دكتر آذرتاش آذرنوش كه برخلاف علاقه قلبي و برحسب تصادف وارد عرصه زبان و ادبيات عرب شده است مي گويد : زماني كه در 18 سالگي و به جبر وارد اين رشته شدم ، اميدوار بودم در اولين فرصت از ادامه تحصيل در اين رشته انصراف داده و به رشته مورد علاقه ام كه ادبيات فارسي بود بپردازم .
وي در دانشگاه "معقول و منقول دانشگاه تهران" آ ن زمان كه به "الهيات" تغيير نام يافت وارد و به تحصيل پرداخت، به اين اميد كه هر چه زودتر از اين رشته بگريزد.
اما بازي سرنوشت موجب مي شود ، بعد از مدت كوتاهي عشق ادبيات فارسي به عشق زبان عرب تبديل شده و علاوه بر تحصيل و فارغ التحصيل شدن در مقطع دكترا در اين رشته ، بيش از 45 سال نيز به فعاليت هايي چون، تحقيق ، تدريس و تأليف پرداخته است .
آذرنوش كه به عنوان نخستين ايراني در ادبيات عرب دكترا گرفته است در مورد ويژگي هاي اين زبان و دليل علاقمندي يكباره اش به اين رشته مي گويد : زبان عربي براي ما ايراني ها هم ابزار دردسر شده و هم ابزار فرهنگ ، البته برد فرهنگي اين زبان براي ما آنقدر عظيم است كه دردسر آن را ضعيف مي كند .
به عقيده آذرنوش كه از سال 1364 مديريت بخش ادبيات عرب ، در مركز دائرة المعارف بزرگ اسلامي راعهده دارد و هرگز از تحقيق و پژوهش غافل نشده ، زبان عربي ، زبان فارسي را دچار چنان تحولي كرده كه براي يادگير درست زبان فارسي، بايد عربي را نيز بخوبي دانست ، دردسر اين زبان براي فارسي زبانان است . اما در مقابل ، عربي، آنقدر زبان فارسي را غنا بخشيده و گسترش داده كه زمينه پژوهشي بكر و عظيمي پديد آمده است .
وي در اين مورد مي گويد : چگونگي تعامل اين دو زبان وبررسي تأثير و تأثر آندو بر يكيدگير ، رسيدن به واقعيت هاي تاريخي زبان فارسي از يكطرف و واقعيت هاي هويت ملي ما ايرانيان از طرف ديگر ، بسترهاي مناسبي براي محققان كوشا است تا به تجزيه و تحقيق در موارد فوق پرداخته وبه نتايج مفيد و مؤثري دست يابند .
خلق آثار بسيار ارزشمند جهاني چون لي لي و مجنون ، ديوان حافظ ، شفا و قانون ابن سينا و بسياري ديگر از آثار ايرانيان را آذرنوش متأثر از زبان فارسي - عربي مي داند و مي گويد : قسمت اعظم ادبيات ما ترجمه از زبان عربي است والبته اين نبوغ ايراني است كه با بهره گيري از ريشه هاي عربي كه وارد زبان فارسي شده ، اقدام به خلق آثار جهاني و فراگير مي كند ، بطوري كه ترجمه هاي مناسب از اين اثرها به زبانهايي چون انگليسي ، آثار را عالمگير خواهد كرد.
از افتخارات آذرنوش اين است كه سه كتاب از مجموعه آثارش ، كتاب سال جمهوري اسلامي ايران شده و جايزه گرفته اند . كتابهاي ترجمه موسيقي الكبير سال 1375 ، ترجمه اطلاس تاريخ اسلامي سال 1376 و فرهنگ معاصر عربي - فارسي سال 1379 جايزه ها را دريافت كرده اند .
آذرنوش علاقه خاصي به كتاب فرهنگ معاصر عربي - فارسي خود دارد، اين فرهنگ با استقبال بسيار خوبي مواجه شده و وي مايل است در آينده اي نزديك اين كتاب را تكميل تر كرده و به بازار عرضه كند .
