خبرگزاری مهر، گروه دین و اندیشه - کریم دلفانی*: ماجرا از آنجا شروع شد که سازمان امور اداری و استخدامی کشور در دفترچه آزمون استخدامی، طلاب دارای مدرک سطح دو و سه حوزه علمیه را برای انتخاب یکی از ۸ رشته علوم انسانی و احراز صلاحیت شغل معلمی در رشته‌های "دبیری عربی، مربی امور تربیتی، دبیری معارف اسلامی، آموزگاری ابتدایی، دبیری ادبیات فارسی، دبیری علوم اجتماعی، دبیری تاریخ و دبیری فلسفه" مجاز دانست تا در صورت پذیرش و طی مراحل قانونی در همان رشته‌ای که قبول شده‌اند به استخدام آموزش و پرورش درآیند.
مجموعه پذیرفته شدگان ازجمله طلاب پس از قبولی در آزمون استخدامی که توسط سازمان سنجش و آموزش کشور برگزارمی‌شود و احراز صلاحیت علمی و حرفه‌ای که در مصاحبه تخصصی کسب می‌شود، دوره یک ساله مهارت‌آموزی (ماده ۲۸ اساسنامه فرهنگیان) را در دانشگاه فرهنگیان گذرانده و بعد از پایان دوره به عنوان معلم در آموزش و پرورش استخدام می‌شوند.
اعلام این خبر همان و سیل بیانیه‌ها و نامه‌های سر گشاده به مسئولین آموزش و پرورش و دیگر نهادهای مرتبط همان، که چه خوابیده‌اید و مملکت و کشور به دست غیر متخصصان افتاده است!، یکی بر غربت زبان و ادبیات فارسی گریست و نامه نوشت، دیگری برمهجور بودن علوم اجتماعی افسوس خورد و آن یکی هم بر خطر افول دروس تاریخ و فلسفه و … زانوی غم در بغل گرفت.
انجمن‌های متعدد به وزیر آموزش و پرورش نامه نوشتند، برخی نخبگان و حتی پیشکسوتان عرصه تعلیم و تربیت از حضور طلاب و روحانیون برای تدریس در این رشته‌ها اظهار تأسف کردند.
کار را به رسانه‌ها کشاندند، روزنامه همشهری در اقدامی غیر حرفه‌ای مصاحبه فرضی با برخی مسئولان حوزه و آموزش و پرورش را با عنوان "ورود غیر متخصص‌ها به آموزش و پرورش" گزارش داد، سایت عصر ایران بدون شناخت کافی از تحولات حوزه، سلسله گزارشات و یادداشت‌های برخی به اصطلاح متخصصین را به گونه‌ای دیگر منتشر نمود و این مصوبه قانونی را به باد انتقاد گرفت، سایت صدای معلم با گزارشی دیگر ادبیات فارسی را رنجور دانست، در فضای بی رحم مجازی آنچه در شأن یک فرهنگبان نبود بر زبان راندند و قلم فراسایی نمودند تا از وقوع بحران اضمحلال ادبیات، فلسفه، تاریخ و… در آموزش و پرورش آن هم توسط طلاب حوزه علمیه جلوگیری کنند!
اما واقعیت چیست و چرا برخی خواسته و ناخواسته بر طبل مخالفت برای حضور طلاب در آموزش و پرورش می‌زنند؟ اینکه نامه نویسان و بیانیه دهندگان و گزارشگران رسانه‌ها را متهم به عناد و یا خدای ناخواسته تخریب حوزه و روحانیت کنیم، شاید از انصاف به دور باشد، اما اگر دوستان اندیشمند و صاحب قلم و کرسی تدریس در دانشگاه‌های مطرح کشور را به عدم شناخت از تحولات حوزه علمیه متهم نمائیم گزافه نیست.
