واردات حناهای هندی تولید کنندگان داخلی را نقره داغ کرد/ حنای کشاورزان کرمانی دیگر رنگ ندارد

به گزارش خبرنگار مهر، استان کرمان یکی از قطبهای اصلی کشاورزی در کشور محسوب می شود این استان در کشت بسیاری از محصولات استراتژیک حرف اول را می زند.

طی سالهای گذشته با وجود تمام سختی از جمله خشکسالی و عدم وجود آب کافی و عدم حمایت مناسب از کشاورزان برای اجرای طرحهای آبیاری مکانیزه و عدم ساماندهی بازار مصرف و بازاریابی اما همچنان کرمان در کشاورزی کشور دست بالا را دارد.

در حالی کرمان از کم آبترین مناطق کشور است سطح زیر کشت در استان از بسیاری از استانهای پر باران کشور بالاتر است که این مسئله به دو عامل پهنه گسترده سرزمینی کرمان و همچنین تلاش و فعالیت پایان ناپذیر مردمان کویر باز می گردد.

کرمان نخستین استان کشور از نظر سطح زیر کشت خرما است و در زمینه کشت پسته قطب تولید پسته جهان محسوب می شود و باغهای مرکبات استان نیاز چندین استان کشور را برطرف می کند و مزارع سیفی استان نیز هر روز روانه بازارهای مصرف می شود و عدم کمبود سیب زمینی و پیاز طی سالهای اخیر در کشور نیز مدیون اجرای طرح استمرار کشت در جنوب استان کرمان است.

اما در این میان کرمانیها در مناطق مختلف کشتهای بومی و جالبی را نیز به خود اختصاص داده اند مانندسیر شهداد که مشتری پر پا قرصش روسیه است و حنای رودبار و ریگان که سر از کارخانه های آرایشی جهان در می آورد.

دلالی و واردات بی رویه بلای جان کشاورزان

اما این کشتهای بومی و منحصر به فرد که اتفاقا سود سرشاری را نیز عاید کشاورزان می کند کم و بیش درگیر مشکلات متعدد از جمله دلالی و واردات بی رویه محصول هستند به گونه ای که سیر شهداد با برند سایر استانها به روسیه صادر می شود و در بازار داخل نیز زیر سایه سیر چینی است و در خصوص حنا که محور این گزارش است نیز بازار کرمان مقهور بازار قاچاق حنا شده است.

حنای هندی و پاکستانی و افغان هر روز از مرزهای مختلف به بازارهای داخلی سرازیر می شود و حتی برخری کارخانه های تولید مواد آرایشی داخلی نیز مواد اولیه مصرفی خود را از این کارخانه ها مهیا می کنند.

این درحالی است که دلیل شرایط خاص منطقه ای کشت حنا در جنوب کرمان و شرق کرمان که اتفاقا کشاورزانش از محروم ترین اقشار استان محسوب می شود بسیار پر بازده و با کیفیت و مقرون به صرفه است.

حنا در بازارهای بین المللی از اهمیت بالایی برخوردار است و می تواند موجب تحول در اقتصاد مناطق محروم شود اما این محصول هم مانند سایر محصولات کشاورزی دارای مزیت در کشور کمتر مورد توجه اقتصادی قرار گرفته است.

محمد باقری کارشناس کشاورزی در گفتگو با مهر اظهارداشت: استان کرمان سرشار از نعمت است و می تواند با استفاده از پتانسیل های کشاورزی اقتصاد استان را با برنامه ریزی دقیق پایه گذاری کرد در حالیکه در حال حاضر اقتصاد کشاورزی استان دارای برنامه ریزی مناسبی نیست و در واقع کشاورزان برای کشت به حال خود رها شده اند.

وی گفت: اکثر کشتهای کنونی دارای هزینه های بالای تولید هستند و درحالیکه آب در کرمان بسیار مهم است و هر لیتر آب در کرمان در واقع از بسیاری از محصولات کشاورزی تولیدی در کرمان از ارزش بالاتری برخوردار است اما همچنان این آبها صرف تولید برخی محصولات بی اهمیت می شوند.

وقتی قیمت هر لیتر آب از هر کیلو محصول بیشتر می شود

باقری ادامه داد: در حقیقت قیمت نهایی هر کیلو از محصولات تولیدی در کرمان از هر لیتر آبی که برای آن استفاده شده کمتر می شود اما هنوز هم برنامه ریزی مناسبی برای استفاده بهینه از آبهای موجود نشده است و این آب صرف تولید برخی محصولات بی ارزش می شود.

وی افزود: از سوی دیگر در حالی کشت یک محصول به دلیل صرفه اقتصادی، قابلیتهای منطقه و عادتهای کشاورزان بسیار با اهمیت است و می تواند سودآور باشد اما سیاستهای حمایتی از کشاورزان بسیار ضعیف و درحد حرف و وعده انجام می شود.

باقری افزود: مردم ریگان از محرومترین اقشار کرمان هستند اما حنا در این منطقه از قابلیت کشت بالایی برخوردار است با این وجود هیچ گاه کارشناسی لازم در راستای افزایش کشت این محصول جذب سرمایه گذار و ایجاد صنایع بالا دستی صورت نگرفته است.

