به گزارش خبرنگار مهر، شنیدن نامگذاری سال به نام تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی شوق را به دل تک تک مردم استان مرکزی نشاند چرا که پایتخت صنعتی کشور، در انتظار چنین روزهایی برای نشان دادن و شکوفایی کامل خود بود.
استان مرکزی در قلب ایران اسلامی قرار دارد از سویی با نام مردان و زنان بزرگ کشور عجین شده است و با داشتن 4500 مفاخر که شامل یک چهارم مفاخر کشور می شود به سرزمین آفتاب معروف است، و از سوی دیگر پایتخت صنعتی کشور است و سنگ بنای صنعتی کشور در این استان 50 سال پیش نهاده شده است.
استعداد دیگر استان مرکزی داشتن جاذبه های بکر باستانی، تاریخی و طبیعی است که زمینه مساعدی برای توسعه دادن گردشگری است که البته در این گزارش به بعد صنعتی استان پرداخته می شود.
استان مرکزی در جایگاه سوم سرمایه‌گذاری صنعتی کشور
اکنون در استان مرکزی بیش از 2 هزار و 750 واحد صنعتی فعالیت دارند که صادرات سالانه آنها در مجموع بیش از 800 میلیون دلار و سهم آن در تولید ناخالص استان سالانه بیش از 600 میلیارد ریال است.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مرکزی گفت: بر اساس برآوردهای وزارت متبوع، جایگاه استان از نظر سرمایه‌گذاری صنعتی با یک پله صعود به رتبه سوم کشور ارتقا یافت.
علیرضا زاوشی با بیان اینکه مجموع سرمایه‌گذاری صنعتی این استان تا پایان سال گذشته، 101 هزار و 817 میلیارد ریال برآورد شده است افزود: استان مرکزی تا ابتدای امسال با صدور 2 هزار و 715 فقره پروانه بهره‌برداری جایگاه یازدهم را از این نظر در کشور به خود اختصاص داده است.
تجربه باارزش کار ایرانی در حوزه صنعت نزد کارگران و مهندسان استان مرکزی
به گفته وی مراکز صنعتی فعال استان مرکزی دارای پروانه بهره‌برداری، بیش از 120 هزار نفر از نیروی اشتغال استان را مشغول به کار کرده است که از این نظر استان رتبه ششم کشوری را دارد.
وی افزود: اکنون ارتزاق نیمی از مردم استان مرکزی به صنعت وابسته است و هر اقدام مثبت در این زمینه خدمت به مردم و کار ایرانی است که در جای جای صنعت استان مرکزی جان گرفته است و حاوی سال ها تجربه باارزش صنعتی نزد کارگران و مهندسان استان مرکزی است.
زاوشی با بیان اینکه استان مرکزی همچنان مستعد سرمایه گذاری است گفت: کارخانه فولاد، خوشه صنعتی ریل، خودرو، شیشه، تجهیزات انرژی و نفت و گاز، پروفیل و آلومینیم از توانمندی های استان برای افزایش تولید و بی نیاز کردن کشور از واردات و سرمایه گذاری های بعدی است.
اکنون بسیاری از صنایع کوچک شهرک های صنعتی استان مرکزی با همت و سرمایه گذاری مهندسان و کارگران صنایع بزرگی چون ماشین سازی آذرآب در استان راه اندازی می شود که خود سهم 20 درصدی در رفع نیاز کشور به تولیدات صنعتی دارد.
خوشحالی صنعتگران استان از نامگذاری سال 91
آنچه خوشحالی مردم استان مرکزی به خصوص صنعتگران استان را باعث شد تاکید مقام رهبری بر توجه به تولید ملی بود که استان مرکزی مبداء تولید و کار و سرمایه ایرانی است و نیازمند حمایت.
قابلیت های صنعتی استان مرکزی بر کسی پوشیده نیست اما پایتخت صنعتی کشور این سالها رنج های زیادی را به جان خریده است.
در کنار بالابودن هزینه تولید، و کمبود نقدینگی، واردات ضربه مهلکی بر صنایع نه تنها استان بلکه کشور و بر پیکره روح صنعتگران بوده است.
