به گزارش خبرنگار مهر، شیرهای سنگی را بر روی قبر افراد صاحب نام اجتماعی یا دلیرمردان هر طایفه می گذاشتند تا بدین وسیله نمادی برای پاسداشت شجاعت و تواناییهای آنها باشد.
این شیرهای سنگی در شهرستان کازرون فارس در طول زمان یاد و نشانه شجات و صفات آن افراد بود اما اکنون این شیرهای سنگی در حال نابودی و انقراض نسل هستند.
در این خصوص عضو شورای مرکزی انجمن هم اندیشان جوان شهرستان کازرون به خبرنگار مهر گفت: صدها شیرهای سنگی در گورستان های تاریخی شهرستان کازرون یا به طور کامل از بین رفته اند یا آنکه به دلیل آسیبهای متعدد وارد شده به آنها روزهای سختی را می گذرانند به گونه ای که با تداوم روند فعلی در آینده ای نه چندان دور شاهد انقراض کامل این شیرهای سنگی خواهیم بود و دیگر شیری را ایستاده در دشت تاریخی کازرون نخواهیم دید.
محسن عباسپور افزود: شهرستان کازرون به دلیل شرایط خاص جغرافیایی و تاریخی خود به ویژه طی قرنهای اخیر شاهد حضور بافتهای مختلف اجتماعی و تجمعات انسانی بوده و از حضور این گروه ها و اجتماعات انسانی در طول تاریخ آثاری برجای مانده و از جمله برجسته ترین این آثار که به ویژه از قرنهای اخیر باقی مانده، گورستانهای تاریخی این شهرستان است.
وی گفت: گورستانهای تاریخی به دلیل وجود سنگ نوشته های متعدد، شیرهای سنگی و برخی نمادها و آثار حجمی خاص از جمله منابع مهم مطالعاتی برای پژوهش در فرهنگ عامه و همچنین مطالعات تاریخ معاصر محسوب می شوند و با در نظر گرفتن این شرایط به وضوح می توان به اهمیت حفظ و حراست از این آثار سنگی پی برد.
این دوستدار میراث فرهنگی ادامه داد: متأسفانه پراکندگی گسترده این آثار در سطح شهرستان و فقدان برنامه ای عملی از سوی سازمان میراث فرهنگی برای جمع آوری و یا ساماندهی، مرمت و استحکام بخشی این آثار باعث شده که عرصه ای مناسبی برای عده ای سودجو و یا مخربین آثار تاریخی به وجود آید به گونه ای که این عده یا از سر جهل و ناآگاهی اقدام به تخریب این شیرهای سنگی کرده و یا به دنبال برخی سودجویی های معمول از آثار تاریخی هستند.
وی افزود: در حال حاضر در جای جای گورستانهای تاریخی کازرون شاهد هستیم که بسیاری از شیرهای سنگی این گورستانها که بعضاً دارای حجاری ها و کتیبه هایی نیز هستند، یا شکسته شده اند و یا قطعاتی از آنها توسط برخی به سرقت رفته است.
عباسپور بیان کرد: نکته ای که ابعادی متفاوت به حفاظت از این شیرهای سنگی می دهد، مربوط به امواتی است که این آثار سنگی بر روی مقبره آنها قرار گرفته و برای زنده نگهداشتن نام آنها حجاری شده اند.
وی ادامه داد : عمده اشخاصی که شیرهای سنگی بر روی مقبره آنها قرار گرفته از جمله صاحب نام ترین افراد اجتماع خود از جمله چهره های سرشناس، کدخدا، بزرگ طایفه و... بوده اند و به عنوان مثال در شهرستان کازرون شاهد هستیم که برخی از شیرهای سنگی موجود بر فراز مزار دلیرمردانی قرار گرفته که در نهضت جنوب و یا در جنگ های دفاع از خاک خود کشته شده اند.
عضو شورای مرکزی انجمن هم اندیشان جوان شهرستان کازرون گفت: این شیرها نمادی از شجاعت، دلاوری و صفات و ویژگی های برجسته ای از جمله سوارکاری و شکار و تیراندازی شخصی است که بر روی مزار وی قرار گرفته اند.
