ابن سينا نمونه اي بارز از نقش ايرانيان در اعتلاي تمدن اسلامي است

به گزارش گروه دين و انديشه "مهر" ابوعلي حسين ‌بن عبدالله كه در غرب به اوي ‌سنا (Avicenna) هم معروف است در حدود 370 ق/ 980 م در بخارا متولد شد .

وي نخست به آموختن قرآن و ادبيات پرداخت و ده ساله بود كه همه قرآن و بسياري از مباحث ادبي را فرا گرفت. او توانست تا سن 16 سالگي با بسياري از آثار فقهي، فلسفي و پزشكي آشنا شود. مطالعه كتبي چون مدخل منطق ارسطو، عناصر يا اصول هندسه اقليدس و كتاب معروف المجسطي بطلميوس، همگي در اين دوران صورت گرفته است.

ابن‌سينا در فنون مختلف و متنوع تأليفات بسياري دارد و آثار او بالغ بر 270 عنوان مي‌شود از آن جمله زندگي نامه‌اي است كه از خود نوشته و شاگردش جوزجاني تأليف كرده است.

مهمترين اثر فلسفي ابن‌سينا كتاب "شفا" است كه دايرة ‌المعارف عظيمي است . اين كتاب در هجده جلد در ابواب علوم و فلسفه يعني منطق، رياضي، طبيعيات و الهيات نوشته شده است. منطق شفا امروز نيز همچنان بعنوان يكي از معتبرترين كتابهاي منطق اسلامي مطرح است و طبيعيات و الهيات آن هنوز مورد توجه علاقمندان قرار دارد.

وي تلخيصي از اين اثر نيز گردآورده است به نام نجات و نيز كليات فلسفه خود را در آثار ديگري هم بيان كرده كه الهدايه، عيون‌الحكمه ودانشنامه علائي به فارسي از جمله آنها هستند و آخرين آثار او الاشارات و التنبيهات است.

در فلسفه و علم ، ابن‌سينا تحت تأثير سه جريان فكري نيرومند بود و تلاش كرد تا اين سه را با هم جمع كند و از آنها تركيبي بديع بسازد.

قرآن و تحولات كلامي همراه آن. (كه به الهيات به معناي خاص، خلقت جهان، انسان‌شناسي و آخرت شناسي مي‌پردازد.) 
علم و نظريه زمين مركزي، نجوم يوناني، حركت دايره ‌اي افلاك سماوي، سلسله مراتب موجودات در عالم و نظريه عناصر (اربعه) 
فلسفه كه بخصوص فلسفه ‌اي است ارسطوئي با مايه‌هاي قوي و نو افلاطوني كه بطور عمده از الهيات منسوب به ارسطو و كتاب ‌العمل سرچشمه مي‌گيرد و برخي از وجوه سنت ايراني هم با آن درآميخته است.
 
 ابن‌سينا قصد داشت همه جنبه ‌هاي علم و دين را در يك بينش پردامنه‌ مابعدالطبيعي با هم متحد كند، با اين كار تلاش مي كرد هم پيدايش جهان را توضيح دهد و هم مسائل وجود شر، دعا، قضا و قدر، پيشگوئي، معجزه، خرق عادت را روشن كند. مسأله سازماندهي مملكت بر وفق قوانين شريعت و نيز مسئله ‌سرانجام بشر نيز در حوزه كار وي بود. اين مفاهيم در كتاب مابعدالطبيعه وي مشهود است.

ابن سينا در سال 427 ق به همراهي علاءالدوله كه راهي همدان بود در ميان راه دچار بيماري قولنج شد كه پس از چند روز در نخستين جمعه رمضان 428 ق در سن 58 سالگي درگذشت و در همان شهر به خاك سپرده شد.