به گزارش خبرنگار مهر، محمد رجبی رئیس کتابخانه مجلس شورای اسلامی در دومین نشست جلال و شمس روشنفکران متفاوت که در مرکز مطالعات تاریخ معاصر ایران برگزار شد با بیان اینکه جلال آل احمد را می توان به عنوان نشانه‌ای از مرحله گذار تاریخی ایران به شمار آورد، اظهار داشت: در کشور ما متأسفانه معنای مبهم و گاه اشتباهی از کلمه سنت وجود دارد و حتی باید بگوییم تا حدی مفهومی که از این واژه به ذهن ما رسیده غلط است. ما آداب و رسوم و عاداتمان را با سنت اشتباه گرفتیم و فراموش کرده ایم که حقیقت سنت یعنی امور ثابتی که انسان نمی‌تواند از آن بگذرد. از سوی دیگر در هر فرهنگ انسانی، سنت‌ها تأثیر زیادی دارند ولی اینکه بگوییم تمام آنچه یک فرهنگ به همراه دارد به خاطر وجود سنت‌ها است اشتباه است.
رئیس کتابخانه مجلس با بیان اینکه ایران را نقطه نظر سنت می توان به دو مقطع تاریخی قبل از اسلام و بعد از اسلام تقسیم کرد، اظهار داشت: این دو مقطع بسیار نزدیک و دارای شباهت‌های زیادی هستند به گونه‌ای که در ایران قبل از اسلام مردم پیامبر و کتاب آسمانی واعتقاد به قیامت و... داشتند ولی با ورود اسلام به ایران این مسئله کامل‌تر شد همانطور که قرآن می فرماید که آمده است تا کتاب های آسمانی قبل از خود را کامل کند.
وی ادامه داد: ما در ایران در اواخر دوران صفویه است که با غرب آشنا می شویم اما نقطه اوج آن بدون شک در دوران قاجاریه است. بر خلاف آنچه در دوران پهلوی بیان می شد که دوران قاجار دوران بی‌خبری است، بسیاری از اوج‌گیری‌های فرهنگی کشور ما در دوران قاجار رخ داده است. موسیقی ما و خطاطی ما در این دوره به اوج رسد و حتی بیش از ۲۴۰۰ عنوان کتاب نیز به فارسی ترجمه شد. با این وجود از نقطه نظر تاریخی در اواخر دوران پهلوی اول یک نوع گذار جدید در کشور به وجود می آید و ما ظهور گرایش‌های جدیدی را در مواجهه با سنت ها و نیز خودآگاهی و خودیابی می بینیم که مهمترین جلوه آن نیز جلال آل احمد است. جلال کسی است که از مذهب گریزان می‌شود ولی به جای گرایش به غرب به سوی مارکسیسم متمایل می شود اما در نهایت دوباره به اصالت‌ها و ریشه‌های گذشته اش رجعت می کند از این رو آثار جلال آل احمد متأثر از سنت‌گرایان اروپایی است.
رجبی در ادامه با بیان اینکه باید دانست که غرب چیست و به دنبال چه می‌گردد، اظهار داشت: غرب تنها بدین معنی نیست که کسی کروات بزند. غرب یک نوع نگاه به عالم و جهان است و تا زمانی که ما نیز چنین دیدگاهی به عالم داشته باشیم خواسته یا ناخواسته غربی و غرب‌زده هستیم. اگر مقابله‌مان با غرب فقط سیاسی باشد در نهایت همانند کشور چین می‌شویم که برای خودش نوعی غرب است اما به باور من مبارزه با غرب تنها سیاسی نیست و جلوه‌های دیگری نیز دارد.
وی در پایان تصریح کرد: جلال آل احمد کسی نیست که دوره‌اش گذشته باشد. او به عنوان یک فرد در دروان گذار راوی حکایت تک تک ماست. مایی که گاهی دیرتر از او رسیدیم و گاهی زودتر از او و البته برخی نیز هنوز به آن نرسیده اند. به نظر من او پیشگوی دورانی است که در افق آینده کشورمان قرار دارد.
نظر شما