خودروي عزيز دردانه در معرض پرستش كودكانه ؛ نگاهي به اسپرت بازان در خيابان سورنا

جنرال موتورز با ايجاد تغييرات سالانه در اتومبيل هاي توليدي، طراحي اسرافكارانه اي را باب كرد كه در نتيجه آن هر گونه مقاومت در برابر اين وسيله از بين مي رفت

به گزارش خبرنگار اجتماعي " مهر"، سازندگان اتومبيل كه روزگاري هدف از ساخت اين وسيله را كمك به تسهيل رفت و آمد آدمي عنوان مي كردند، اكنون به چيزي فراتر از سطح تحليل پيش گفته در مورد خودروهاي خود مي انديشند. اين باور از دهه 1930 كه اوج هنرنمايي جنرال موتورز بر روي خودروهاي توليدي آغاز شده بود شكل گرفت. جنرال موتورز با ايجاد تغييرات سالانه در اتومبيل هاي توليدي طراحي اسرافكارانه اي را باب كرد كه در نتيجه آن هر گونه مقاومت در برابر اين وسيله از بين مي رفت . اتومبيل در چشم آدمي جذابيت يافت تا در اندك زماني براي بسياري از گروههاي اجتماعي به يكي از بارزترين مظاهر " مصرف چشمگير"  و" تفاخر اجتماعي" تبديل شود . نشانه هاي بارز اين " مصرف چشمگير" و " تفاخر اجتماعي" ناشي  از وجود خودرو زير پاي شما در تهران امروز به تمامي قابل مشاهده است. آنجا كه خودرو بيرون از قلمرو آسايش آدمي قرار گرفته تا "مصرف تظاهري" بارزترين بهانه براي استفاده از آن تلقي شود.

اينجاست كه خيابان معروف به  سورنا در تهران بزرگ  پاتوق دهها جور آدمي كه اين وسيله نقليه برايشان اهميتي فراتر از حمل و نقل صرف پيدا كرده است مي شود. گواه واقعي اين ادعا ارقام هنگفتي است كه در نتيجه دخل و تصرف در شكل و شمايل اتومبيل هاي دارندگان خودرو، از جيب يكي خارج و به جيب ديگري سرازير مي شود تا تفاوت قيمت پژو 206 شما با همتاي مقابل در خيابان سورنا به 11 ميليون تومان ناقابل برسد.

براي اميد 24 ساله كه تخته گاز 16 خيابان را پشت سر گذاشته تا به سورنا برسد، 11 ميليون تومان اما فقط پول سلامتي است. او كه خود را عاشق اتومبيل مي داند در پاسخ به اين پرسش كه چرا 4 ميليون و 500 هزار فقط براي تعويض رينگ خودرواش پرداخت كرده يك جواب كوتاه مي دهد : وقتي نمي توانم بروم دوبي و آنجا ماشين آخرين سيستم سوار بشوم، چرا اينجا اين كار را نكنم، من عاشق رانندگي ام.

اتومبيل در اين معنا به مدد ظاهر دلربا و قدرت تحرك بالا به مظهري براي گريز از جامعه تبديل مي شود. 6 ميليون خرج كردم تا وقتي تو بزرگراه زنجان مي اندازم تولاين سرعت، كسي به گردم نرسد. اين را حسين 26 ساله مي گويد. براي او خودرو تجسم قدرت است، قدرتي كه با آن مي توان بر تحرك بالاي خود در دل اجتماع ازود. براي ماندن در قلمرو اين قدرت چه هزينه اي بايد پرداخت؟ كندوكاو روانكاوانه در اميال جوانان اسپرت باز، راه رسيدن به پاسخ درست در اين زمينه را هموار مي كند. جواناني كه تنها در يك قلم براي تعويض رينگ هاي خودرو خود و نصب 4 رينگ اسپرت GV به جاي آن ، حاضرند 4 ميليون و 500 هزار تومان پرداخت كنند. آرمين 24 ساله كه اسپرت كردن اتومبيل در خيابان سورنا برايش 7 ميليون تومان ناقابل آب خورده، هيچ گلايه از اين امر ندارد او در پاسخ به چرايي اين مسئله، سويه اي ديگر از اين ميل مبهم را به نمايش مي گذارد: اگر مي توانستم هر روز به پيست بروم و آنجا امتحان سرعت كنم باز هم همين قدر خرج ماشينم مي كردم.

