به گزارش خبرنگار مهر، یکی از مهم ترین موانع بر سر راه مدیریت منابع آبی در ایران برداشت های غیرمجاز از دشت های کشور و حفر چاه های غیرمجاز است. به عبارتی، برداشت آب از طریق حفر چاه در سال های اخیر باعث بروز پدیده فرونشست دشت ها و تخریب منابع زیرزمینی شده است.
جدیدترین آمار موجود در این خصوص نشان می دهد که فقط 5.61 درصد کل چاه های حفر شده در کشور در گروه چاه های عمیق مجاز و دارای مجوز قرار می گیرند که به تعداد 141هزار و 586 حلقه چاه است. میزان برداشت منابع زیرزمینی آب از طریق این تعداد چاه عمیق مجاز، 34.4 میلیارد مترمکعب است.
در بخش مربوط به چاه های نیمه عمیق مجاز نیز 277 هزار و 179حلقه چاه در حال حاضر، 15.8میلیارد مترمکعب از منابع آب زیرزمینی کشور را برداشت می کند که معادل 2.28 درصد از کل برداشت های آب از منابع زیرزمینی است.
برداشت غیرمجاز آب از چاه
از سویی چاه های غیرمجاز به میزان 3.10 درصد از منابع زیرزمینی را برداشت می کنند که تعداد آنها نیز 114هزار و 203 حلقه چاه است. از این طریق، 5.8 میلیارد مترمکعب آب از دشت ها به صورت غیرمجاز برداشت می شود اما به صورت کلی، 56 میلیاردمترمکعب آب به شکل مجاز و غیرمجاز از دشت های کشور برداشت می شود.
برقدار کردن چاه های کشاورزی و نصب کنتورهای هوشمند؛ به عنوان جدیدترین راهکاری است که دولت برای این منظور آن را اجرایی خواهد کرد.
علیرضا دائمی در گفتگو با مهر با بیان اینکه باید از طریق همکاری مردم برداشت های غیرمجاز از چاه ها و همچنین استفاده نامناسب از آب رودخانه ها را متوقف کرد، از وجود بیش از 30 هزار حلقه چاه غیرمجاز در حوضه دریاچه ارومیه خبر داد.
شناسایی 30 هزار حلقه چاه در یک حوزه
دریاچه ارومیه بعد از خزر، دومین دریاچه بزرگ ایران است که متاسفانه از یکی دو سال اخیر بخش های وسیعی از آن خشک شده است. هرچند مقامات وزارت نیرو میزان تاثیر سد سازی ها و برداشت های غیرمجاز از منابع آبی این دریاچه را به نسبت وقوع خشکسالی های پی در پی به ویژه در این حوزه آبریز دارای اثرات منفی کمتری می دانند، اما می توان سهم برداشت های غیرمجاز و سدسازی ها را در وقوع این مسئله حداقل 15 درصد ارزیابی کرد.
محمد حاج رسولی ها، مشاور وزیر نیرو نیز پیش تر در گفتگو با مهر درباره اقدامات و برنامه های وزارت نیرو به منظور ساماندهی چاه های غیرمجاز و برداشت های نامناسب از منابع آبی کشور، گفته بود: 103 هزار حلقه چاه غیرمجاز تا پایان سال 90 شناسایی شده بود و به صورت کلی میزان برداشت از این طریق (چاه های مجاز و غیرمجاز) به میزان 5 میلیارد مترمکعب است.
وضعیت برداشت مجاز آب
مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران، اظهار داشت: میزان اضافه برداشت های ناشی از حفر چاه های غیرمجاز 3 میلیارد و 400 میلیون مترمکعب از 5 میلیارد مترمکعب برداشت چاه ها است. در این بخش 1 میلیارد و 600 میلیون مترمکعب برداشت نیز از طریق چاه های مجاز صورت می گیرد.
بررسی جدیدترین گزارش وزارت نیرو در خصوص اقدامات صورت گرفته به منظور شناسایی، ساماندهی و تعیین تکلیف چاه های غیرمجاز آب در کشور نشان می دهد که قرار بود در سال 90 از طریق شناسایی 105 هزار حلقه چاه آب تعیین تکلیف شده، 3 میلیاردمترمکعب آب در طول 3 سال صرفه جویی شود که 1 میلیاردمترمکعب آن تنها برای سال گذشته برنامه ریزی شده بود.
عملکرد وزارت نیرو
نگاهی به عملکرد وزارت نیرو در این بخش تا پایان سال گذشته نیز حاکی از این است که از 103هزار حلقه چاه آب غیرمجاز و فاقد پروانه، حدود 55 هزار حلقه چاه با حجم 892 میلیون مترمکعب در دشت های آزاد برای دریافت پروانه و صدور مجوز بهره برداری به شرکت های آب منطقه ای معرفی شده اند.
در قالب راه اندازی سایت ساماندهی چاه های غیرمجاز و فاقد پروانه در کل سال 90، 25 هزار و 254 مورد چاه غیرمجاز مورد شناسایی قرار گرفت و 119هزار و 13 نفر نیز فرم اعتراض پر کردند.
همچنین از کل پرونده های دریافت شده از طریق ثبت نام متقاضیان صدور پروانه چاه های غیرمجاز، 13 هزار و 893 فقره کامل و 10هزار و 459 مورد نیز ناقص بوده است. به صورت کلی برای بهره برداری آب از طریق 110 چاه، پروانه نهایی صادر شد و 29 مورد نیز طبق نظر کمیسیون رسیدگی به امور آب های زیرزمینی، پر و غیرقابل استفاده شد.
بر پایه این گزارش، به منظور نصب کنتورهای هوشمند برق برای چاه ها نیز قرار بود تعداد کل چاه ها از 25 هزار مورد به 94 هزار چاه افزایش یابد. به صورت کلی در این بخش تا پایان سال گذشته، برای 11 هزار و 778 چاه نصب قطعی کنتور هوشمند برق انجام شده و یا به به شرکت های برق تحویل شد، از کل 26 هزار کنتور هوشمند برق خریداری شده نیز تنها 6 هزار کنتور باقی مانده است.
نظر شما