وی اظهار داشت: ارزشمندی این شیرهای سنگی آنجا بیشتر نمایان می شود که تا سال های متمادی در نامگذاری اشخاص از واژه شیر بهره گرفته شده و اسامی مانند علی شیر، کاکاشیر، شیرمحمد، شیردل، شیرزاد و... از اسامی موجود در میان طایفه ها و گروه های مختلف قومی و قبیله ای در کازرون و دیگر نقاط کشور محسوب می شوند.
عباسپور بیان کرد: گورستانهای موجود در روستاهای تاریخی دوان، کلانی، دوسیران و بسیاری دیگر از روستاهای موجود در این شهرستان از جمله مناطقی هستند که شاهد حجم قابل توجهی از بروز تخریب در این اشیا پرارزش تاریخی هستند.
وی گفت: البته علاوه بر تخریبهایی که منشا انسانی دارند، برخی تخریب های ناشی از عوامل جوی و همچنین وجود گل سنگ ها در این آثار نیز از عواملی هستند که به مرور زمان تخریبهایی را برای این آثار به دنبال داشته اند.
عضو شورای مرکزی انجمن هم اندیشان جوان شهرستان کازرون گفت: به نظر می رسد در شرایط فعلی که امکانات فیزیکی و انسانی محدودی برای حفاظت از این آثار در محل وجود دارد جمع آوری برخی از شاخص ترین شیرهای سنگی برجای مانده از سطح گورستانها، ارائه آموزش به اهالی مناطق و بهره گیری از توانمندی آنها برای حفاظت هرچه بیشتر از این آثار، مرمت و استحکام بخشی شیرهای سنگی در محل گورستانها، مستندسازی جامع و علمی از تمامی شیرهای سنگی موجود و برخی طرحهای مشابه دیگر بتواند ضمن جلوگیری از بروز تخریبهای بیشتر شرایط این شیرهای سنگی را بهبود ببخشد.
عباسپور افزود: بارها شاهد بوده ایم در برخی از نقاط روستایی اهالی محل تلاشهایی را برای حفاظت از آثار تاریخی موجود در روستای خود داشته اند که این فعالیتها نیاز به هدفمند شدن و حمایت سازمان میراث فرهنگی و سایر دستگاه های ذی ربط دارد تا نتیجه ای مطلوب تر به دنبال داشته باشد.
عضو شورای مرکزی انجمن هم اندیشان جوان شهرستان کازرون گفت: یکی دیگر از راهکارهایی که بتوان از مدد آن هم انگیزه های عمومی را برای حفاظت از این شیرهای سنگی افزایش داد هم به گونه ای مناسب آنها را حفظ کرد انتقال و قرار دادن برجسته ترین شیر سنگی موجود در گورستانهای تاریخی هر روستا در ورودی آن روستا باشد به گونه ای که با رعایت تمامی موارد حفاظتی و ثبتهای معمول علمی، نمادی از دلیرمردی و شجاعت اهالی روستا و نسلهای پیشین آنها به نمایش درآید.
وی بیان کرد: در صورت اجرایی شدن این طرح هم این اشیا پرارزش تاریخی بهتر حفاظت می شوند و هم اینکه نیازی برای صرف هزینه های زیاد برای ساخت تندیسها و المانها نیست و شاید از مدد این کار بتوان انگیزه های عمومی را برای حفاظت مناسب تر از این دست آثار افزایش داد.
عضو شورای مرکزی انجمن هم اندیشان جوان شهرستان کازرون اظهار داشت: تخریب شیرهای سنگی موجود در گورستانهای تاریخی تنها محدود به کازرون نبوده و این مورد در بسیاری دیگر از نقاط استان فارس و همچنین کشور مشاهده می شود در مجموع به نظر می رسد نیاز به بازنگری اساسی در شیوه نگهداری و حفاظت از گورستانهای تاریخی در کشور بیش از هر زمان دیگری احساس می شود.
نظر شما