اسپرت بازها

به گزارش خبرگزاري "مهر"

هزينه هاي صورت گرفته در سه حوزه تقسيم مي شود. اول ظاهر خودروست كه شامل رينگ ها و بدنه مي شود. دوم داخل خودرو و تزئينات داخلي است و سومين بخش شامل قدرت موتور وبخش مكانيكي آن مي شود

فروشنده لوازم اسپرت اتومبيل

براي معرفي جوانان بيست و چند ساله اي كه اتومبيل را فارغ از جنبه حياتي آن مبني بر ايجاد آسايش در رفت وآمد به وسيله اي در خدمت ميل خستگي ناپذير خود به قدرت، شهرت يا هر چيزي از اين دست تبديل كرده اند، خاستگاه طبقاتي معيار مناسبي نيست. يكي از فروشندگان لوازم يدكي در خيابان معروف به سورنا در اين زمينه مي گويد: اكثر آنها جواناني هستند كه بين 20 تا 22 سال سن دارند و بيشتر براي تفريح و جواني اين چنين پولهايي خرج مي كنند. طيف طبقاتي خاصي هم ندارند از همه قشري در ميان آنها ديده مي شود، هر كسي هم به وسع خودش. مثلا كسي كه پيكان جوانان 57 دارد 500 هزار تومان براي رينگ و لاستيك خرج مي كند و كسي كه بچه پولدار است و پژو 206 دارد گاه حتي تا شش ميليون هم براي ماشين اش رينگ اسپرت مي اندازد. اين فروشنده از روزهايي مي گويد كه كارش رونق مي گيرد و به گفته خودش سرچراغ به شمار مي آيد: مهمترين زمان براي ما شب عيد است، ما كارمان طوري است كه ارتباط مستقيم و تنگاتنگي با خودروهاي صفر تازه از كارخانه درآمده دارد. فروشنده ديگري در توصيف آنچه وي اسپرت بازي مي نامد چنين مي گويد: هزينه هاي صورت گرفته در سه حوزه تقسيم مي شود. اول ظاهر خودروست كه شامل رينگ ها و بدنه مي شود. دوم داخل خودرو و تزئينات داخلي است و سومين بخش شامل قدرت موتور وبخش مكانيكي آن مي شود. وي در توضيح گزينه هاي مورد نظر براي رينگ و لاستيك مي افزايد: رينگ ها بر اساس سايز بندي و جنس شان انتخاب مي شوند. رايج ترينشان 14، 15، 16، 17، 18 و 20 است كه بر اساس پهناي رينگ تقسيم مي شوند. معروف ترين آرم ها در اين ميان آرمهاي خارجي است و بيشترين خودرويي كه جوانان به اسپرت كردن آن علاقه نشان مي دهند، پژو 206 است.

به اعتقاد يكي ديگر از فروشنده ها، علاقه جوانان اسپرت باز به استفاده از رينگ اسپرت در خودروها به مزيتي باز مي گردد كه اين رينگ ها نسبت به رينگ عادي دارند : در هندلينگ (Handeling) چرخ ها تعادل ايجاد مي كند اين كار باعث مي شود كه خودروها به سطح جاده بچسبند و در نتيجه امكان چپ شدن آن در پيچ هاي خطرناك جاده ها بسيار كم مي شود. هزينه هايي كه صرف تزئينات خارجي خودروها مي شود موارد گوناگوني را در بر مي گيرد. مواردي كه نقش بسيار جدي در اطلاق مصرف تظاهري به رويه اتخاذ شده در پرداخت چنين هزينه هايي دارد. از تعويض سپرهاي عقب و جلو گرفته تا نصب دم عقب و باربند. تعويض چراغ هاي خودرو و به اصطلاح عدسي كردن آنها در كنار رنگي كردن نور اين چراغ ها از ديگر موارد مورد علاقه جوانان اسپرت باز است.

