سرما بخورید؛ آنتی بیوتیک نخورید!

به گزارش خبرنگار مهر درتبریز، متخصصان بیماریهای عفونی با تاکید بر اینکه هیچ دارویی برای سرماخوردگی وجود ندارد و داروها فقط علایم بیماری را تخفیف می دهند، نسبت به عوارض خطرناک و حتی کشنده استفاده از آنتی بیوتیک ها در یک سرماخوردگی هشدار می دهند.

این متخصصان از خانواده هایی که جهت تشخیص سرماخوردگی به پزشک مراجعه و بر تجویز آنتی بیوتیک توسط او اصرار می کنند، انتقاد کرده و بر این باورند استفاده خودسرانه این داروها گذشته از این که از نظر اقتصادی باعث خسارات زیادی به کشور و تحمیل هزینه فراوان به مریض می شود، باعث ایجاد مقاومت دارویی باکتری ها هم می گردد.

سرماخوردگی خود به خود درمان می شود

"سرماخوردگی فصلی موضوعی طبیعی است که هر سال تکرار و به خودی خود نیز درمان می‌شود، لذا بیماران به هیچ وجه نباید خوددرمانی کنند" اینها را دکتر بهروز نقیلی، رئیس مرکز تحقیقات بیماری های عفونی دانشگاه علوم پزشکی تبریز به خبرنگار مهر می گوید و معتقد است: شیوع سرماخوردگی همیشه در فصول سرد سال وجود دارد و هر سال نیز ویروس های مختلفی عامل پیدایش آن هستند به همین علت واکسنی برای این بیماری وجود ندارد.

وی گفت: واکسن های موسوم به آنفلوآنزای انسانی با توجه به تغییر مداوم فرمول ویروس عامل آنفلوآنزا و سرماخوردگی هرگز تاثیری بربروز سرماخوردگی و یا پیشگیری ازآن ندارند و بنظرمی رسد ورزش وتغذیه کافی برای پیشگیری از سرماخوردگی راه مطمئنی است.

عضو انجمن متخصصان بیماری های عفونی اروپا گفت:‌ مهمترین توصیه ما به افرادی که در فصول سرد دچار سرماخوردگی می‌شوند این است که به هیچ وجه اقدام به خود درمانی و مصرف خودسرانه دارو و آنتی بیوتیک نکنند و در صورت لزوم فقط به پزشک مراجعه و دستورات پزشک را به طور کامل اجرا کنند.

وی با اشاره به اینکه سرماخوردگی در اغلب موارد بدون نیاز به درمان خاصی بهبود می یابد، تاکید کرد:‌ این بیماری معمولاً به سرعت خوب می‌شود و به هیچوجه نگران کننده نیست.

توصیه هایی برای تسریع در بهبود سرماخوردگی

دکتر بهروز نقیلی، ادامه داد: احتقان بینی، عطسه، گلو درد، سردرد، آبریزش بینی، دردهای عضلانی، گلودرد و بی اشتهایی از مهم ترین علایم سرماخوردگی است. وی تاکید کرد: خوردن مایعات فراوان به همراه استراحت کافی و پرهیز از خوددرمانی، بهترین راه تسریع در بهبود سرماخوردگی است.

وی از گروه های سنی بالای 65 سال، زنان باردار، کودکان و دانش آموزان و همچنین بیماران مبتلابه بیماری های مزمن به عنوان افرادی نام برد که بیشتر در معرض ابتلابه بیماری های واگیردار فصلی مانند سرماخوردگی قرار دارند.

دکتر نقیلی خطاب به این قبیل بیماران توصیه کرد: برای جلوگیری از ابتلای دیگران از حضور یافتن در محیط های عمومی شلوغ و پرتردد چداً خودداری کرده، هنگام سرفه یا عطسه جلوی دهان خود را با دستمال بگیرید و در صورتی که بیماری شما به گونه ای است که باید آنتی بیوتیک مصرف کنید، این کار صرفاً با صلاحدید پزشک باشد.

وی همچنین افزود: بیماری های دیگری نظیر آنفلوانزا و برونشیت ممکن است به دلیل علایم تقریباً مشترک، فرد را به اشتباه بیندازند که در این خصوص تشخیص بیماری بر عهده پزشک است و فرد بیمار به جای مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک ها بهتر است به پزشک مراجعه کند.

این متخصص بیماری های عفونی تصریح کرد: در صورتی که عوامل میکروبی در بیماری فرد دخیل باشد، در اکثرموارد گلو درد چرکی ایجاد می شود که عامل آن میکروب استرپتوکوک است و برای فرد بیمار، آنتی بیوتیک تجویز می شود.

عوارض خطرناک استفاده خودسر از آنتی بیوتیک ها

رئیس مرکز تحقیقات بیماری های عفونی دانشگاه علوم پزشکی تبریز بار دیگر با تاکید بر اینکه هیچ موردی برای استفاده از آنتی بیوتیک ها در یک سرماخوردگی وجود ندارد، تصریح کرد: مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک ها گذشته از این که از نظر اقتصادی باعث خسارات زیادی به کشور و تحمیل هزینه به فرد بیمار می گردد، ایجاد مقاومت دارویی باکتری ها را هم سبب می شود.

