حجت الاسلام والمسلمین محمد اسدی موحد، در گفتگو با خبرنگار مهر در پاسخ به این سؤال که تأثیر انقلاب اسلامی و اندیشه های امام خمینی (ره) بر بیداری اسلامی در آفریقا چقدر بوده است؟ گفت: بیداری اسلامی که رهبر معظم انقلاب اسلامی مطرح کرد و در کشورهای اسلامی اتفاق افتاد از دو کلمه بیداری و اسلامی تشکیل شده است. کلمه بیداری به معنای حیات و زندگی و هوش و آگاهی فعال انسانهاست و اسلامی در اینجا به معنی تبعیت و پیروی از آموزه های اسلام است. در نتیجه بیداری اسلامی به معنای دستیابی به حیات و زندگی برتر است و این ممکن نیست مگر تنها از طریق دین.
وی افزود: زیرا می شود گفت خداوند به انسانها حیات بخشیده تا آنچه پیامبرش برای انسانها آورده بهترین راه سعادت برای انسانها باشد. به عبارت دیگر بیداری اسلامی زنده شدن دوباره درپرتو اسلام اصیل و تجدید حیات است که در کنار استقلال، عدالت و تمام آموزه های متعالی الهی زنده می شود. به تعبیر دیگر بیداری اسلامی یعنی مهجوریت زدایی از دین یا باز پیرایی و واخوانی گزاره ها به آموزه های دین که در آن ابهاماتی که بر سیمای دینی نشسته بود با بیداری اسلامی ابهام زدایی شده و غبارها برداشته می شود.
رایزن فرهنگی سابق ایران در زیمبابوه تصریح کرد: بیداری اسلامی علیرغم تنوع و گرایشها زیرمجموعه متفاوتی دارد ولی یک پیام واحدی را به تاریخ و به جامعه مخابره می کند. اینکه عقب افتادگی مسلمانان ناشی از دوری از اسلام است در نتیجه توبه و بازگشت و عمل به آن با بازگشت به آموزه های اصیل اسلامی ممکن است.
اسدی موحد عنوان کرد: درباره تاریخچه بیداری اسلامی باید گفت با ظهور اسلام تحول عظیمی در تاریخ بشریت حاصل شد زیرا اسلام مرزهای جغرافیایی، نژادی و قومی را در نوردید و بر پایه کلمه الله جوامع مختلف را به یکدیگر نزدیک کرد و قدرت مادی و معنوی بزرگی در ایمان گروندگان به وجود آورد. در نتیجه اسلام دوران طلایی برای جوامع به وجود آورد این دوران طلایی کم کم به علت استعمار و استثمار و دوم به علت استبداد در حکام اسلامی به افول گرائید. پس غرب بواسطه استعمار و حکام اسلامی بواسطه استبداد دو عامل عقب ماندگی مسلمانان در جوامع اسلامی شدند.
وی افزود: لذا مسلمانان در این مدت در خواب غفلت بودند و تنها امیدشان به امپراطوری مسلمان عثمانی بود. بعد از فروپاشی عثمانی جامعه اسلامی به ضعف و رو به عقب ماندگی رفت. تا اینکه منادیان بیداری اسلامی نظیر سید جمال و سید قطب و حسن البنا حرکت هایی را در بحث بیداری اسلامی در جوامع اسلامی به راه انداختند. ولی این حرکت ها فقط در زمان خودش آغاز شد و بعد متوقف شد. اما تنها کسی که توانست بیداری اسلامی و بعد بیداری دینی را ایجاد کند و موج عظیمی در جهان اسلام به وجود آورد امام خمینی(ره) با انقلاب اسلامی ایران بود.
