استکبارستیزی از محورهای تولیدات «سوره» است/ لزوم دانستن مرز سیاه‌نمایی در ساخت مستند

به گزارش خبرنگار مهر، محسن یزدی مدیر مرکز فیلم مستند «سوره» در ابتدای اولین نشست خبری خود که روز سه‌شنبه چهارم شهریور در حوزه هنری برگزار شد، گفت: مرکز مستند حوزه هنری یک مرکز مستقل است که تاکنون چنین مرکزی در حوزه نداشته‌ایم.

وی ادامه داد: پیش از این در سازمان سینمایی «سوره» مستند تولید می‌شد اما عزم مدیران حوزه بر این بود که مرکزی مستقل ایجاد شود. همانطور که می‌دانید مستند علی رغم کارکردهایی که دارد در کشور مهجور است و من خوشحالم که حالا این نهاد به عنوان اولین جایی است که تاسیس شده و من به عنوان اولین مسئول آن کار می کنم.

یزدی درباره خط و مشی مرکز فیلم مستند «سوره» بیان کرد: این مرکز وابسته به حوزه هنری است بنابراین خاستگاه و ساختار مشخصی دارد و معلوم است که به دنبال چیست. از این لحاظ حوزه هنری با دیگر نهادها متفاوت است و من خود را به در نظر گرفتن این تفاوت‌ها متعهد می‌دانم. حرکت حوزه هنری در دایره گفتمان انقلاب اسلامی و در جهت منویات رهبری است و تمام سعی من این است که این اتفاق رخ دهد اما اینکه تا چه حد موفق شویم بستگی به تلاش خود ما و کمک خداوند دارد.

مدیر مرکز فیلم مستند «سوره» با اشاره به رویکرد حوزه هنری در ارائه آثار خود یادآور شد: حوزه هنری همیشه استانداردی را برای تولید آثار رعایت کرده و از حوزه هنری انتظار کار درجه 2 نمی‌رود. بنابراین ما هم دوست داریم که در حوزه کار درجه یک انجام دهیم.

مستندهای کمی درباره آمریکا ساخته شده‌ است

وی به تولید مستندهایی با فرم قوی و با کیفیت تاکید و بیان کرد: معمولا این نقد بوده است که باید کارهای مستند قوی‌تر انجام شوند. خوشبختانه اوضاع بهتر شده و نسلی از فیلمسازان متعهد وارد میدان شده‌اند. باید از این نسل استفاده کنیم و با آنها تعامل داشته باشیم.

یزدی با اشاره به موضوعات در نظر گرفته شده برای ساخت مستند در مرکز فیلم مستند «سوره» بیان کرد: استکبارستیزی، گفتمان انقلاب و بیداری اسلامی از جمله محورهای عمده تولید مستند خواهند بود. ساخت مستند با این موضوعات در حوزه‌های دیگر اتفاق افتاده اما در حوزه هنری کمتر شاهد تولید چنین آثاری بوده ایم. مثلا در مورد فلسطین گاهی تصور بر این بوده که کار زیاد شده است اما تولیدات ویژه‌ای نداشته‌ایم یا در مورد آمریکا که امام (ره) از آن به عنوان شیطان بزرگ یاد می‌کردند، مستندهای کمی ساخته شده است. 

این روزنامه‌نگار و فعال رسانه‌ای ادامه داد: در حوزه تاریخ استعماری آمریکا کارهای زیادی می توان انجام داد. اگر شما یک لایه از این تاریخ را بردارید فجایع زیادی می توانید در پس این لایه‌ها ببینید.

وی با بیان اینکه مستند ابزار آگاهی بخشی است، بیشترین مشکلات این عرصه را در حوزه پژوهش دانست و گفت: ما در حوزه سوژه مشکلی نداریم و تنها در پیدا کردن آدم‌ها و منابع تخصصی در هنگام ساخت آثار تخصصی‌تر دچار مشکل می‌شویم. به هر حال ما سعی کردیم در حوزه پژوهش درباره موضوعاتی که جزو سیاست‌های نظام هستند، پژوهش‌های جامع و خوبی داشته باشیم.

برای بعضی از ائمه اصلا کاری در حوزه مستند انجام نشده است

یزدی همچنین به دیگر موضوعات مورد توجه این مرکز اشاره و بیان کرد: در حوزه ساخت مستند برای پیامبر اکرم (ص) و ائمه اطهار (ع) نیز خیلی کم کار شده و یا در مورد بعضی اصلا هیچ کاری انجام نشده است، البته این کار شاید در بعضی موارد نیاز به هزینه‌های سنگینی داشته باشد چون بعضی از شخصیت‌های مذهبی در کشورهای مختلف هستند. به هر حال از آرزوهای من است که مستندهایی در این حوزه ساخته شوند.

مدیر مرکز فیلم مستند «سوره» در ادامه درباره اهمیت اکران و توزیع مستند تاکید کرد: ما دیده‌ایم که در بعضی حوزه‌ها مستندهای بسیار خوبی کار شده اما مخاطب آنها را ندیده است، بنابراین اهمیت حوزه اکران و توزیع مستند برای ما به اندازه خود تولید مستند است. برای این امر ما می توانیم از سینماهای خود حوزه هنری استفاده کرده و سینمایی را برای اکران مستند مشخص کنیم. همچنین تلویزیون نیز خروجی خوبی در نمایش مستندها دارد.

یزدی به حمایت مرکز فیلم مستند «سوره» از مستندسازان شهرستان‌ها اشاره و بیان کرد: ما در شهرستان‌ها مستندسازان خوب و متعهدی داریم. کسانیکه فرم و محتوا را با هم رعایت می‌کنند. ما با این افراد هم تعامل خوبی برقرار خواهیم کرد.