دکتر نقیلی خاطرنشان کرد: نمونه واضح ایجاد این مقاومت، دارویی مشهور به نام"آمپی سیلین" است که تاچند سال پیش براغلب عفونت های تنفسی فوقانی موثر بود اما امروزه به دلیل اینکه بسیاری از باکتریها به آن مقاوم شده اند، دیگر کمتر مورد استفاده قرار می گیرد.

وی با بیان اینکه آنتی بیوتیک ها دسته ای از داروها هستند که برای از بین بردن عوامل ایجاد کننده بسیاری از بیماری های عفونی، به صورت گسترده در سراسر دنیا مصرف می شوند و کشف این داروها، طی سالیان اخیر جان انسان های زیادی را نجات داده است، اظهار داشت: با این همه آنچه به شدت دانشمندان را نگران کرده بی اثر شدن آنتی بیوتیک ها در درمان برخی از بیماری های عفونی است.

وی اضافه کرد: به دنبال مطالعات انجام شده برای یافتن علت این مساله مهم، یکی از دلایل قطعی ثابت شده عبارت از پیدایش مقاومت تعدادی از عوامل عفونی به آنتی بیوتیک های موجود است.

وی با ابراز تاسف از اینکه آنتی بیوتیک ها بر اساس تحقیقات به عمل آمده از داروهایی هستند که بیشترین میزان مصرف خودسرانه را به خود اختصاص می دهند، اضافه کرد: آنتی بیوتیک ها به علت نوع تاثیر دارویی، بدترین داروهایی هستند که به این شیوه مصرف می شوند چرا که در صورت عدم نیاز بدن، این دارو مانند سَم عمل کرده و میکروب های بدن را نسبت به داروها مقاوم می کند و در صورت ایجاد عفونت در بدن، دیگر آنتی بیوتیک در درمان بیماری موثر نخواهد بود.

این متخصص بیماری های عفونی تشریح کرد: میکروب ها با ایجاد ژن مقاوم در برابرآنتی بیوتیک ها، این مقاومت را از نسلی به نسل دیگر منتقل می کنند و حتی به صورت شایع این ژن از یک گونه میکروبی به گونه دیگری انتقال می یابد و اینجاست که با وجود تجویز آنتی بیوتیک در مقادیر بالا، نتیجه ای حاصل نمی شود و عفونت پایدار می ماند؛ در اصل میکروب یاد می گیرد که چگونه خود را در برابر آنتی بیوتیک ها محافظت کند و چطور آن را خنثی و بی اثر کند.

دکتر نقیلی اظهار داشت: به همین دلیل است که تشخیص درست و به موقع برای استفاده از آنتی بیوتیک ها یکی از هنرهای پزشکان است تا بیمار با مصرف کمترین تعداد آنتی بیوتیک، بهبودی کامل بیابد.

وی افزود: متاسفانه برخی از هموطنان معتقدند که مثلاً باید برای یک سرماخوردگی، حتماً از این دسته دارویی استفاده کنند و گاه تا حدی جلو می روند که حتی به داروی خوراکی بسنده نمی کنند و فقط و فقط داروی تزریقی را علاج دردشان می دانند که باید مطلع باشند استفاده خودسر از آنتی بیوتیک های تزریقی عواقب خطرناکی حتی مرگ ناگهانی را به دنبال دارد و از همین روست که توصیه می شود آنتی بیوتیک های تزریقی در محل هایی تزریق شوند که علاوه بر استریل بودن، حداقل های احیای بیمار از مرگ احتمالی را دارا باشند.

وی افزود: آنتی بیوتیک ها مانند هر داروی شیمایی دیگری عوارض جانبی نیز به دنبال دارد که استفاده خودسرانه آن ها می تواند به ایجاد حالت‌ تهوع و ناراحتی معده بیانجامد.

عضو انجمن متخصصان بیماری های عفونی اروپا خاطرنشان کرد:از دیگر عواقب مصرف این دسته از داروها، ایجاد حالت سرگیجه یا تغییرات خلقی است ضمن اینکه خارش، قرمزی پوست و یا تنگی نفس شدید نیز گزارش شده است.

پونه؛ جایگزین طبیعی آنتی بیوتیک

دکتر نقیلی در بخش دیگری از این گفتگو اظهار داشت: با توجه به خواص ضد میکروبی که در عصاره و اسانس پونه وجود دارد، می‌توان از این فرآورده‌ها به عنوان جایگزین طبیعی برای آنتی بیوتیک‌ها استفاده کرد.

وی اظهار داشت: پونه از خانواده نعناع است و ترکیبات شیمیایی موجود در این گیاه اسانس روغنی فرار یا روغن مانتول است به علاوه در اعضاى این گیاه مقدارى تانن مواد رزینى و قند نیز وجود دارد و حاوی مقدار زیادی ویتامین آ(A) و بی (B) است.

این متخصص بیماری های عفونی گفت: پونه ضدنفخ و خلط آور است؛ همچنین سرفه را آرام و خروج خلط را تسهیل مى‌کند و اثر محرک بر روى ترشح معده دارد.