این کارشناس مسائل فرهنی یادآورشد: تأثیر انقلاب اسلامی ایران و اندیشه های امام(ره) بر کشورهای اسلامی جرقه و پایه گذار بیداری اسلامی شد و در آفریقا بویژه مسلمانانش باعث خیزش های انقلابی شد. اکثریت کشورهای جنوب شرقی آفریقا مسیحی هستند ولی انقلاب اسلامی و امام (ره) در نقش کلیساها در اداره حکومت ها بسیار تأثیر گذاشت. اینکه کلیسا و دین می تواند نقش بسیار مهمی در اداره مملکت داشته باشد. اکنون در این کشورها هیچ حزبی نمی تواند بدون اینکه رهبران دینی و کلیسا را به همراه خود بیاورد قدرت را در دست بگیرد.حزب یا حکومتی موفق است که با رهبران دینی و کلیسا همراه باشد. لذا بعد از انقلاب اسلامی این اندیشه در بین متفکران دینی مسیحی در آفریقا ایجاد شد که می توانند نقش آفرینی کنند و الان هم یکی از بازیگران واقعی صحنه سیاست در آفریقا به خصوص مسیحیان، کلیساها هستند.
اسدی موحد در مورد این سؤال که کلیسا چه انتظاری از حکومتها دارد مگر نه این است که این کشورها قبلاً هم آزادیهای دینی را داشتند؟ هم تصریح کرد: کلیسا و جامعه آفریقایی درست است که از ازادیهای دینی برخوردار بودند ولی آنها خواستار مقاومت در برابر فرهنگ غرب و تهاجم فرهنگی آنها هستند زیرا غرب متلاشی شدن بنیان خانواده ها را در آفریقا هدف گرفته است خانواده ها از مشکلات اقتصادی ای که بر آنها مستولی است رنج می برند کلیسا می گوید باید به آموزه های الهی برگردید و اخلاق را در جامعه پیاده کنید. لذا کلیسا علاوه بر انجام و آزادی شعائر دینی که داشتند می خواهند دولتها بیشتر به آنها توجه کنند و امکانات دینی بیشتری در اختیارشان بگذارند تا بتوانند بیشتر کلیسا و مدرسه بسازند تا جذب حداکثری داشته باشند.
رایزن فرهنگی سابق ایران در زیمبابوه تصریح کرد: آنچه که بیداری اسلامی هم به دنبالش است اخلاق و معنویت در آفریقاست. زیرا امروزه جوامع آفریقایی از نظر اخلاقی رو به انحطاط هستند. مدل رفتارشان و لباسهایشان و هنر و موسیقی اشان برگرفته از مدل غربی است.فیلمهای غربی تأثیرات بسیار مخربی بر فرهنگ بومی و ملی آفریقایی گذاشته اند. این چنین است که رهبران دینی می گویند ما با شما(حاکمان) همراه می شویم اگر که به آموزه های دینی و اخلاقی توجه کنید . رئیس جمهوری می تواند زمام امور را در این کشوره بگیرد که شعار معنویت و حفاظت از مرزهای اخلاقی و عدالت اجتماعی و پیشرفت را در جامعه بدهد.
اسدی موحد در مورد این سؤال که رویکرد جوانان به رعایت اخلاق و آگاهی های دینی چقدر است پاسخ داد: واقعیت این است که انقلاب اسلامی و امام (ره) تأثیر عظیمی نه تنها بر جامعه مسلمانان بلکه بر جامعه غیر اسلامی به خصوص روی نخبگان و اندیشمندان آفریقایی هم داشتند. این روزها در نوشته ها و سخنان رهبران دینی و سیاسی و نخبگان آفریقایی این مسئله را می بینیم. رهبران آفریقایی از سادگی و ساده زیستی زندگی امام الگو بر می دارند و از رابطه امام با مستضعفین خرسند هستند. اینکه زندگی رهبران اسلامی ایران به دور از هرگونه تجملات است تأثیر بسزایی بر رهبران و مردم آفریقا کذارده است. رئیس مجلس زامبیا وقتی به ایران سفر کرد و از نزدیک جماران را دید گفت ما خانه امام خمینی (ره) را دیدیم بوسیله پسر ایشان احمد آقا(ایشان هنوز زنده بود) از ما استقبال به عمل آمد خانه ساده این رهبر و روحانی بزرگ ما را تحت تأثیر قرارداد و وقتی از کاخ شاه (موزه سعد آباد) هم دیدن کردیم به بزرگی امام و کوچکی شاه بیش از پیش پی بردیم.