گرچه حوزه علمیه از قدیم الایام بیش از هزار سال است مهد علوم دینی و انسانی بوده و از افتخارات مکتب حضرت امام جعفر صادق علیه السلام همگام بودن با تحولات دنیا از آغاز تا کنون است، اما با پیدایش انقلاب اسلامی رسالت حوزه وعالمان و اندیشمندان آن متفاوت شد و با حمایت مراجع عظام تقلید و در رأس آنان حضرت امام خمینی "ره" روند آموزش و پژوهش و نیز تحصیل در حوزه به سمت نیازهای مبرم جامعه اسلامی پیشرفت و اینک در عصر زعامت رهبر معظم انقلاب و حضرات آیات و مراجع عظام تقلید، شاهد پیشرفت‌های خیره کننده حوزه علمیه در عرصه علوم انسانی و حتی زبان‌های خارجی دنیا هستیم که تشریح دستاوردهای حوزه در این مقال نمی گنجد، اما از باب " مَا لَا یُدْرَکُ کُلُّهُ لَا یُتْرَکُ کُلُّه " گوشه‌ای از ظرفیت‌های بی بدیل حوزه امروز برای گرامیانی که از سر دلسوزی حضور طلاب فاضل در رشته‌های مورد نظر را غیر تخصصی می‌دانند بیان می‌شود.
طلاب امروز حوزه علمیه ضمن اعتقاد راسخ به فقه جواهری با درک شرایط زمان و مکان پس از گذراندن سطح یک حوزه که شش سال به طول می‌انجامد به تناسب علاقه و گرایش خود در رشته‌های تخصصی ادامه تحصیل می‌دهند و همزمان نیز در مراکز علمی مطرح حوزوی و دانشگاهی مدارج علمی و آکادمی را طی می‌کنند. بد نیست سری به دانشگاه باقرالعلوم (ع) زیر نظر دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم بزنید و نگاهی به گروه‌های علمی آن و نیز فارغ التحصیلان داشته باشید و تحولات حوزه در رشته‌های مورد انتقاد را رصد کنید آنگاه بانگ واویلا سر دهید!
دانشگاه حوزوی باقرالعلوم (ع)
این دانشگاه نهادی حوزوی، آموزشی و علمی است که در سال ۱۳۶۳ با عنوان مؤسسه آموزش عالی باقرالعلوم (ع) به منظور بالا بردن سطح آگاهی‌های سیاسی طلاب در زمینه‌های جهان اسلام، ایران و روابط بین‌الملل به دستور حضرت امام خمینی (ره) آغاز به کار کرد و اینک شاهد حضور فارغ التحصیلان این دانشگاه در مجامع ملی و بین المللی هستیم. این دانشگاه دارای گروهای علمی نظیر فرهنگ، علوم اجتماعی و رفتاری، مدیریت راهبردی، مطالعات فرهنگی و ارتباطات، تاریخ تمدن، مطالعات سیاسی، فلسفه و کلام، اخلاق و معارف اسلامی، فلسفه، فقه مضاف و نیز دارای گروه علمی زبان‌های خارجی از جمله؛ انگلیسی، عربی، فرانسه، آلمانی و… می‌باشد که فارغ التحصیلان این رشته‌ها نه تنها شایسته حضور در آموزش و پرورش هستند، بلکه کرسی‌های تدریس دانشگاه‌ها را نیز در اختیار دارند.
مراکز تخصصی حوزه علمیه
از دیگر ظرفیت‌های بی بدیل حوزه علمیه، مراکز تخصصی در رشته‌های گوناگون می‌باشد که هم اینک شاهد تحصیل بیش از ۳ هزار طلبه در رشته‌هایی چون، تاریخ، فلسفه، علوم اجتماعی، فقه مضاف، فقه معاصر، فقه تربیت، تفسیر، قضا، مشاوره … و زبان‌های خارجی می‌باشیم. تاکنون دوهزار پایان نامه تخصصی دفاع شده و همین تعداد نیز در حال دفاع است؛ همچنین حدود یک هزار کتاب که عمدتاً تخصصی هستند در این مراکز به چاپ رسیده است، تدوین حدود ۱۸۰ متن آموزشی، انتشار ۱۴ مجله تخصصی و ترویجی، تولید ۸۰ نرم افزار، راه اندازی ۵۰ سایت اینترنتی و برگزاری صدها کارگاه تخصصی از دیگر دستاوردهای مراکز تخصصی حوزه علمیه می‌باشد.
