رشوه‎ کلامی مخربتر از رشوه‎ مالی/ برخی رسانه ها رشوه کلامی می دهند

دکتر محمد بقایی ماکان در مورد قبح رشوه و شکل و شمایل آن در جامعه به خبرنگارمهر گفت: رشوه بر خلاف آنچه که در ذهن عموم تصور می‎شود تنها شامل پرداخت وجه یا جنس از سوی کسی به منظور گرفتن امتیازی ناروا نیست. بلکه شامل کلمات تملق‎آمیز، مداحنه و مداحی‎ها از افراد با نفوذ هم می‎شود که در شرایط کنونی به نظر می‎رسد نوع دوم در جامعه ما صورتی بسیار محسوس یافته تا حدی که می‎توان آن را خطری بزرگ در روابط اجتماعی دانست.

وی افزود: این معضل یعنی رشوه کلامی حتی در برخی رسانه ها هم رسوخ کرده و الگویی نادرست درمیان قشر جوان شده است. از همین روست که بسیاری از افراد به رغم آنکه در برابر هم ستایش‎های بسیار از این و آن می‎کنند ولی چون به خلوت می‎روند آن کار دیگر می‎کنند.

این محقق و پژوهشگر مسائل فرهنگی ادامه داد: بنابراین رشوه به معنای عام در سطوح مختلف قابل تجزیه و تحلیل است که نوع مادی آن نیز به دلیل فقر حاکم بر جامعه مدام چهره‎ای هول انگیز از روز پیش نشان می‎دهد چندانکه برای تخفیف این قبح رایج در جامعه نام آن به صورتهای مختلف تعبیر می‎شود. از جمله «پول چای»،«شیرینی بچه‏ها»، «عیدی» و امثال اینها. که غالباً بدون پرداخت آنها بسیاری از امور اداری روال طبیعی خود را طی نمی‎کنند.

بقایی درمورد آثار اجتماعی و فرهنگی رشوه هم تصریح کرد: طبیعی است که نخستین تأثیر رشوه از میان رفتن حس مسئولیت و وجدان کار است که معمولاً در جوامعی بروز می‎کند که در آن مدیریت فرهنگی نقش خود را به درستی ایفا نمی نمایند.

وی در مورد وضعیت رشوه در کشور ما هم گفت: البته پاسخ به چنین پرسشی نیاز به آمارهای دقیق دارد ولی با نگاهی سطحی به صفحات حوادث مطبوعات می‎توان به میزان گستردگی این خصلت مذموم در جامعه پی برد.

این نویسنده حوزه فلسفه و ادبیات درمورد راهکار مقابله با رشوه هم تصریح کرد: چنانچه گفته شد آنچه که سبب می‎شود این پدیده در جامعه‏ای بسط یابد شامل ضعف مدیریت‎های فرهنگی، اقتصادی و آموزشی و اداری می‎شود که می‎توان در مجموع آنها را در مدیریت کلان خلاصه کرد.

بقایی در یک مقایسه تطبیقی وضعیت رشوه در ایران با سایر کشورها هم اظهارداشت: پدیده رشوه در همه جهان کم و بیش وجود دارد ولی شگفت‏آور است که بر اساس مشاهدات عینی این معضل اجتماعی و فرهنگی در کشورهای اسلامی بیش از دیگر نقاط جهان شایع است. به طوری که در برخی از این کشورها به عیان می‎توان شاهد از بین رفتن قبح این عمل بود که علناً صاحبان مسئولیت‎های دولتی از افراد خاطی چه در خیابان و چه در ادارات برای سرپوش نهادن بر جرمشان یا ایجاد تسهیلات در کارشان میزان آن را به وضوح برای رشوه دهنده معلوم می‎دارند.