واردات مهلک ترین ضربه به تولیدکنندگان
دیدن کالایی که در داخل تولید می شود اما برای رفع نیاز در بخش هایی از کشور وارد می شود و سودهای کلان به جیب واردکنندگان سرازیر می کنند موجب یاس و نومیدی صنعتگر داخل ی شود.
دیر زمانی واحد لوکوموتیو سازی شرکت واگن پارس اراک به عنوان بزرگ ترین سازنده تجهیزات ریلی خاورمیانه به دلیل واردات لوکوموتیو و کالاهای دست دوم از خارج تعطیل شد.
کاهش تولیدات شرکت هپکوی اراک به عنوان بزرگ ترین سازنده ماشین آلات راهسازی در خاورمیانه به دلیل واردات بی رویه کاهش یافته است.
زنجیره تولید در استان مرکزی باید تکمیل شود
زنجیره تامین مواد اولیه تا تولید و فروش و صادرات در صنعت استان مرکزی کامل نیست که بخشی از آن ناشی از تصمیمات کشوری و بخشی استانی است.
استاندار استان مرکزی در این زمینه مشکل صنعت استان را کامل نبودن زنجیره تولید، بازاریابی و توسعه زیرساخت ها دانست و گفت: تکمیل زنجیره تولید صنایع مادر و توسعه صنایع زیر دستی در استان به عنوان محور توسعه این بخش ضروری است.
علی اکبر شعبانی فرد افزود: توجه به فناوری های برتر در صنعت و به روز نگه داشتن فناوری صنعتی را برای تولید محصولات مرغوب و حضور رقابتی صنایع استان در منطقه و جهان از مسائل مهمی است که باید در صنعت و توسعه صنعتی استان مورد پیگیری قرار گیرد.
ضرورت داشتن برنامه جامع سرمایه گذاری
اما آنچه مانع استفاده بیشتر از توانمندی‌های استان شده، نبود برنامه جامع برای سرمایه‌گذاری خارجی است و به گفته کارشناسان، سالانه ده ها هیات اقتصادی و تجاری از کشورهای مختلف وارد استان می‌شود که باید حداقل نیمی از آنها منجر به سرمایه‌گذاری شود.
استاندار استان مرکزی، مطالعه کانون‌های توسعه در استان به عنوان پیش نیاز و نقشه راهبر برای سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی را از با اهمیت می داند و می افزاید: شناسایی نواحی استراتژیک در استان که با برنامه مدیریت آب، محیط زیست و آمایش سرزمین این خطه همخوانی داشته باشد، برای توسعه سرمایه‌گذاری ضروری است و استان باید از پراکندگی و حرکت‌های بدون برنامه در این بخش خارج شود.
استان مرکزی رتبه پنجم سرمایه گذاری خارجی کشور
به گفته دبیرکمیته روابط خارجی و بین‌الملل استانداری استان مرکزی، بر اساس آمار سرمایه‌گذاری خارجی مصوب زیر پوشش قانون تشویق و حمایت سرمایه‌گذاری خارجی کشور، استان مرکزی با اجرای 30 طرح و پیش بینی بیش از 319 میلیون دلار سرمایه بین استان‌های کشور از نظر تعداد رتبه پنجم و از نظر میزان سرمایه‌گذاری در رتبه دهم قرار دارد.
حسن بابایی افزود: طرح‌های زیر پوشش قانون تشویق و حمایت سرمایه‌گذاری خارجی استان مرکزی به طور عمده در زمینه صنعت شامل محصولات شیمیایی، غذایی، سلولوزی، نساجی، برق و الکترونیک، فلزات پایه، قطعات خودرو و صنعت و فرآورده‌های معدنی است.
وی گفت: در مجموع 552 طرح زیر پوشش قانون تشویق و حمایت سرمایه‌گذاری خارجی در کشور با امکان سرمایه‌گذاری 34 میلیارد و 185 میلیون دلار وجود دارد که استان تهران با 144 طرح در رتبه نخست قرار دارد.
