به گزارش خبرنگار مهر، به صورت دقیق معلوم نیست که انسانها چه زمانی، برای بار اول نامگذاری را آغاز کردند اما مسلم است که نامگذاری دارای تاریخچه طولانی است و انسانها دیر زمانی است که از آن استفاده میکنند، چنانچه اگر به نامهای آدم و حوا دقت نماییم میتوان گفت که انسانها از آغاز پیدایش دارای نام بودهاند.
نام، یکی از نمودارهای شخصیت و استقلال فرد است. تحقیقات نشان میدهد که کودکان از حدود دو تا سه سالگی نام خود را تشخیص میدهند. در این دوران، کودک از خود به عنوان یک شخص جداگانه سخن میگوید.
یکی از مهمترین موضوعاتی که اسلام بر آن تأکید فراوان دارد مسئله نامگذاری کودکان است، زیرا انسان موجودیست اجتماعی و نیازدارد تا با سایر اطرافیانش روابطی بر قرارنماید و این مهم است که این روابط را چگونه شناسایی کرده و خود را به دیگران و دیگران را به خود بشناسد.
نام، برای به دست آوردن هویت و شخصیت، نقش تعیین کنندهای را ایفا میکند. نام، یک کودک را از کودکان دیگرمتمایز میسازد و جنس او را نشان میدهد؛ به همین دلیل کودکان چندان میل ندارند نامی داشته باشند که بین دختر و پسر مشترک است.
نامها در ساختار شخصیت انسان تاثیری شگرف و انکار ناپذیر دارند. به طوریکه نام نیکو میتواند انگیزه نیکوکاری و گرایش به سمت الگوهای مطلوب را در فرد ایجاد کند و نامگذاریهای تحقیر آمیز و نکوهیده ممکن است منجر به گرایشهای منفی، انزوا و پرخاشگری شود.
معمولا نامهای غریب و کم کاربرد بیشتر در معرض پرسش و کنجکاوی دیگران قرار میگیرد و امروزه متأسفانه برخی از پدران و مادران به جای اندیشیدن به بار ارزشی و تأثیر روانی آن در آینده، به نادر بودن، تازه بودن و استثنایی بودن آن میاندیشند.
گاهی شاهد این موضوع بودهایم که پدر و مادر از اینکه در میان همسالان همنام فرزندشان نیست با غرور یاد میکنند، در حالی که ممکن است همین نام نیز در تقلیدهای سطحی، فراوان و عادی شود.
پدر و مادرها عمدتاً در نامگذاری فرزندان خویش خیلی دیر تصمیم میگیرند و اگر قبل از تولد نیز از نامگذاری سخن به میان آید، چندان جدی و قطعی نیست. همین امر باعث میشود که پس از تولد فرزند، هرکسی اعمال سلیقه کند و چه بسا ناخواسته نامی نامقبول و تحمیلی برای فرزند انتخاب شود.
نامها اگر برگرفته از چهرههایی باشند که در تاریخ به بزرگ منشی و نیکی از آنان یاد میشود، کودک بعدها هویتی مطلوب و ارزشمند مییابد. گاه یک چهره مقطعی، نام یک ستاره سینما یا ورزشکار، عنوان و نام فرزندی میشود که چندی بعد در ذهنها فراموش میشود.
یکی از حقوق فرزندان بر والدین گذاشتن نام زیبا برای آنان است، و همانطور که حضرت محمد(ص) فرمودند: اولین بخشش و عنایت پدر و مادر به فرزندان انتخاب نام نیکو است.
رسول اکرم(ص) میفرمایند: بهترین نامها، عبدالله و عبدالرحمن است و نامهایی همچون حبیب، امین، مسعود، صابر، صدیق، مهدی، هادی، مرتضی، مجتبی، صادق، موسی، و مریم، سوسن، زهره، زکیه، زهرا، طیّبه، آمنه، طاهره، خدیجه، آسیه، راضیه، رضیّه، مرضیه، معصومه هم از نامهای نیکو است.
بعضی نامها معلومات مشخصی را در رابطه با پیشینه فامیلی ما بیان میکند که معمولآ میراثی میباشد. شیوه استفاده از نام در میان فرهنگهای مختلف کاملآ متفاوت است. در بعضی حالات نامها خیلی ساده میباشند.
گاهی نامگذاری ما بر روی کودکان اسم هنرمندی است که شیفتهاش هستیم، بعضی وقتها نام دوستی است که رابطه خیلی نزدیکی با او داریم، گاه نام یک شخصیت مهم است و زمانی شاهد این هستیم که گذاشتن نام سیاستمدارها، قهرمانان کشور، شخصیتهای بارز، هنرمندان مشهور روی نوزادان بیشتر میشود.
گذاشتن نام پدربزرگ یا مادربزرگ روی نوزاد یکی از سنتهای جاری در نامگذاری است. در چنین وضعیتی خانوادهها معمولا میخواهند یاد فردی که از بین آن هارفته است را با گذاشتن نامش روی عضو جدید خانواده زنده نگه دارند. برخی والدین نیز با گذاشتن اسم بزرگ ترها در حال حیاتشان روی نوزاد قصد دارند میزان عشق و احترام خود نسبت به آنها را نشان دهند.
دین مقدس اسلام بر نامگذاری اطفال ارزش زیادی قائل است و به والدین توصیه میکند تا نام مناسب با فرهنگ اسلامی و جامعهای که در آن کودک زندگی میکند انتخاب کنند.
در گذشته معمولا در شب ششم تولد نوزاد که جشن و شب نشینی بر پا بود همه اقوام بخصوص پدر بزرگها و مادر بزرگها و سران خانواده گرد میآمدند و با تبادل نظر نامی را انتخاب کرده و در حاشیه قرآن، دیوان حافظ و یا هر کتاب ارزشمند دیگری همراه با سال، ماه، روز و ساعت تولد نوزاد ثبت میکردند و مواقعی که اتفاق نظر بر اسامی پیشنهادی نبود نامگذاری با رای گیری به سرانجام میرسید.
گاهی هم نامگذاری با استفاده از قرآن یا با تفعل از دیوان حافظ صورت میگرفت. در بعضی خانوادهها انتخاب نام فرزند تازه وارد بر عهده بزرگ فامیل پدربزرگ، مادربزرگ، عمو، دائی، عمه، خاله گذاشته میشد.
گاهی انتخاب نام نوعی مبارزه و پاسداری از حریم و ارزش هاست. نکتهٔ قابل ذکر در این زمینه نحوهٔ صدای زدن نامها ست.
برخی اوقات هم دیده میشود که برای سهولت یا از سر تفنن نامها را ناقص صدا میزنند. مثلا ابراهیم را ابی و یا اسماعیل را اسی صدا میزنند که این روش هیچگاه پسندیده نیست و مغایر با فرهنگ ایرانی است.
میتوان گفت: انتخاب نام مناسب برای فرزندان نشان از فرهنگ، اعتقاد، سلیقه، سلامت و حسن انتخاب پدر و مادر و خانواده است که بایستی موقع گذاشتن نام روی نوزادان با دقت و رغبت به این کار پرداخت.
نظر شما