این کارشناس مسائل دینی و فرهنگی یادآورشد: ماندلا وقتی آزاد شد اظهارداشت انقلاب اسلامی ایران تحت رهبری امام خمینی (ره) امیدهای فراوانی را برای قیام مردم آفریقای جنوبی در مبارزه با بی عدالتی (آپارتاید) به همراه داشت. بدون تردید تاریخ آفریقا هرگز نقش انقلاب اسلامی را فراموش نخواهد کرد. ایشان در مرقد امام هم گفت امام خمینی یکی از الگوهای ما در ادامه راه مان بود یکی از قهرمانانی بود که ما با اتکاء با آنها بر ضد رژیم آپارتاید ادامه دادیم.یا در دیدار با رهبر معظم انقلاب ایشان را رهبر خودشان هم معرفی کرد.
وی افزود: رئیس جمهور سابق زیمباوه آقای کنت کواندا که الان هم زنده است و به عنوان پدر آفریقا مطرح است زیرا کمک زیادی برای استقلال تانزانیا و زیمباوه کرد وقتی امام (ره) رحلت کردند در محل سفارتمان حاضر شد و گفت ما برای او عزاداریم زیرا انقلاب او یک انقلاب مذهبی و معنوی بود زیرا قبل از هرچیزی او به خداوند بخشنده و مهربان خدمت کرد او خدمت به خدا و خلق کرد. امیدوارم روح او برای همیشه راهنمای ایرانیان باشد. کوندا که در سال 1388 به تهران آمد با آن دستمال سفیدی که علامت صلح و دوستی است در دست داشت از مسیر فرودگاه تا هتل وقتی چشمش به مرقد امام افتاد آهی کشید و گفت آیت الله مرد بزرگی بود او نه تنها به ایران بلکه به همه مستضعفین جهان و به خصوص به مردم آفریقا کمک کرد.
رایزن فرهنگی سابق ایران در زیمبابوه تصریح کرد: تأثیر اندیشه های امام بر رهبران آفریقایی زیاد است رابرت موگابه یکی از این رهبران است که به عنوان سمبل مبارزه با استبداد و استکبار در آفریقا مطرح است. ایشان به خاطر مواضع شدید ضد غربی مورد تحریم کشاورزی و بانکداری غربیان قرار گرفت. موگابه می گوید: امام خمینی (ره) شخصی است که تمامی ملت ایران را در مسیر یکی از بهترین انقلابها هدایت کرد که جهان تا به حال نظیر او را به خود ندیده است . یا رئیس جمهوری اوگاندا می گوید خمینی رهبر بزرگی بود که نه تنها مردم ایران بلکه تمام مسلمانان از ایشان الهام گرفتند. رئیس جمهور تانزانیا می گوید امام خمینی (ره) در زمان ما به پیروزی مظلومین علیه ظالمین کمک بزرگی کرد ما هر چه در آفریقا بر علیه استعمارگران انجام می دهیم برگرفته از اندیشه های امام خمینی است. یعنی انقلاب اسلامی نیروی خود را صرف آزادی آفریقا علیه ظلم و استعمار نمود.
اسدی موحد عنوان کرد: لذا اندیشه های امام و انقلاب اسلامی تأثیر بسزایی از نظر استقلال و هوشیاری و وحدت مردم آفریقا گذارد. در بعد کلی انقلاب اسلامی استقلال طلبی و روحیه اتحاد و معنویت گرایی را درمردم آفریقا زنده کرد و از لحاظ عملی هم تأثر بسزایی داشت. در بحث زنان و حرکتهای زنان مسلمان خانم نیس مارکوس از زنان مسلمان اندونزی اعتراف می کند به دلیل اثری که پخش مستقیم حجاب زنان ایرانی در رسانه های گروهی کشور داشته حجاب اسلامی در اندونزی بیشتر شد. در پاکستان و لبنان که اندیشه های امام (ره) تأثیر مستقیمی به خصوص روی جوانان و زنان داشت.
