عشایر یاد معلم ایل را گرامی داشتند /بهمن بیگی اعجوبه ای در تاریخ آموزش و پرورش

به گزارش خبرنگار مهر در یاسوج، جمعه شب در مراسم بزرگداشت یاد آن معلم سفر کرده ایل، زن و مرد، پیر و جوان، پزشک و مهندس، استاد و معلم و کارگر و کارمند و دانشجو و دانش آموز از نسلهای اول، دوم، سوم و چهارم مدارس عشایری، همه آمده بودند تا ادای دین کنند به مردی که تخته سیاه را به ایلات آورد تا کودکان ایل الفبای زندگی را بیاموزند و بی آنکه بدانند "بابا آب داد" و "نان داد" چشم از جهان فرو نبندند تا مرهمی باشد برای دل های ریش ریش و دستهای پینه بسته مادران درد کشیده ایل و پدران قد خمیده.

دیروز بویراحمد میزبان یاد و خاطره بهمن بیگی بود و انگار آسمان بویراحمد نیز می دانست که میزبان یگانه مردی است که روزگاری با پای پیاده کوهها و دشتها و دره ها را زیرپا می گذاشت تا کودکی از تحصیل باز نماند و به همین خاطر در روزهای آخرین بهار غرید و باران بارید.

امروز بویراحمدیها میزبان مردی بودند که همیشه به بویراحمد عشق می ورزید و می گفت: "در میان ایلات به ایل بویراحمد علاقه خاصی داشتم. همینکه دلم می گرفت پیش از هر جا به سوی بویراحمد می شتافتم. از توصیف بویراحمد عاجزم. گمانم بیشتر از هر چیز شجاعت این مردم مجذوبم کرده بود. تاریخ بویراحمد پر از فتح و افتخار بود. بویراحمد جنگی نکرد که در آن پیروز نشد و هیچگاه زیر بار زور نرفت و هر گاه که گوشها را برای شنیدن کلام حق ناتوان دید با صدای گلوله سخن گفت. در بویراحمد کوهی نبود که از حماسه ای سخن نگوید. بویراحمد آنچنان دست به ماشه برد و پای در رکاب گذاشت تا از یک دهستان استان آفرید".

امروز بازهم معلم بزرگ ایل به بویراحمد آمده بود و به همین خاطر بر روی تخته سیاهی در سالن نوشته بودند:

بَچِیل مدرسه همش قربونت        ای ره نومیَنه کی دا نِشونت

شاد اومَه رئیس فرهنگ ماشین سواره        هر کسی نمره یکه جایزه داره

"بچه های مدردسه همش قربونت        این ره نیومده رو کی داد نشونت

خوش اومد رئیس فرهنگ سوار ماشینه   هرکسی نمره یکه جایزه داره"

شیوه بهمن بیگی ابتکاری نو درعرصه آموزش بود

نخست، اولین معلم کهگیلویه و بویراحمد بر روی سن رفت تا از محمد بهمن بیگی بگوید.

میرزا ابوالحسن حسینی گفت: زحمات بهمن بیگی برای باسواد کردن جامعه عشایری ایران قابل توصیف و بیان نیست.

وی بیان کرد: شیوه آموزش بهمن بیگی ابتکاری نو در عرصه آموزش و تعلیم و تربیت بود و تاکنون کسی در دنیا نتوانسته چنین شیوه ای را اجرا کند.

حسینی اظهار داشت: برنامه ها و شیوه آموزشی بهمن بیگی در تمام کشورهایی که دارای عشایر بودند پیاده شد و مورد استفاده قرار گرفت و سازمانهای جهانی از جمله "یونسکو"، بارها از بهمن بیگی تقدیر کردند و اقلام مختلف آموزشی برای مدارس عشایری وی می فرستادند.

بهمن بیگی یک اعجوبه ملی در تاریخ آموزش و پرورش ایران است

یک چهره ماندگار پزشکی کشور نیز گفت: بهمن بیگی یک اعجوبه ملی در تاریخ آموزش و پرورش ایران است و هیچ کسی قادر به انجام کاری که او کرد، نیست.

