فتواهای علمای اندونزی؛ مناقشه‌ای میان محافظه‌کاران و لیبرالها

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از خبرگزاری آلمان، در ژانویه امسال شورای علمای اندونزی فتوایی صادر کرد و طی آن مسلمانان را از انجام یوگا که دربرگیرنده آداب هندو چون خواندن ترانه های دینی است منع کرد.

براساس این فتوا همچنین مسلمانان از استعمال دخانیات و امتناع از شرکت در انتخابات نیز منع شده اند.

این حکمهای دینی که از نظر حقوقی لازم الاجرا نیستند انتقادهایی از سوی برخی مسلمانان اندونزی درپی داشت که نگران حقوق بشر و آزادی دموکراتیک هستند. اما در این میان عده ای دیگر فراتر رفته خواستار منحل کردن این شورا توسط دولت شدند.

این شورا همچنین برای صدور فتواهای خود در سال 2005 اعلام کرده بود لیبرالیسم و سکولاریسم با اصول اسلام منافات دارند.

این در حالی است که شورای علمای اندونزی از فتواهای خود دفاع و اعلام کرده وطیفه این شورا فراهم کردن راهبردهایی برای هدایت مسلمانان در رابطه با موضوعات عمومی نگران کننده است.

عمیدان یکی از نایب رئیسان این شورا که چون بسیاری از اندونزیایی با یک اسم شناخته می شود گفت: واضح است که بسیاری از مسلمانان قوانین دینی را درک نمی کنند، این دسته از افراد نیاز به فتواهایی دارند که در قرآن به طور صریح به آن اشاره نشده است.

این درحالی است که برخی از ناظران لیبرال اظهار می دارند که آنها معتقدند فتواها تهدیدی به اعتبار این کشور محسوب می شود و وجهه اندونزی که به عنوان ملتی متساهل شناخته شده خدشه دارخواهد شد.

محمد صیفی انور مدیر اجرایی مرکز بین المللی اسلام و تکثر اظهار داشت که این فتواها نشان دهنده این است که گروه خواستار اجرای قانون شرع در اندونزی است.

این شورا و سایر گروه های نماینده پیروان بودیسم، مسیحیت و هندوئیسم از سوی دولت به عنوان بخشی از تلاشهای هیئت دولت در راستای حفظ هماهنگی دینی تأسیس شده اند.

این شورا یک نهاد دولتی نبوده و بودجه آن از کمکهای مردمی تأمین می شود، اما فتواها و موضع گیری های آن می تواند در سیاستهای دولت تأثیر داشته باشد.

فاچری علی از تحلیلگران سیاسی در دانشگاه اندونزی اظهار داشت: شورا با صدور این احکام خواسته هایی فراتر از وظایف دینی خود ندارد. برای مثال یوگا در بافت اسلام ناب مسئله ساز است، چرا که اسلام با انواع بت پرستی مخالف است. شورای علمای اندونزی نیز یکی از همان گروه هایی است که در جستجوی اسلام ناب است.

وی افزود: شورای علمای اندونزی اعتقاد دارد دیدگاه های لیبرالها براساس متون دینی نیست و مصالحه در شرایطی که در دو طرف در نقطه عزیمت خود مانده دشوار به نظر می رسد.

شورای علمای مسلمانان اظهار می دارد که مسلمانان می توانند یوگا انجام دهند اما در کنار آن نباید از مؤلفه هایی استفاده کنند که به آداب آئین هندو مرتبط است بلکه باید یوگا را به عنوان یک تمرین جسمانی در نظر بگیرند.

علمای مسلمان اندونزی از این امر واهمه دارند که این تمرین باستانی هندوها ایمان مسلمانان را به انحراف بکشد.

این درحالی است که عده ای از مسلمانان اندونزی اظهار داشته اند از این فتواها پیروی نمی کنند چرا که این فتواها در زندگی مسلمانان لیبرال جایی ندارد.

این در حالی است که عده دیگری چون هنری باسل از آموزگاران اندونزی با حمایت از دیدگاه های این شورا گفت: مردم بدون آنکه کل فتوا را مطالعه کنند از آنها انتقاد می کنند. آنهایی که خود را لیبرال توصیف می کنند به تلویزیون، روزنامه و اینترنت دسترسی دارند اما بیشتر اندونزیایی ها با آنها هم عقیده نیستند.