تنوع به كار رفته در علايق مشتاقان مراجعه كننده به اين خيابان به حدي است كه يكي از فروشندگان را ناچار به اعتراف مي كند: ما براي هر جزء خودروها جايگزين داريم. برخي حاضرند حتي هزينه هاي كلاني را براي تغيير اگزوز خودروي خود پرداخت كنند. من خودم مشتري هايي داشته ام كه براي اسپرت كردن لوله اگزوز ماشين خود 300 هزار تومان هزينه كرده است. دامنه اين تعويض ها به برف پاك كن و نوار بيروني دور درهاي اتومبيل نيز كشيده است : كسي را مي شناسم كه براي نوار درهاي اتومبيل اش بيش از 50 هزار تومان هزينه كرده است. يكي ديگر از فروشندگان خيابان سورنا در بخش مربوط به هزينه هاي داخلي خودرو آمار جالبي در اختيارمان مي گذارد. وي مي گويد : تزئينات داخلي خودرو از ركاب و پادري شروع مي شود و به بقيه اجزاء داخلي كشيده مي شود. از صفحه كيلومتر شمار گرفته تا شيشه هاي دودي و پرده هاي برقي و سان روف (sunroof) برقي. همين چند وقت پيش يك نفر براي روكش صندلي ماكسيماي خود 460 هزار تومان پرداخت كرد.

در خيابان رويايي اسپرت بازان جوان ( سورنا) ، فرمان خودرو بين 50 تا 100 هزار تومان معامله مي شود. در اين خيابان رويايي كساني تحت تاثير ميل مبهم هوس براي نصب يخچال در صندوق عقب ماشين خود بين 125 تا 400 هزار تومان مي پردازند. در اين خيابان، كساني براي خريد پاركابي 15 تا 65 هزار تومان، براي سان روف (سقف برقي) 550 تا يك ميليون تومان و نيز براي نصب سيستم هاي صوتي معروف به subsystem رقمي ميان دو ميليون و 800 تا 6 ميليون تومان پرداخت مي كنند

فروشنده لوازم اسپرت اتومبيل

در اين خيابان رويايي اسپرت بازان جوان، فرمان خودرو بين 50 تا 100 هزار تومان معامله مي شود. در اين خيابان رويايي كساني تحت تاثير ميل مبهم هوس براي نصب يخچال در صندوق عقب ماشين خود بين 125 تا 400 هزار تومان مي پردازند. در اين خيابان، كساني براي خريد پاركابي 15 تا 65 هزار تومان، براي سان روف (سقف برقي) 550 تا يك ميليون تومان و نيز براي نصب سيستم هاي صوتي معروف به subsystem رقمي ميان دو ميليون و 800 تا 6 ميليون تومان پرداخت مي كنند. فروشنده مي گويد: يك مشتري براي تعويض چراغ هاي اتومبيل خود 600 هزار تومان پرداخت كرده است. فروشنده به تصريح مي گويد: آن مشتري براي نصب بال عقب بر روي پژو 206 اش 4 ميليون پرداخت كرده است. اين فروشنده و آن مشتري در كنار هم رقابتي را سازمان و سفارش مي دهند كه ميل مبهم و انگيزه اي رواني در آن نقش تعيين كننده ايفا مي كند. تحت تاثير اين انگيزه ميليون ها تومان خرج مي شود تا به گفته يكي از فروشندگان تنها 20 تا 50 كيلومتر بر سرعت خودروها افزوده شود. اين عمل با دستكاري در سيلندرهاي خودرو صورت مي گيرد تا در نتيجه آن سرعت گردش پيستون ها تغيير كند. شيفتگي به اتومبيل و تجسم آن به عنوان بخشي از حيات شخصي هر فرد كار را به آنجا مي رساند كه بعضي ها براي اينكه خودروشان صداي بم و خفه توليد كند بين 145 هزار تا 500 هزار تومان هزينه كنند.

به گزارش گروه اجتماعي خبرگزاري مهر ، لوازم خريداري شده از سوي اسپرت كنندگان در خيابان سورنا يا از بازار اكباتان و امير كبير و چراغ برق تهيه مي شود يا به صورت قاچاق از دوبي به ايران مي آيد. مراجعه كنندگان و فروشندگان با اصطلاحات خاص خود به سراغ هم مي روند. اگر مشتري بگويد قالپاق گرد مي خواهد، فروشنده در مي يابد كه طرف وسع مالي چنداني ندارد و قادر به تعويض رينگ نيست. اگر مشتري بگويد بوق خرگوشي مي خواهد فروشنده به سراغ بوق هاي فانتزي مي رود، مشتري مي تواند درخواست شيشه اگزوز مي كند تا فروشنده به سراغ شيشه هاي ضد ضربه اي برود كه قدرت تحملي مقاومت در برابر پتك را هم دارند و بسياري ديگر از اين وسايل و اصطلاحات خاصي كه به دنبال آن مي آيد.