دکتر سید علی ملک حسینی افزود: او که به همراه خانواده اش به تهران تبعید شده بود در آنجا تحصیلات ابتدایی، متوسطه و دانشگاهی را با مدارج عالی طی کرد و زمانی که چنین موقعیتهایی را کسب کرده بود و می توانست در پایتخت بماند و به هر سمت و مقامی دست یابد و یا به فرنگ برود و از مواهب زندگی در آنجا بهره مند شود اما وسوسه ها و زرق و برق پایتخت و فرنگ نتوانست در اراده آهنین ایشان خللی وارد کند و بر این اساس به ایل آمد تا بزرگترین و استثنایی ترین نظام آموزشی را برای عشایر خلق کند.

بهمن بیگی راه نجات عشایر را در لابلای حروف الفبا جسته بود

وی بیان داشت: این انسان بزرگ که خود در دامان یکی از مادران شریف ایل پرورش یافته بود و با تار و پود جانش به علت تمام بدبختی ها و عقب ماندگیهای روستائیان و چادرنشینان پی برده بود، آمده بود تا آنها را نجات دهد.

این جراح پیوند اعضاء یادآور شد: وی بیماری مزمن جهل و بیسوادی را که مایه مصائب مردم ایلات بود، شناخته و تنها دوای آن و راه نجات از این بیماری ویرانگر را در لابلای حروف الفبا جسته بود.

دکتر ملک حسینی افزود: ابتدا در یکی دو اتاق آموزش را شروع کرد و سپس دوره تعلیمات عشایر فارس را راه اندازی کرد که سر انجام این اداره به اداره تعلیمات عشایری ایران ارتقاء یافت و اقدام به تاسیس دانشسرای عشایری برای پرورش معلم عشایری کرد.

وی بیان کرد: برای انتخاب معلمان به کاری نو دست زد به نحوی که معلمان را از جوانان سختی کشیده ایلات انتخاب می کرد و آنها را یکسال آموزش می داد و سپس به مدارس عشایری می فرستاد.

وی تصریح کرد: مدارس بهمن بیگی ساختمانهای عریض و طویل نبودند بلکه هر چادری، کومه ای و یا در زیر هر درختی با یک زیرانداز، یک تخته سیاه و چند قطعه گچ، یک مدرسه بود.

ملک حسینی اظهار داشت: دیری نپایید که چادر سفید مدرسه عشایری در سراسر ایران برپا شد و شور و شعف با سواد شدن از زاگرس تا سبلان، از خلیج فارس تا ارس و از خوزستان تا هیرمند تمام ایلات و عشایر را فرا گرفت و دیگر تفاوتی نداشت پسر چوپان باشی یا کلانتر و بر این اساس غبار نکبت بار جهل و بیسوادی را از چهره عشایر و روستاییان زدود.

چهره ماندگار پزشکی کشور افزود: بهمن بیگی همچنین با آموزش ماماهای روستایی، به داستان مخوف دیو خون آشام ایل یعنی "آل" که مادران باردار را به کام مرگ می کشاند، خاتمه داد.

بهمن بیگی تمدن و مدنیت را با صفات عالی وارد ایل کرد

یکی دیگر از شاگردان مدارس عشایری بهمن بیگی نیز گفت: بهمن بیگی خدمت بزرگی به جامعه عشایر ایران کرد و از این نظر او یک عابد است.

دکتر علی مندنی پور با اشاره به حضور افراد مختلفی از ایلات و طوایف و جناح های سیاسی در این مراسم، افزود: این هنر مردان بزرگ است که در یک زمان و مکان همه را زیریک سقف جمع می کنند و مایه وحدت می شوند.

نائب رئیس کانون وکلای کشور بیان داشت: بزرگداشت انسانهای بزرگی همچون بهمن بیگی نباید تنها به برگزاری یک جلسه و مراسم، ختم شود بلکه باید مکتب، اندیشه و نگرش بهمن بیگی ها، دکتر حسابی ها، دکتر هشترودیها و نظایر این بزرگان را برای جوانان و نوجوانانمان تبیین کنیم.

وی با اشاره به آغاز فعالیت سواد آموزی بهمن بیگی در دهه 30 گفت: بهمن بیگی به جای آنکه ایل را به شهر بیاورد و مشکلاتی ایجاد شود، تمدن و مدنیت را با صفات عالی وارد ایل کرد.