وی افزود: این اندیشه که زن مسلمان خانه نشین نیست را انقلاب به جهان صادر کرد اینکه زن می تواند فعالیت اجتماعی خودش را در کنار حجاب و با حجاب داشته باشد.نگرش منفی از زنان در جهان را انقلاب اسلامی تصحیح کرد. دین شناسی و توجه بیشترمردم به دین هم اسلام هم مسیحیت از جمله دستاوردهای انقلاب اسلامی در آفریقا بود. یکی از رهبران آفریقا زاک زاجا گفت ما توسط انقلاب اسلامی ایران هویتمان را در آفریقا پیدا کردیم. یا مفتی مسلمانان در تانزانیا گفت ما به برکت انقلاب اسلامی و اندیشه های امام هویت یافتیم و به امام و انقلابش افتخار می کنیم. لذا یکی از دستاوردهای انقلاب اسلامی توجه بیشتر دادن به دین و معنویت در آفریقا بود. قبل از انقلاب ایران دین چه اسلام و چه مسیحیت دخالتی در حکومتهای آفریقایی نداشتند ولی بعد از انقلاب دین دخالت مستقیمی در حکومتها پیدا کرد. زمزمه جدایی دین از سیاست که یکی از شعارهای غرب بود با اندیشه های امام نقش بر اب شد. لذا رئیس جمهوری در آفریقا موفق است که حتی مشاورانش را از رهبران دینی چه مسیحی و چه مسلمان بر گزیند.
رایزن فرهنگی سابق ایران در زیمبابوه تصریح کرد: ایجاد خود باوری یکی دیگر از دستاوردهای انقلاب اسلامی ایران در آفریقا است. استکبار اینطور وانمود می کرد که فقط ما هستیم که مسیر علم را می پیمائیم ولی جمهوری اسلامی با پیمودن پیشرفت های علمی ثابت کرد که با خودباوری می توانیم راههای پیشرفت و تکنولوژی را درنوردیم. هر حرکت علمی و یا پیشرفتی که در جمهوری اسلامی اتفاق می افتد برای مثال پرتاب ماهواره امید به فضا آنها خرسند می شوند و از رهبران آنها تا مقامات پائین تر با ما تماس گرفته و این پیروزی را به ما تبریک می گفتند. در بحث هسته ای هم می گویند اگر شما به نتیجه برسید ما هم دنباله رو شما خواهیم بود. مسلمانان آفریقا به معنای خاص و مردم آفریقا به معنای عام از پیشرفت جمهوری اسلامی خوشحال و از هرنوع اشکال و چالشی که در آن ایجاد می شود نگران و ناراحت می شوند. در سال 1388 که فتنه انتخابات در ایران بالا گرفت من در تانزانیا و زامبیا بودم و دیدیم که چطور باعث نگرانی دانشجویان و نخبگان آنان شد و اینها می گفتند امید ما جمهوری اسلامی ایران است و نمی خواهیم به آن ضربه ای بخورد که امیدمان نا امید بشود. آنها خیلی دوست دارند که رئیس جمهوری در ایران بیاید که هم عدالت و هم پیشرفت هم سازندگی را بیاورد زیرا بتواند برای آنان الگویی شود و از آن درس بگیرند.
اسدی موحد اظهارداشت: ایجاد روحیه استلال طلبی و احیای فرهنگ ملی و بومی باز از دستاوردهای انقلاب اسلامی است. اگر فرهنگ ملی و بومی آفریقا زنده بماند غرب نمی تواند به اهداف استعماری اش دست یابد. انقلاب اسلامی به مردم آفریقا فهماند می توان پیشرفت و استقلال داشته باشیم و فرهنگ بومی و ملی مان را حفظ کنیم. انقلاب اسلامی یکی از اثر گذارترین انقلابها در جهان است و اینده روشنی را برای دینداران نوید می دهد هر چند که غرب با جابه جایی مهره هایش می خواهد اثر بیداری اسلامی را خنثی کند.
وی در مورد حضور کالاهای فرهنگی ایران در کشورهای آفریقایی هم گفت: کشورهای اسلامی آفریقایی بستر بسیار آماده و مناسبی برای کارها و کالاهای فرهنگی ما هستند. زیرا اولاً مردم آفریقا مردم متعصبی نیستند و راحت می شود با آنها تبادل نظر و گفتگو کرد ولی در کشورهای عربی این امکان کمتر وجود دارد و حاضر به گفتگو نیستند. از این جهت مردم آفریقا بسیار متمدن هستند. اگر شما را بشناسند و حرفهایتان منطقی باشد حاضرند که آن را بپذیرند و از این بابت هیچ تعصبی ندارند. ما در بحث رسانه اگر چه دیر عمل کردیم ولی حالا که وارد شده ایم مورد استقبال زیاد مردم آفریقا شده است. موجهای رادیویی ما بسیار مورد توجه آنها قرار گرفته و شبکه پرس تی وی در آنجا جا افتاده است. وزیر آموزش و پرورش زامبیا به من گفت من اخبار واقعی را از پرس تی وی پی می گیرم. جالب اینکه بعضی از کانالهای اسلامی در آفریقا اخبار پرس تی وی را رله می کنند و می فرستند.
