غلامرضا خارکوهی در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان این که گرگان که در گذشته استرآباد نام داشت دارای رسوم خاص برای ماه محرم است، افزود: یکی از آئین های کهن و خوب محرم در گرگان مراسم دسته چوبی است.
وی افزود: این برنامه در شب شام غریبان ابا عبدالله الحسین(ع) بعنوان خون خواهی و به صورت پیمایشی برپا می شود و حدود دو ساعت بطول می انجامد.
وی بیان کرد: در این شب جوانان پس از صرف شام، در حیاط تکیه قدیمی میخچه گران جمع می شوند و چوبهای بلندی به اندازه حدود 130 سانتی متر است بعنوان نماد نیزه بدست می گیرند و ضمن آنکه نوحه خوان با حالتی حماسی نوحه سرایی می کند.
خارکوهی افزود: جمعیت با یک دست چوبها را در هوا بلند می کنند و تکان می دهند و با دست دیگر سینه می زنند و اشعاری را مداحی می کنند که شامل، "ما غلامان علی، ما غلامان علی، چوبه دَوران می زنیم، تیغ برفرق یزید نامسلمان می زنیم" ، "می کِشم در آغوش، می کِشم در آغوش، علی اکبرم را ، علی اصغرم را" ، "الله رحمان و رحیم، چندین جوان نازنین، رفتند و ماهم می رویم، هُو یا امیرالمومنین" ، وای عزایی شده، وای عزایی شده، امر الهی شده، به دشتِ کَربُ و بَلا ، حسین فدایی شده" می شود.
وی اظهار کرد: این رسم بسیار منظم همراه با طبل و 7 مشعلِ دسته بلندِ روشن، که در جلوی دسته قرار می گیرد به حرکت در می آیند و تقریبا به تمام تکایای گرگان می روند و بعنوان خون خواهان امام حسین (ع) نوحه سرایی می کنند.
وی تصریح کرد: مسیر حرکت از تکیه میخچه گران به تکایای سرپیر، سبزه مشهد، سرچشمه، دوشنبه ای، درب نو، میدان عباسعلی، نعلبندان و پاسرو می باشد و در آخر از تکیه پاسرو به تکیه میخچه گران برمی گردند و پس از چند دقیقه عزاداری و نوحه خوانی ، چوبها و پرچمها را به انبار تکیه میخچه گران تحویل می دهند.
تاریخنگار استان گلستان ادامه داد: سپس شرکت کنندگان بر سر نوحه خوان اصلی می روند و پیراهن او را به عنوان تبرک پاره پاره می نمایند و هرکس تکه ای را با خود به تبرک می برد. در پایان هم با شیر داغ از شرکت کنندگان پذیرایی به عمل می آید.
خارکوی اضافه کرد: در افکار عمومی و بدون مستند تاریخی می گویند در سال 61 هجری از طرف امام حسین(ع) نامه ای برای مردم استراباد رسید که از آنها درخوست یاری و کمک شده بود. علاقمندان اهل بیت رسول الله(ص) جمع شدند و از مضمون نامه و مظلومیت امام مطلع شدند و سپس برای یاری امام حسین اعلام آمادگی کردند.
وی بیان کرد: آن ها به نیزه و شمشیر و اسب مجهز شدند و بسوی کربلا به راه افتادند. اما در بین راه که رسیدند خبر شهادت امام حسین (ع) و یارانش به آنها رسید، لذا با اشک و آه و عزا باز گشتند.
خارکوهی تصریح کرد: از آن پس هر سال عصر روز عاشورا بعنوان نماد حرکت آن روز ، مردم در تکیه محله میخچه گران گِردهم می آیند و نفری یک چوب دست بعنوان نماد نیزه بدست می گیرند و با حرکت در محلات قدیمی شهر و تکایای گرگان(استراباد سابق) شور و حماسه و ارادت خود را نسبت به امام حسین(ع) تجدید می کنند.