تاريخ ترجمه هاي قرآني از عربي به فارسي و تأليف كتاب تاريخ ترجمه نيز از آثار آذرنوش هستند كه بعقيده وي ، علي رغم داشتن قابليت هاي بسيار ، تاكنون جوايزي دريافت نكرده اند .
وي بيش از 500 مقاله نيز دارد كه به تك تك آنها افتخار مي كند . براي آينده نيز قصد دارد عرصه هاي مختلف زبان شناختي ايران را مورد بررسي و تحقيق ريشه اي قرار دهد و دريابد ، چگونه زبان عربي ميل داشت در سرزمين ايران جايگزين و فراگير شود و چگونه زبان فارسي قد علم مي كرد، كه ايران سرزمين من است و به هر طريق كه بود، اجازه ورود كامل را به زبان عربي نداد .
دكتر آذرنوش تأكيد مي كند : زبان عرب ، زبان دين ماست و دين ما نيز دين عرب نيست ، بلكه دين دنيا است و آشنايي كامل به زبان اين دين، امكان برخورداري مناسب از آموزه ها را فراهم مي كند .
وي كه استاد دانشگاه الهيات نيز است ( همان دانشگاهي كه در آن تحصيل كرد ) سه فرزند دارد، اسامي آنها را با الهام از ادبيات عرب انتخاب كرده و هيچكدام، علاقه اي به رشته پدر نداشته و در زمينه هاي ديگر مشغول به تحصيل هستند .
آذرنوش علي رغم كار زياد و وقتي كه صرف مطالعه ، تحقيق ، تأليف ، ترجمه و تدريس مي كند ، چنان برنامه ريزي مناسب و دقيقي دارد كه اوقاتي را نيز به ورزش دلخواه خود "چوگان" اختصاص داده و به همراه پسرش، براي رفع خستگي روح، به اين ورزش مي پردازد و اوقات خوب و مفيدي را نيز كنار همسر و ديگر اعضاي خانواده كه فكر مي كند به او و فعاليت هايش افتخار مي كنند ، مي گذراند و معتقد است، با برنامه ريزي صحيح مي توانيم از وقتي كه داريم بهترين بهره را ببريم .
يكي از پسرهاي دكتر آذرنوش "مشكان" كه در رشته فيزيك كاربردي تحصيل مي كند ، هيچ اطلاعي از زبان عربي ندارد ولي خيلي افتخار مي كند كه پدرش داراي مقام و موقعيتي است .
وي از اينكه دنباله رو پدر نبوده متأسف است و مي گويد: خيلي دلم مي خواست در زمينه كاري پدرم فعاليت مي كردم ، اما متأسفانه هيچ علاقه اي به زبان عربي نداشته و ندارم .
مشكان به برنامه ريزي دقيق و منظم پدر غبطه مي خورد و از اينكه وي مي تواند، با دقت نظر به تمام كارهاي فردي و امور خانوادگي رسيدگي كند بسيار راضي است و خيلي دلش مي خواهد بداند ، پدر چگونه به تمام كارها بخوبي توجه و رسيدگي مي كند و براي او نيز همصحبتي بسيار صبور و خوب است .
دكتر آذرتاش آذرنوش ، 29 بهمن 1316 در قم متولد شده ، دوره دبيرستان را در مدرسه دارالفنون گذرانده ، پس از فارغ التحصيل شدن از دانشگاه معقول و منقول دانشگاه تهران ، به كشور فرانسه عزيمت و دكتراي خود را از اين كشور گرفت .
وي در حال حاضر مديريت بخش ادبيات عرب در مركز دايرة المعارف بزرگ اسلامي را بر عهده داشته و رئيس بخش زبان عربي در دانشكده الهيات نيز، است .
نظر شما