باید به حوزه ساخت مستندهای اجتماعی قوی وارد شویم

وی یادآور شد: همگرایی خود را با موسساتی که به لحاظ کار مستند و اهداف به ما نزدیک هستند، حفظ می‌کنیم و با اینها هم تعامل خواهیم داشت. سعی می‌کنیم در تعامل با چنین موسسه‌هایی موازی کاری نداشته باشیم. من معتقد هستم هدف ما با بسیاری از این موسسات یکی است و آن ترویج گفتمان انقلاب اسلامی است.

مدیر مرکز فیلم مستند «سوره» با تاکید بر ساخت مستندهای اجتماعی متذکر شد: گفتمان انقلاب اسلامی به استکبار ستیزی و دفاع مقدس منحصر نمی‌شود. جبهه انقلاب باید در حوزه مستندهای اجتماعی قوی تر و منسجم‌تر وارد شود. در این حوزه مستندهای زیادی ساخته می‌شوند اما فقط برخی از آنها نیت اصلاح کشور را دارند و در چارچوب گفتمان انقلاب قرار می‌گیرند. 

مرز بین ماست مالی کردن و سیاه نمایی را بدانیم

یزدی تصریح کرد: مرز باریکی بین سیاه نمایی و بیان مشکل وجود دارد که باید روی آن بحث شود. معتقدم که در حوزه ساخت مستندهای اجتماعی باید صریح وارد شد و مرز بین ماست مالی کردن و سیاه نمایی را بدانیم. از واژه ماست‌مالی استفاده می کنم چون گاهی عده‌ای گمان می‌کنند که ما می خواهیم موضوعات را لاپوشانی کنیم، درصورتیکه باید به شکلی مطرح شوند که برای پیشرفت کشور مفید باشند.

مستندی درباره کودکان هیولایی

این مدیر عرصه فیلم مستند به پروژه‌های در حال کار این مرکز اشاره کرد و توضیح داد: مستندی درباره قحطی بزرگ جنگ جهانی اول داریم که به ایران تحمیل شد. این اتفاق مهمی است که تا یک یا 2 هفته دیگر تولید آن به کارگردانی مهدی فارسی شروع خواهد شد. همچنین مستند دیگری با عنوان «زخم‌های کهنه» داریم که درباره نسل‌هایی هستند که از جنگ ویتنام ناقص الخلقه به دنیا می‌آیند. جنگی که بزرگترین عملیات شیمیایی جهان را داشت و به خاطر سمپاشی گاز عامل نارنجی، بچه‌ها ناقص‌الخلقه به دنیا می‌آیند و به عنوان کودکان هیولایی از آنها یاد می‌شود. تحقیقات برای تولید این مستند در حال حاضر تمام شده است. 

وی در ادامه به سومین مستند این مرکز که تولید آن به پایان رسیده، اشاره و عنوان کرد: مستند «ققنوس» به تهیه کنندگی محمدعلی فارسی و کارگردانی جمشید بیات به تکفیری‌های اروپا می‌پردازد. در بحث سوریه و درگیری‌هایی که بوجود آمد عده‌ای از اروپا بخصوص از بلژیک به این کشور رفتند و این مستند به این افراد می‌پردازد.

یزدی درباره هزینه و جهت گیری این مستندها یادآور شد: هزینه این مستندها معقول است و قطعا این مستندها جهت گیری های حوزه هنری را خواهند داشت، البته موضع گیری ما هنرمندانه است. اعتقاد ما این است که موضع ما بر حق است و برای همین هم از اعلام آن ترسی نداریم ولی در فیلم موضع خود را به صورت استدلال بیان می‌کنیم.

روایت مستند به گونه ای نباشد که مخاطب احساس کند به او حقنه می شود

مدیر مرکز فیلم مستند «سوره» در پاسخ به سوالی درباره اکران این مستندها در حوزه بین الملل بیان کرد: ما به این کار علاقه داریم اما سختی های زیادی دارد. باید از اطراف خود شروع کنیم، ما کشورهای همزبان داریم که حرف ما را می‌فهمند.

وی در سخنان خود از برگزاری نشستی با موضوع نسبت سینمای مستند ایران و منافع ملی خبر داد و گفت: در حوزه نظر باید مسایلی بیان شود. ما در بعضی مستندها واقعیت را بیان می‌کنیم اما این روایت نباید به گونه ای باشد که مخاطب احساس کند محتوا به او حقنه می شود.

یزدی به ساخت مستند و پرتره درباره شخصیت‌های انقلاب اشاره و بیان کرد: ما درباره امام (ره) فقط یک مستند داریم که آن را هم یک لبنانی ساخته است و کار خوبی هم هست. اما رابطه خیلی از هم نسلان من با تاریخ این کشور قطع شده و این بخش به رسانه‌های ما هم مربوط می‌شود. من خیلی علاقه دارم پرتره‌هایی از شخصیت‌ها داشته باشیم همچنین علاقه دارم پرتره‌ای از محمدرضا پهلوی بسازیم.

وی افزود: در زندگی افراد همه زوایای باید با هم دیده شود زیرا هیچ آدمی شر مطلق نیست و باید دید برآیند افکار هر فردی به کجا منتهی شده است.

در پایان این نشست هادی مولوی‌دوست مدیر روابط عموی حوزه هنری عنوان کرد که به تازگی محمد شفا مدیرعامل باشگاه فیلم «سوره» شده است و حوزه هنری در آینده چند انتصاب جدید دیگر نیز خواهد داشت.