا آگاه هستید، به دلیل بسیاری از اقدامات مخربی که دولت ترامپ انجام داده است، مخالفت سیاسی گسترده ای بر علیه او شکل گرفته است. ما اولین نتایج این مخالفت ها را در انتخابات کنگره ماه نوامبر خواهیم دید.
حتی اگر اپوزیسیون در ماه نوامبر برنده شود، با این حال، نمی تواند سیاست ترومپ را در برجام را تغییر و متوقف کند. این به انتخاب رئیس جمهور جدید نیاز دارد، که تا سال 2020 نمی تواند اتفاق بیفتد.
نظر شما