کمتر از نصف ظرفیت صنایع استان فعال است
اکنون مسائلی چون نقدینگی، بالا بودن هزینه تولید و واردات کالاهایی که در داخل استان تولید می شود صنایع استان اکنون از کمتر از نصف ظرفیت تولیدی خود استفاده می کنند.
زاوشی رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مرکزی عدم استفاده کامل از ظرفیت واحدهای موجود و کمبود نقدینگی را از مشکلات مهم دانست و افزود: کمبود سهم بخش صنعت و معدن از تسهیلات بانکی مشکل دیگر است که روند تولید را با مشکل مواجه کرده است.
در همین حال استاندار مرکزی افزایش کیفیت را باعث حضور تاثیرگذار و ماندگارتر در بازارهای جهانی دانست.
شعبانی فرد از صنعتگران داخلی خواست تا با افزایش سطح کیفی محصولات خود با قدرت بیشتری در بازارهای جهانی حضور یافته و اجازه ندهند کالاهای بی کیفیت خارجی جای کالاهای ما را در بازار های داخلی و خارجی بگیرد.
توسعه صنعتی استان مرکزی در بخش صادرات کمرنگ است
بر اساس آخرین ارزیابی ها، اکنون تولید سیمان در استان 3 میلیون تن درسال ، شیشه 480 هزارتن ، آلومینیوم 120 هزارتن، انواع محصولات پتروشیمی 1.5میلیون تن، کمباین و تراکتور هزار و 750 دستگاه، اتوبوس برون شهری هزار و 700 دستگاه و تجهیزات فلزی 150هزارتن در سال است.
توانمندی های استان مرکزی درحدی است که 60 درصد اتوبوس های بین شهری، بیش از 60 درصد آلومینیوم ، 65 درصد شیشه جام،70 درصد عایق های رطوبتی، یک چهارم ظرفیت خودروسازی و حجم عظیمی از شیرهای سرچاهی کشور در صنایع بزرگ و مادر این استان تولید می شود.
با وجود این حجم تولید، توسعه صنعتی استان مرکزی در بخش صادرات کمرنگ است و از بین بیش از دو هزار و 600 واحد صنعتی تولیدی تنها 150 واحد جزو صادرکنندگان صنعتی استان هستند.
گرچه این 150 واحد پنج درصد صادرات صنعتی کشور را در اختیار دارد و آمار قابل قبولی بین صادرات غیر نفتی کشور و استان مرکزی برای خود رقم زده اند با این حال مقابل هم قرار دادن دو هزار و 600 واحد صنعتی با 150 واحد ، به معنی فاصله با دلارهای جهانی است.
رفع موانع صادراتی گام نخست در حمایت از تولید ملی
رفع موانع صادراتی در کنار تسهیل صادرات گام نخست و اساسی در زمینه توسعه صادرات صنعتی استان مرکزی است.
زاوشی رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مرکزی با بیان اینکه عمده محصولات صادراتی استان مرکزی تجهیزات صنعتی، تولیدات فلزی مثل آلومینیوم، موادشیمیایی، کانی ها و شیشه است گفت: این محصولات به کشورهای اروپایی، آسیا و حوزه خلیج فارس صادر می شود.
وی کوچک بودن ساختار گمرک استان مرکزی در اراک و ساوه، قدیمی بودن فن آوری تولید برخی واحدها، بالا بودن هزینه تولید، وجود مشکلات بانکی، آشنا نبودن مدیران واحدهای صنعتی با بازارهای هدف ، پایین بودن فرهنگ بازاریابی، نبود تشکلی قوی برای بازاریابی، و کمبود تشکل صادراتی از جمله مشکلات حوزه صادرات استان مرکزی دانست.
در زمینه تولید، صنعتگران علاوه بر بالا بودن هزینه تولید با کم توجهی برای تولید با کیفیت هم روبرو هستند.
ظرفیت تولید تا 5 سال آینده باید 2 و نیم برابر افزایش یابد
بر اساس سند توسعه صنعت و معدن استان مرکزی ظرفیت تولیدات بخش صنعت و معدن استان در پنج سال آینده باید به دو و نیم برابرافزایش یابد و صادرات صنعتی استان هم که اکنون شامل 4.7 دهم درصدِ کل صادرات کشوراست به 7 درصد برسد.
