متاسفانه در خود ایران که خاستگاه این نژاد است چنین تشکیلاتی وجود ندارد و لیست اسبان خزر کشور همه ساله باید همراه با فولیکول موی آنها به انگلستان ارسال شود تا در قبال اخذ هزینه، ثبت شود که با این روند، معلوم نیست در چند سال آینده مالک معنوی این اسب در جهان، ایران باشد چون با داشتن DNA همه اسبان ایران و تکنیکهای علمی پیشرفته باید انتظار کپی برداری و... از اسبان داخل کشور را داشت.
بنابراین تشکیل کتاب "انساب" و بانک اطلاعات اسبان خزر در داخل کشور ضرورتی غیرقابل انکار است و با توجه به فراهم بودن امکانات برای میکروچیپ گذاری و ثبت اسبان خزر در بانک اطلاعات در داخل کشور قدم اول در ثبت اسبان خزر انجام پذیر است و قدم دوم که انجام آزمایش DNA و تایید نژاد اسب خزر است نیز با توجه به اعلام آمادگی چند آزمایشگاه خصوصی و... در صورت پیگیری و تخصیص بودجه امکانپذیر است.
ازاینرو برای تشکیل کتاب انساب و تهیه و کاشت میکروچیپ هزینه ای حدود 500 هزار ریال برای هر اسب نیاز است و اگر در مرحله اول 500 اسب را پوشش دهد در مجموع مبلغ 25 میلیون تومان مورد نیاز است و در مرحله بعد باید برای انجام آزمایش DNA با آزمایشگاه های مربوطه مذاکره کرد تا نسبت به تامین هزینه های آزمایش DNA نیز برآورد هزینه شود.
انگلستان به دنبال ثبت اسبچه خزر!
رئیس هیئت اسب سواری استان گیلان گفت: در ثبت جهانی اسبچه خزر کشور باید تعجیل کرد چرا که بعد از مرگ خانم لوئیز فیروز در این امر مهم هیچ اقدامی صورت نگرفته به حدی که انگلستان به دنبال ثبت جهانی اسبچه خزر ایران به نام خود است.
هوشنگ افشار افزود: ایجاد انجمن ملی اسب کاسپین با مشارکت پرورش دهندگان اسبچه خزر در سطح کشور و با حمایت مرکز اصلاح نژاد و معاونت امور دام وزارت جهاد کشاورزی، حمایت از پرورش دهندگان این اسب گرانبها و تشویق مسئولان برای برگزاری همایش شناسایی اسبچه خزر در زادگاه این اسب امری ضروری است.
با ابن وجود امروزه تنها کشورهایی توانایی توسعه صادرات و افزایش درآمدهای ارزی را دارند که مزیتهای اقتصادی خود را شناخته و برای تقویت آنها بکوشند.
بر اساس تحقیقات انجام شده در رابطه با توان بالقوه صادراتی و مزیت نسبی نژادهای مختلف اسب (خزر، عرب و کرد) در ایران که از سوی تیم اقتصادی صنعت اسب در دانشکده اقتصاد علامه طباطبایی با همکاری مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام جهاد کشاورزی استان تهران انجام شد، مقدار شاخص هزینه منابع داخلی در مورد هر سه نژاد مورد بررسی، کوچکتر از یک بود که وجود مزیت نسبی را نشان می داد.
با توجه به اینکه مقدار شاخص برای نژادهای خزر، عرب و کرد بدست آمده نشان دهنده مزیت بسیار بالای پرورش اسب در ایران است، این ارقام مزیت نسبی بالقوه حقیقی پرورش اسب را نشان می دهد.
