به گزارش خبرنگار اعزامي گروه دين و انديشه "مهر" از گرگان، دكتر سهيلا صلاحي مقدم، استاد دانشگاه الزهراء، در همايش بزرگداشت دو حكيم استرآباد؛ ميرفندرسكي و ميرداماد، طي يك سخنراني سعي نمود تا بعد عرفاني روح بزرگ مير داماد را از لابلاي ديوان شعرش نمايان سازد .
وي در ابتدا گفت : به راستي اشعاري كه ميرداماد اين حكيم، فيلسوف و اديب بزرگ سروده علاوه بر سلامت وزن، بسيار جذاب و گيراست و آدمي بي اختيار جذب اين اشعار مي شود. اشعاري سرشار از مفاهيم عرفاني كه ذوق ادبي او را نيز آشكار مي كند. ميرداماد با اين كه در علوم ديني و فلسفي و حكمت الهي كم نظير بود، و شاگرداني چون ملاصدرا را پرورانده بود، قريحه نيكويي در سرودن شعر اعم از قصيده، غزل، رباعي و مثنوي دارد .
دكتر صلاحي مقدم پس از اشاره به ديوان اشعار ميرداماد گفت : در آغاز ديوان دو قصيده در حمد و ستايش باري تعالي است. سپس غزليات را آغاز مي كند؛ غزلياتي ناب و آتشين كه در آنها به " اشراق " تخلص كرده است.
وي با تاكيد بر اين مطلب كه آتش در بسياري از غزليات ميرداماد ديده مي شود گفت : آتش كه يكي از عناصر چهارگانه است به شكل مفرد و هم در تركيبات گوناگون در سخن عارفان به كار رفته است. ميرداماد نيز به همين شكل يا به معني يكي از عناصر و يا كنايه از لهيب عشق الهي از آن استفاده كرده است. عشق نيز در عرفان آتشي است كه در قلب واقع شود و محبوب را بسوزد. عشق آن چنان مقامي دارد كه گويند، اساس زندگي و بقاء و موجوديت عالم است . به طور كلي عشق حقيقي عشق به لقاء محبوب حقيقي است كه ذات احديت باشد . از ديدگاه شاعر چنين عشقي، آتش سختي هاي سير و سلوك الي الله را در نظر او همچون آب حيوان زندگي بخش مي كند. ميرداماد در ابياتش از دو واژه متضاد، آب و آتش استفاده كرده كه بر زيبايي كلام مي افزايد.
استاد ادبيات دانشگاه الزهرا تاكيد كرد : ميرداماد نكته بديعي را نيز در اشعارش مطرح مي كند . او از فرط عشق و مستي رحماني فارغ از كفر و دين شده است. فراغت از كفر و دين در آثار ديگر عرفا نيز وجود دارد. از نظر عرفا، عشق سوزاننده همه چيز غير از اوست حتي كفر و دين، عطار نيز همين مضمون را در شعرش مي آورد. بنابراين، ميرداماد نيز با رسيدن به عشق ملكوتي، فارغ از همه چيز شده است، به همان مرتبه اي رسيده است كه هاتف مي گويد: كه يكي هست و هيچ نيست جز او وحده لا اله الاهو.
دكتر صلاحي مقدم در پايان خاطر نشان كرد : ميرداماد به غير از رباعيات قصايدي نيز به عربي دارد. از جمله در نعت رسول اكرم (ص) و منقبت اميرالمومنين علي (ع) و امام رضا (ع).
نظر شما