در بخش واحدهای صنعتی صادر کننده هم رقم سه درصدیِ واحد های صادر کننده در استان مرکزی با دو نیم برابر رشد به پنج و نیم درصد برسد که البته همه این موارد در صورت برنامه ریزی دقیق و هدفمند تحقق میابد.
کارشناس صادرات استان مرکزی گفت: ساختار اقتصادی ایران از سال های گذشته بر اساس واردات و مصرف، از محل درآمد حاصل از فروش نفت طرح ریزی شده و درآمد صادرات غیر نفتی رقم قابل توجهی از کل درآمد ارزی کشور را تشکیل نمی دهد.
رشد صعودی واردات، سیر نزولی صادرات
علیرضا ساجدی فر با بیان اینکه نسبت صادرات به واردات پس از انقلاب اسلامی ازسال 57 تا 68 از نظر ارزش حداکثر به 8 درصد کل واردات رسیده افزود: با رشد صعودی واردات، این نسبت روند نزولی داشته، روند رو به پایین میزان صادرات با رشد صعودی واردات به طور مشخص از سال های 1352 و 1353 که درآمدهای نفتی یکباره افزایش یافت شتاب بیشتری به خود گرفت.
اما از سال1363 به بعد صادرات غیر نفتی با چشم انداز کسب درآمد ارزی بیشتر و به ویژه جایگزینی و جبران کمبودهای درآمد نفتی افزایش یافت و در نهایت در سال 1365 با توجه به آثار مثبت کاهش های نفت در اقتصاد کشور به اوج خود رسید.
کارشناس صادرات استان مرکزی اضافه کرد: استفاده نکردن کامل ازظرفیت تولیدی از آغاز مرحله جدید صنعتی شدن ایران به چشم می خورده و با برنامه شتابان توسعه صنعتی سرمایه بر، تشدید شده است.
میزان بهره برداری از امکان های صنعتی، معدنی، کشاورزی، آموزشی و فرهنگی کمتر از ظرفیت عملی این امکانات است به ویژه در بخش صنعت و معدن که این میزان برای کشورهای دیگر به مراتب بیشتر از ایران است.
افزایش ظرفیت های تولیدی برای صادرات غیرنفتی به پدیده اشتغال، رکود و تورم تاثیر می گذارد و به بیان دیگر استفاده از ظرفیت های تولیدی نقش تعیین کننده ای در از بین بردن بیکاری، رکورد و تورم دارد.
صنعت استان مرکزی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی جان گرفت چرا که با پیروزی انقلاب بسیاری از مستشاران صنعتی که راه اندازی وبهره برداری از صنعت استان که البته انگشت شمار بود را به عهده داشتند از ایران گریختند و واحدهای صنعتی به کارگان و مهندسان واحدها واگذار شد.
همت مهندسان استان در کنار همت کارگران منجر به راه اندازی و ادامه تولید در واحدهای صنعتی شد و از خاموش شدن چراغ صنایعی چون آلومینیم سازی و ماشین سازی جلوگیری شد و کارخانه هایی چون واگن پارس و هپکو راه اندازی شدند.
رشد صنعت استان مرکزی با تاریخ انقلاب اسلامی گره خورده است
در جنگ تحمیلی صنعتگران استان مرکزی با استواری تولید را دامه دادند و در تحریم ایران کمر دشمن را به خاک مالیدند تا ثابت کنند صنعت و کار ایرانی شکست پذیر نیست.
صنعت استان مرکزی بعد از جنگ تا حدودی دچار چالش شد. کم توجهی به نوسازی صنایع بزرگ و به روز رسانی تکنولوژی تولید، واگذاری نادرست صنایع به بخش خصوصی در برخی صنایع که منجر به تعطیلی تولید و اخراج کارگران شد.
اکنون صنعتگران استان در سال تولید ملی حمایت از کار و سرمایه ایرانی در انتظار دیدن افق های روشن توجه و راهکارهای عملی هستند تا نبوغ صنعتی خود را به رخ جهان بکشند.
گزارش از شکوفه راستین
نظر شما