این شاخص ها در مورد اسب خزر نشان می دهد که برای کسب یک دلار در قبال صادرات لازم است 5.9 درصد از منابع داخلی کشورهزینه شود در مورد سایر نتایج نیز چنین تفسیری وجود دارد، در مقایسه مزیت نسبی نژادهای مورد بررسی همانطور که از نتایج نیز مشخص است، اسب خزر مزیت بالاتری نسبت به دو نژاد دیگر دارد به عبارت دیگر نژادهای عرب و کرد در حالیکه دارای مزیت نسبی بالایی هستند نسبت به اسب خزر مزیت کمتری دارند و با کمی تفاوت در مزیت نسبی اسب عرب دارای مزیت بیشتری نسبت به اسب کرد است.
چالش های اصلی اقتصادی در صنعت اسب کشور و به تبع آن اسب خزر شامل پایین بودن سطح درآمد ملی و اولویتی که عموم مردم برای هزینه کردن درآمد محدود خود برای خرید کالاها و خدمات ضروری و حیاتی دارند، عدم ایجاد بازار مناسب داخلی یا خارجی پررونق و در نتیجه عدم انگیزه برای سرمایه گذاری بخش خصوصی، در اختیار نداشتن امکانات اولیه کاملا ضروری مانند قرنطینه های متعدد بین المللی، میادین مناسب و...، در اولویت قرار نگرفتن پرورش اسب و اسبداری و عدم توجه کافی به این صنعت از سوی مسئولان دولتی وعدم تدوین برنامه های اجرایی (بلند مدت و کوتاه مدت) برای هدفمند کردن پرورش اسب در کشور است.
بنابراین برای عاری شناخته شدن کشور از بیماری های قرنطینه ای اسب باید سازمان دامپزشکی وارد عمل شود و با O.I.E تعامل کند.
بدین ترتیب بقا و ادامه حیات بدون تولید مثل امکان پذیر نیست و موفقیت هر واحد پرورش اسب خزر بسته به راندمان تولید مثلی حیوانات آن دارد با توجه به اینکه اسب خزر جزء نژادهای در معرض انقراض است از اینرو تحقیقات تولید مثلی از اهمیت خاصی برخوردار است تا ضمن تکثیر طبیعی اسبان خزر اقدام به تکثیر سریعتر آنها از طریق مصنوعی کرد تا جمعیت آن به حد مطلوب برسد.
همینطور در زمینه تحقیقات در کاربردهای ورزشی تفریحی اسب خزر تحقیقات خیلی کم انجام شده بنابراین در این زمینه پروژه بررسی توانایی های ورزشی اسب خزر پیشنهاد می شود.
به هر حال علم رفتارشناسی حیوانات به منظور درک ظرفیتهای حیاتی یک گونه حیوانی از قبیل تولید مثل، ماندگاری، رشد و تغذیه و آگاهی از علایم مربوط به سلامت جسم و روان و حالات بیماری یا ناخشنودی و اجتناب از هرگونه خطر یا آسیب احتمالی مورد استفاده قرار می گیرد.
هدف از برنامه تحقیقات بهداشت وبیماریهاشناسایی کانونهای آلوده بیماریهای عفونی اعم از باکتریایی و ویروسی و شناسایی عوامل ایجاد کننده بیماریهای تغذیه ای و متابولیک وآسیبهای فیزیکی است که با ارائه راهکارهای بهداشتی و کنترلی و بررسی روشهای تشخیصی نوین برای بیماریهای اسب خزر و درنهایت برنامه راهبردی متناسب با وضعیت بهداشتی و وجود بیماریهای احتمالی موجود درکشور همراه خواهد بود.
عناوین طرح تحقیقاتی در این زمینه شامل بررسی بیماریهای عفونی (باکتریایی و ویروسی) اسب خزر، بررسی بیماریهای قرنطینه ای اسب خزر در کشور، بررسی و شناسایی کانونهای آلوده بیماری اسب خزر، بررسی روشهای تشخیصی نوین بیماریهای اسب خزر و بررسی بیماریهای مشترک بین اسب و انسان در ایران، بررسی روشهای بهداشتی کنترل و مبارزه با بیماریها درمراکز پرورشی اسب خزردر ایران، بررسی بیماریهای غیر عفونی (تغذیه ای و متابولیک و آسیب های فیزیکی )در اسب خزر است.