 خودرو عزيز دردانه

ريچاردز روانكاو برجسته انگليس با دقت در اتومبيل و ظاهر دلرباي آن و نيز تحت تاثير قدرت تحرك اش آن را مظهر گريز از جامعه و در نتيجه تفوق بر قواي مردم مي داند. به اعتقاد وي اتومبيل در فضايي عمومي، نوعي فضاي خصوصي فراهم مي آورد. مكاني ايمن كه در داخلش همه چيز به گونه اي مادرانه براي راحتي سرنشين ترتيب داده شده است

دكتر هومن طاهري

اسپرت بازان مراجعه كننده به خيابان سورنا را خيلي عظيم جوانان تشكيل مي دهد كه اتومبيل برايشان نوعي فضاي خصوصي به شمار مي آيد. فضايي كه مي توان با دخل و تصرف در آن مكاني ايمن به وجود آورد، آنگونه كه ميل  پنهان در ناخودآگاه فرد به ارضاء كامل دست يابد. دكتر هومن طاهري كارشناس مسايل اجتماعي از منظري روانكاوانه اي به اين پديده نگاه كرده چنين مي گويد : براي بحث در اين زمينه مي توان با مددگيري از نظريات روانكاوانه بري ريچاردز روانكاو برجسته انگليس به بررسي پرداخت. ريچاردز با دقت در اتومبيل و ظاهر دلرباي آن و نيز تحت تاثير قدرت تحرك اش آن را مظهر گريز از جامعه و در نتيجه تفوق بر قواي مردم مي داند. به اعتقاد وي اتومبيل در فضايي عمومي، نوعي فضاي خصوصي فراهم مي آورد. مكاني ايمن كه در داخلش همه چيز به گونه اي مادرانه براي راحتي سرنشين ترتيب داده شده است.

وي مي افزايد:  ريچاردز معتقد است كه اتومبيل براي ما عزيز است چرا كه آن را تجسم خيالات مبني بر خود شيفتگي مان مي پنداريم، آنگاه است كه احساس مي كنيم اتومبيل ويژگي هاي جادويي دارد ما به سبب خودشيفتگي مان قدرت و كيفيات شهوت انگيز اتومبيل را بيش از حد ارزشمند مي شماريم. بدين ترتيب راننده با هم هويت پنداشتن خود با اتومبيل احساس قدر قدرتي مي كند.  وي ادامه مي دهد: اين تحليل نوعي تحليل روانكاوانه است كه از منظر جنسيت به اتومبيل نگاه مي كند. اتومبيل جايگاه بدن را پيدا مي كند. هرگونه اظهار شيفتگي به آن و رسيدگي بيش از اندازه به جزئيات آن نوعي شيفتگي به خود را در ذهن آدم نشان مي دهد. تلاش براي تعويض وسايل خودرو و پرستش بيش از اندازه اين وسيله در خيابان سورنا از اين منظر قابل مطالعه است.
شايد از اين روست كه به اعتقاد بسياري از روانكاوان، اتومبيل ساختاري كاملا مردانه دارد. از چنين زاويه اي رانندگي مي شود بازآفريني لذت هاي ناشي از قدرت جا به جايي در ذهن .

در كنار اين جنبه هاي رواني مي توان از منظر مقوله مصرف زدگي نيز به چنين پديده اي نگاه كرد. طاهري با تائيد اين نكته مي گويد : پول سرشت دوگانه اي دارد كه استفاده درست از آن هم مي تواند به اعتلاي فرهنگي افراد جامعه كمك كند و استفاده نادرست از آن باعث انحراف فرهنگي مي شود ارزش پول در جامعه اي كه مصرف تظاهري و چشم و هم چشمي مالي در آن به نوعي ارزش تبديل شده به همان جهتي ميل پيدا مي كند كه در خيابان سورنا مشاهده مي كنيم. صرف هزينه هاي هنگفت براي وسايلي كه در اتومبيل اهميت چنداني ندارد، چيزي جز بازتاب اين مصرف زدگي نيست.

خيابان سورنا پيشرفت به سبك ايراني ماجراست. برداشتي سترون و ناقص از برخورد با تكنولوژي، نگاه وارونه به پيشرفت است كه در پس آن موفقيت جوانه نمي زند. جوان اسپرت باز هويت فراموش شده اش را در ظواهري مي جويد كه اتومبيل اش را بدان مي آرايد. اين هم حكايتي است ... .