رایزن فرهنگی سابق ایران در زیمبابوه تصریح کرد: چنین است که آفریقا بستر بسیار مناسبی برای کالاهای فرهنگی ما هستند به خصوص در حوزه نشر و کتابهای دینی زیرا مردم آفریقا بسیار اهل مطالعه هستند ما می توانیم اندیشه های امام را در قالب کتاب به آنها معرفی کنیم آنها از ارسال کتاب و مجله به آنان بسیار خرسند می شوند و از ارسال آنان تشکر کرده و می گویند باز بفرستید. سریالهای حضرت یوسف ، حضرت مریم و یا ابوعلی سینا با استقبال مردم این کشورها قرار گرفته جالب است که بعضی از کشورها سریال حضرت یوسف را چند بار تکرار می کنند.
اسدی موحد یادآورشد: تقاضا در مورد کالاهای فرهنگی در اینجا اینقدر زیاد است که ما قادر به پاسخگویی همه تقاضاها نیستیم. البته در ترجمه کتاب کارهای خوب انجام شده ما خودمان 10 جلد کتاب درباره اندیشه های امام را ترجمه کرده ایم وصیت نامه امام و آثار شهید مطهری و کتابهای دینی زیادی به زبان محلی اینجا ترجمه شده اند. ما کتاب اندیشه های امام را برای دانشگاه علوم سیاسی اینجا فرستادیم آنها ضمن تشکر خواستار ارسال کتب بیشتری شدند.
وی افزود: هرچند از نظر جغرافیایی فاصله ما از آفریقا زیاد است اما از نظر معنوی مردم آفریقا ایران را خانه دومشان احساس می کنند. همه شان چه مسلمان چه مسیحی به ایران به یک دید متفاوت و خوبی نگاه می کنند آنها دوستدران انقلاب اسلامی هستند و از پیشرفتهای ایران خوشحال و از چالشهای پیش روی جمهوری اسلامی ناراحت می شوند.
اسدی موحد در پاسخ به نفوذ رژیم صهیونیستی در آفریقا هم گفت: تهدیدهای زیادی در آفریقا داریم از جمله نفوذ صهیونیست ها و در حوزه دینی جریان سلفی گری و وهابیت است. مردم آفریقا به دلیل اینکه معنا گرا و مخالف خشونت هستند و روحیه لطیفی دارند لذا با روحیه خشن سلفی گری همخوانی ندارند. آنها بحث مراسم میلاد حضرت محمد(ص) را به شکوه هرچه تمام برگزار می کنند و به نبی اکرم احترام فراوانی قائل هستند . خود آفریقایی های سیاه از سلفی گرایی تأثیر چندانی نمی گیرند ولی مسلمانان هندی تبار آفریقایی وسیله و آلت سلفی ها هستند و جریان سلفی را راحت هضم می کنند و سعی می کنند آن را اشاعه دهند.
رایزن فرهنگی سابق ایران در زیمبابوه تصریح کرد: نفوذ صهیونیستها نه به صورت فیزیکی بلکه با حضور معنوی و اقتصادی در آفریقا بسیار مشهود است. حضور شرکت های صهیونیستی در بخش کشاورزی در زیمبابوه بسیار مشهود است. یکی از سیاست های جدیدشان گرفتن زمینهای کشاورزی و ساخت مدرسه در آنهاست. در بحث آموزش و کشاورزی صهیونیستهابسیار فعالیت دارند. یک موسسه فرهنگی توریستی اینجا هر هفته تعدادی از مردم را با هواپیما در قالب تورهای 14 روزه به اسرائیل می برد. با اینکه حکومت زیمباوه با صهیونیستها مخالف اند و حامی مردم مستضعف فلسطین هستند ولی حضور اسرائیل به خصوص در زمینه اقتصادی یک حضور جدی در آفریقا است.
نظر شما