ذخایر ژنتیکی یک کشور از ذخایر نفتی مهمتر هستند
برای مقابله با فرسایش ژنتیکی و از بین رفتن ذخایر توارثی باید آن ها را جمع آوری، نگهداری و ارزیابی کرد، محیط های مصنوعی تحت عنوان بانک ژن (gene bank) برای این کار در نظر گرفته می شود.
با کمک بانک ژن خواهیم دانست که اسب خزر مناطق مختلف از نظر ژنتیکی یکسان بوده یا از هم فاصله دارند و با توجه به این که برای انتقال گونه به منظور تکثیر از یک منطقه به منطقه دیگر باید گونه ها از نظر ژنتیکی یکسان باشند، بانک DNAکمک زیادی در این زمینه خواهد کرد. بانک DNA موجب می شود اسب خزر را از خطر انقراض حفظ کنیم چون با تشخیص بموقع میزان همخونی در جمعیت ها، زنگ خطرها را به صدا در می آورد.
ایران از نظر تنوع ژنتیکی و زیستی جزو 10 کشور برتر دنیا است، با این وجود شناخت ارزش های بالای این ذخایر عظیم از نظر علمی هنوز به طور کامل صورت نگرفته است از اینرو باید فرصتی ایجاد کرد تا آیندگان هم امکان تحقیق و پژوهش در زمینه ارزش های زیستی این مرز و بوم را داشته باشند.
از دو هزار سال قبل از میلاد مسیح اهلی شدن اسب در فلات ایران شروع شده است، به طوریکه در تاریخ هردوت می خوانیم: " پرورش اسب در ایران چندان پراهمیت است که هر ساله باید یکصد و بیست هزار اسب جدید به انبوه اسبان ایرانی اضافه شود، نخستین بار بستن اسب به وسایل سواری از ایران رایج شده است".
اما با وجود اینکه ایران مهد پرورش نژادهای معروف اسب مثل خزر، ترکمن، اصیل، کرد دره شوری و... بوده و هست متاسفانه به دلیل بی توجهی و بی مهری نسبت به آن از یکسو و سیاستهای غلط از سوی دیگر نه تنها پیشرفتی در تولید و پرورش این نژادهای منحصر به فرد نداشته حتی باعث کاهش روز افزون آنها شده است و در حال حاضر نیز هجوم فرهنگ بیگانه واردات اسبان خارجی نیز هر روز از گذشته در حال انجام است و همراه با سهم عمده ای از سرمایه گذاری در صنعت اسب را به خود اختصاص داده است.
اردشیر روحی ماسوله ادامه داد: در مورد همایش های علمی نیز با برگزاری همایش ها و سمینارهای علمی اسب خزر زمینه های آشنایی قشر تحصیل کرده و علمی و دانشجویان رشته های مرتبط با علوم دامی را فراهم کرد تا امکان انجام تحقیقات و پژوهشهای کاربردی روی این نژاد منحصر به فرد فراهم شود و باعث شناساندن بهتر این اسب به عنوان یک اسب منحصر به فرد ایرانی در سطح جوامع بین المللی گردد.
با توجه به برگزاری هفت جشنواره و همایش اسب که سه جشنواره اول را مرکز تحقیقات تهران با مشارکت سایر نهادها و بخش خصوصی پیشنهاد می شود همه ساله مرکز تهران در این جشنواره ها در مناطق شمالی کشور که خاستگاه اصلی اسب خزر است، مشارکت کند و هزینه ای حدود سالانه 10 میلیون تومان برای برگزاری جشنواره ها در نظر گرفته شود، در مورد برگزاری همایش ها علمی اسب خزر نیز هر دو سال یکبار با هزینه ای حدود 10 میلیون تومان قابل پیگیری و انجام است.
نظر شما