عشایر ایلام و مشکلات تمام نشدنی/ از نبود صنایع تبدیلی تا دلال بازی

به گزارش خبرنگار مهر، در استان ایلام، منطقه کوهستانى کبیرکوه در شرق و کوه مانشت در شمال، این استان را به دو بخش ییلاقى و قشلاقى تقسیم کرده است.

بلندى‌هاى کبیرکوه محل ییلاق عشایر استان است و طوایف مستقر در ایلام زمستان را در مناطق غربى و جنوبى استان و در جلگه‌هاى مهران و دهلران مى‌گذرانند.

ایلات خزل، ملکشاهی، ارکوازی، شوهان، میش خاص و کرد در استان ایلام زندگى مى‌کنند.

علاوه بر عشایر استان بخشى از ایلات ترکاشوند، جمیر، زوله از استان همدان و باختران و ایلات حسنوند از لرستان به مناطق قشلاقى این استان کوچ می کنند.

یکی از اقشار زحمتکش در استان ایلام عشایر کوچ رو هستند که با وجود نقش گسترده ای که در تولید محصولات دامی دارند اما حلقه مفقوده نبود صنایع تبدیلی اثر منفی بر زندگی آنها داشته و با وجود اینکه میزان تولیدات آنها در چند سال اخیر افزایش داشته ولی سطح درآمد آنان تغییر محسوسی نداشته است.

صنایع تبدیلی و تکمیلی در توسعه فعالیت های عشایر نقش حیاتی دارند و گسترش این صنایع در ارزش افزوده، ایجاد اشتغال، کاهش ضایعات و توسعه صادرات محصولات کشاورزی حائز اهمیت است.

اکنون که دولت بر ایجاد مشاغل خانگی و زودبازده تاکید دارد، عشایر می توانند با فراهم شدن امکانات، با رنگ رزی و تبدیل پشم به الیاف و با کمک صنایع تبدیلی، صنایع دستی نظیر نمد، جاجیم، قالی، گبه، کلاش و.. تولید کنند.

11 هزار خانوار عشایر با یک میلیون و 700 هزار راس دام به صورت ییلاق و قشلاق زندگی عشایری دارند و اکنون حدود 70 درصد فرآورده‌های دامی این استان توسط دلالان از ایلام خارج می شود و این مساله باعث متضرر شدن دامداران می‌شود.

سالانه بیش از 800 تن پشم، 51 تن گوشت قرمز و 220 تن روغن حیوانی در ایلام تولید می‌شود که دلالان به قیمت پایین آن را به خارج استان ارسال می‌کنند.

مدیر کل امور عشایر استان ایلام با اشاره به این که حدود 9 هزار خانوار در این استان زندگی عشایری و کوچ رو دارند، گفت: کوچ نشینان ایلام فصول گرمای سال را به مناطقی همچون مانشت، کبیر کوه، قلاقیران  بانکول، دالاهو و تجریان کوچ می کنند.

یار محمد کریمی ارزش تولیدات عشایر این استان را سالانه هزار و 400 میلیارد تومان اعلام کرد و گفت: تولیدات عشایر استان ایلام شامل پشم، روغن، کشک، گوشت، شیر و صنایع دستی است.

وی عنوان کرد: در سال حمایت از تولید و کالای ایرانی، راه‌اندازی صنایع تبدیلی در این استان از ضرر و زیان دامداران جلوگیری می‌کند.

این مسئول با اشاره به اینکه بدون تردید ایجاد صنایع تبدیلی در استان ایلام یکی از سودمند ترین ارتباطات بین دو بخش صنعت و کشاورزی و دامداری عشایر است، عنوان کرد: این صنایع از میزان بیکاری های دائمی و فصلی در مناطق مختلف استان می کاهد.

کریمی بیان داشت: ایجاد صنایع تبدیلی در استان ایلام همچنین زمینه مناسب جهت توسعه مناطق مختلف استان را فراهم آورده و به افزایش تولیدات عشایر، بهره وری، ایجاد فرصت های شغلی، تأمین نیازهای اساسی، پیوند با دیگر بخش های اقتصادی و کاهش نابرابری های منطقه ای منجر می شود.

این مسئول اضافه کرد: با احداث صنایع تبدیلی در استان می توان از یک محصول به شیوه های مختلف استفاده کرد و حجم تولیدات را افزایش داد.

کریمی با اشاره به اینکه اکنون بیشتر فرآورده‌های دامی این استان توسط دلالان از ایلام خارج و این مساله باعث متضرر شدن دامداران می‌شود، تصریح کرد: عشایر استان مجبورند به دلیل نبود صنایع تبدیلی و مراکز خرید، فرآورده‌های دامی خود را به قیمت بسیار پایین به دلالان بفروشند.

یکی از فاکتورهای اساسی که سال هاست در بسیاری از کشور های جهان و در بسیاری از استانهای کشور در بخش های مختلف مورد توجه جدی است استقرار صنایع تبدیلی در کنار تولید کنندگان مواد خام است.

در سال جاری با توجه به اینکه برنامه ریزی گسترده برای تولید فرآورده های دامی و محصولات عشایر در استان ایلام در حال اجرا است، بدون وجود صنایع تبدیلی حجم بالایی از این محصولات به شکل فله ای به بازار استان وارد می شوند.

در اقتصاد عشایر صنایع تبدیلی عامل مهمی در فرآوری محصولات و فرآورده های دامی است چراکه از یک سو ارزش افزوده محصولات اولیه بخش را ارتقا می دهد و از سوی دیگر محصولاتی به بازار ارائه می کند که با استفاده از تکنولوژی مدرن به دست آمده اند و بنابراین از نظر استمرار تولید و مولد بودن دارای ویژگی های مناسبی هستند.

اشتغال ایجاد شده در صنایع تبدیلی از نظر مولد بودن و بهره وری قابل توجه است و با تبدیل و فرآوری محصولات ضمن تولید مواد غذایی و سایر فرآورده‌های با ارزش افزوده بالا، امکان نگهداری و حمل و نقل آسان آنها را فراهم می کند.

از سوی دیگر با توجه به مرزی بودن استان و وجود مرز بین المللی مهران امکان صادرات در صورت وجود صنایع تبدیلی به راحتی امکان پذیر است هرچند که در سالهای اخیر گامهای خوبی در این زمینه برداشته شده است ولی ضرورت تسریع در اجرای آنها از اهمیت بالایی برخوردار است.