مرکز تخصصی آموزش زبان‌های خارجی حوزه علمیه
از دیگر تحولات شگرف در حوزه علمیه توسعه علوم آل الله به زبان‌های مختلف جهان و نیز آموزش تخصصی زبان به طلاب خوش فکر، جوان، مستعد و انقلابی در دو دهه اخیر بوده است، حال اگر طلبه‌ای با فرض گذراندن دوره‌های تخصصی تدریس، مکالمه و ترجمه زبان‌های خارجی در آزمون استخدامی برای دبیری زبان انگلیسی، عربی و … شرکت کند آیا رواست به صِرف اینکه چون در حوزه علمیه درس خوانده است نظام تعلیم و تربیت از این فرصت محروم بماند! بهترین اساتید زبان‌های خارجی در هر زبان بین المللی که انتخاب می‌کنید را به مدرسه معصومیه قم دعوت می‌کنم تا در یک فضای علمی خلاقیت‌های خود در عرصه زبان‌های خارجی را در محضر اهل فن و فضل به نمایش بگذارند، زیرا مرکز زبان حوزه علمیه قم هم اکنون در آموزش، مکالمه و نیز فن ترجمه در زبان‌های عربی، انگلیسی، فرانسه، اسپانیولی، اردو، چینی، مالایو، روسی، ترکی و آلمانی و… ناگفته‌های زیادی برای مجامع علمی کشور دارد.
پدیده عظیم حوزه علمیه خواهران
منتقدان حضور طلاب در آموزش و پرورش در رشته‌های مورد نظر، بد نبود ابتدا سری به سایت حوزه علمیه خواهران و تنوع رشته‌های تحصیلی آن می‌زدند و عناوین رشته‌های دروس تخصصی از جمله رشته "تربیت دینی کودک و نوجوان" برای طلاب سطح سه را ملاحظه می‌کردند آنگاه اگر از مواد درسی دانشگاه برای معلم تربیتی غنی‌تر نبود داد سخن سر دهند.
دروس تخصصی تربیت دینی کودک و نوجوان
تعلیم و تربیت در قرآن و روایات، ساحت شناسی تربیت در اسلام، فقه تربیت دینی کودک و نوجوان، تحول دینداری کودک و نوجوان با تاکید بر رویکرد اسلامی، نظریه‌های تحول دینداری و نقد آن، فلسفه تربیت دینی، روانشناسی شخصیت، روانشناسی بازی، فنون مراقبت و نگهداری کودک و نوجوان، فنون کلاس داری کودک و نوجوان، روش‌های آموزش اعتقادات دینی، کارورزی، مشاوره کودک و نوجوان، مهارت‌های هنری تربیت کودک و نوجوان، مهارت‌های تفکر و خلاقیت، کارورزی تربیت دینی کودک و نوجوان، متون تخصصی عربی و انگلیسی، و دیگر مواد آموزشی که اگر نگوییم غنی‌تر، بلکه هم تر از آنچه برای یک معلم در مراکز تربیت معلم یا دانشگاه فرهنگیان در نظر گرفته شده است می‌باشد و برای تعلیم و تربیت کودک و نوجوان کاربردی تر است.
حال قضاوت کنید اگر بانوانی از حوزه علمیه که از این رشته فارغ التحصیل شده‌اند برای آموزگاری ابتدایی در یک رقابت علمی برابر شرکت کنند، کجای آن غیرتخصصی است که این گونه وقت ذی قیمت خود را صرف می‌نمایید و از آبرو و تخصصی که برای آن عمر گران بهایتان را گذاشته‌اید هزینه می‌کنید، تا اذهان عمومی و نیز ذهن مسئولین مربوطه به گونه‌ای مشتبه شود که گویی فاجعه‌ای در حال رخ دادن است!
بس است! اینها فقط قطره‌ای از دریای توانمندی‌های حوزه علمیه و قشر فرهیخته روحانیت است و معترضان به مصوبه قانونی سازمان امور استخدامی کشور را به رعایت عدل و انصاف و نیز مطالعه فراگیر در خصوص جایگاه علوم انسانی در حوزه علمیه بویژه در چند دهه اخیر دعوت می‌کنم تا خدای نکرده مرتکب تخریب یا تحقیر ناخواسته قشری نشوند که مردم آنان را نماد دیانت می‌دانند.
و آخر دعوانا أَنِ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِین
* طلبه حوزه علمیه قم
۱۲:۳۹ - ۱۳۹۹/۰۷/۲۰
نظر شما