وی تصریح کرد: بهمن بیگی نشان داد که می توان در روستا و عشیره زندگی کرد و در بالاترین مناصب فکری، فرهنگی و اجتماعی قرار گرفت و این هنر امثال بهمن بیگی بود.

بهمن بیگی ناممکن آموزش و پرورش کشور را ممکن کرد

یکی دیگر از معلمان عشایری نیز گفت: بهمن بیگی ناممکن مدیران کلان آموزش و پرورش کشور را ممکن ساخت و نه فقط در ایل و در کشور بلکه در بنیاد یونسکو برنامه نوین و نتیجه کوشش و پویش خود را ثبت کرد.

عطا طاهری بویراحمدی افزود: شیوه کار و پویش این اندیشمند باید رهیاب زندگی جوانان و کار کارگزاران این دیار قرار گیرد.

این پیر عرصه فرهنگ جنوب بیان کرد: بهترین سپاس به زحمات او این است که دهها بهمن بیگی دانا و توانا و آزاده را بپرورانیم تا بتوانیم در این بحران گذار از دنیای سنتی به مدرن و تغییر شیوه زندگی، از هجوم فرهنگهای بیگانه درامان باشیم.

طاهری بویراحمدی اظهار داشت: آموزش در عشایر جرقه آتشی بود بر خرمن جهل و بیسوادی که باعث شکفتن استعدادهای فرزندان عشایر شد.

کار بهمن بیگی نمونه عینی همت مضاعف و کار مضاعف بود

یک معلم زن عشایری نیز گفت: کار بهمن بیگی در آن دوران، نمونه عینی همت مضاعف و کار مضاعف بود و او با دایر کردن تعلیمات عشایری، آموزش و پرورشی را که راکد و ساکت بود به تحول وادار کرد.

گرد آفرین بویراحمدی افزود: او همچنین دختران عشایر را به معلمی پذیرفت و این باعث افزایش حضور دختران عشایر برای تحصیل در مدارس عشایری شد.

بهمن بیگی نقشه های شوم حاکمان پهلوی را برملا کرد

یکی از دانش آموزان نسل اول مدارس عشایری نیز گفت: حاکمان ظالم پهلوی می خواستند عشایر را وادار کنند که آداب و سنن خود را کنار گذاشته و بدون داشتن زمینه اقتصادی، شغلی و فرهنگی جذب حلبی آبادها در کنار شهرها شوند.

دکتر غلامعلی نیکبخت افزود: با ایجاد تعلیمات عشایری، جوانان ایل در لباس معلمی، پزشکی و مهندسی به خدمت به جامعه عشایری خود پرداختند و نقشه های شوم حاکمان را برملا کردند.

وی یادآور شد: در یکی از طوایف بویراحمد مدرسه ای 50 نفری بود که از آن مدرسه 25 نفر معلم، دو نفر استاد دانشگاه و دارای تخصص PHD، چهار نفر فوق لیسانس، چهار نفر دبیر و 10 نفر کارمند اداری شدند.

وی بیان داشت: از آن 50 نفر 42 نفر، نان آور ایل شدند و وضعیت آن طایفه را از لحاظ اقتصادی، اجتماعی و سیاسی متحول کردند.

بهمن بیگی از دست نرفته است

همسر بهمن بیگی نیز ضمن تشکر از ایلات و عشایر کشور که در این مدت با وی ابراز همدردی کرده اند، گفت: بهمن بیگی از دست نرفته است زیرا یاد و نام او در همه طوایف عشایرنشین ایران ماندگار است.

سکینه کیانی با تقدیر از حضور مردم بویراحمد در این مراسم گفت: بهمن بیگی به کهگیلویه و بویراحمد همیشه افتخار می کرد و حضور مردم این منطقه در مراسم تشییع، تدفین و ترحیم او نشان داد که بهمن بیگی اشتباه نمی کرده و واقعا مردم شناس بوده است.

وی اظهار امیدواری کرد: فرزندان عشایر، نسل به نسل راه بهمن بیگی را ادامه دهند.

.......................

محمدشریف اسلامی نژاد