وی گفت: این مسئله را می توان به بسیاری از محصولات دیگر نیز تسری دارد در محصولی مانند پسته که بیشترین سود اقتصادی در دسته محصولات کشاورزی کشور را دارد عملا بی برنامگی موج می زند در واقع به دلیل بی آبی بخش قابل توجهی از باغهای پسته در حال نابودی هستند اما اقدامی در راستای تامین آب اقتصاد عظیم پسته نمی شود.

باقری افزود: این امر در خصوص حنا در ریگان و جنوب کرمان نیز صادق است در واقع عدم حمایت از کشاورزان موجب شده است عملا کشت این محصول دارای مزیت در ریگان به فراموشی سپرده شود.

وی ادامه داد: این درحالیست که معدود کشاورزانی هم که حنا را کشت می کنند مقهور بازار گسترده قاچاق حنا از کشورهای آسیایی به خصوص هند هستند.

بازارهای داخلی از محصولات قاچاق پر شده است

وی گفت: کشاورز با هزینه بسیار محصول را تولید می کند و وقتی برای فروش به بازار می رود می بیند کالای هندی با قیمتی کمتر از هزینه تولید داخلی در بازارهای داخلی وجود دارد این درحالی است که محصول وارداتی از کیفیت بسیار اندکی هم برخوردار است.

مدیر جهاد کشاورزی ریگان گفت: بر اثر خشکسالی‌های چند ساله اخیر ریگان این محصول در این شهرستان کاهش شدیدی داشته است.

موسی جلالی در گفت‌و‌گو با خبرنگارریگان  اظهار داشت: در سال‌های گذشته بیش از یک‌هزار هکتار سطح زیر کشت حنا در این شهرستان وجود داشت که یکی از مناطق عمده کشت محصول در استان کرمان محسوب می‌شد و به دلیل خشکسالی‌ها و رقابت کردن دو محصول خرما و یونجه این محصول به 100 هکتار کاهش یافت.

وی افزود: از دیگر عوامل کاهش محصول مکانیزه نبودن این محصول، عدم وجود سرمایه‌گذاران در زمینه بسته‌بندی و راه‌اندازی کارخانه‌های حناسایی در این شهرستان است.

مدیر جهاد کشاورزی ریگان بیان داشت: عده کمی از کشاورزان در کنار باغات خود به کشت حنا پرداخته‌اند به طوری که در گذشته بیش از 400 کشاورز حنا کشت می‌کردند که اکنون به 40 نفر کاهش یافته است.

جلالی عنوان کرد: این مقدار حنایی که در شهرستان وجود دارد، دلالان و واسطه‌ها این محصول را خریداری و به یزد ارسال می‌کنند تا برای رنگرزی و دیگر موارد مورد استفاده قرار گیرد که مشکلاتی را برای کشاورزان به وجود می‌آورد و این محصول با قیمت کمی از کشاورزان خریداری می‌شود.

از تولید حنا در شرق کرمان حمایت می کنیم

وی با اشاره به خشک بودن حنا و خاردار بودن آن اظهار داشت: کار برداشت این محصول به سختی انجام می‌شود که کشاورزان رغبتی به این محصول نشان نمی‌دهند، وجود علف‌های هرز در مزارع حنا کنترل آنها را سخت کرده است.

مدیر جهاد کشاورزی ریگان افزود: با توجه به اینکه حنا زمرد گمشده‌ای در کویر ریگان است برای احیای مجدد آن برنامه‌هایی در دستور کار است و به زودی کشت این محصول به صورت تحقیقاتی در ریگان انجام می‌شود.

وی افزود: با توجه به اینکه به زودی کار واگذاری موتورپمپ‌های کشاورزی در منطقه ده‌رضا آغاز می‌شود یکی از اولویت‌ها در این منطقه با توجه به شرایط آب و هوایی کشت حنا است.

جلالی خاطر نشان کرد: تسهیلات ارزان‌قیمت برای سرمایه‌گذاران در شهرستان در زمینه ایجاد کارخانه حناسایی اختصاص یافته، اما تاکنون کسی استقبال نکرده است.

وی با اشاره به اینکه دو شرکت تعاونی حناسازان در ریگان راه‌اندازی شده است، اظهار داشت: به دلیل سودآوری خرما و یونجه از این محصول استقبال نشده است.

مدیر جهاد کشاورزی ریگان با بیان اینکه درخت حنا یک‌بار کاشته و تا 50 سال عمر دارد و آب کمی مصرف می‌کند، بیان کرد: به زودی در کنار حنا کشت وسمه نیز در این منطقه انجام می‌شود.

رضا شهیکی یکی از اهالی شهرستان ریگان می گوید: در گذشته در مراسمهای عروسی از حناهای شهرستان که با کیفیت بودند استفاده می کردیم اما به دلیل کشت نشدن این محصول اکنون از حناهای هندی در مراسمات عروسی استفاده می نماییم که مضراتی را در پی دارند.