فهرست گونه های ماهیان خلیج فارس و تنگه هرمز ثبت شد

به گزارش خبرگزاری مهر، فریدون عوفی، عضو هیات علمی  موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور و دانش آموخته دکتری دانشکده علوم و فنون دریایی واحد علوم تحقیقات هدف از اجرای این پروژه را که از سال ۸۰ آغاز شده را بازنگری و اصلاح رده بندی ماهیان خلیج فارس و تنگه هرمز، رفع ابهامات و حصول اطلاعات جدید در زمینه فهرست نهایی گونه های ماهیان این منطقه عنوان کرد.

وی گفت: تعیین روابط جغرافیای زیستی ماهیان دریایی جنوب ایران با مناطق دریایی همجوار منطقه اقیانوس هند و آرام و همچنین سایر مناطق دریایی و اقیانوسی دور دست از دیگر اهداف این پژوهش بوده است.

این پژوهشگر بیان کرد: در گام نخست منابع و مستندات آرشیوی شامل منابع فارسی موجود ۳۵ سال اخیر و غیر فارسی موجود ۱۱۰ سال اخیر در زمینه ماهی شناسی خلیج فارس و خلیج عمان و در گام بعدی علاوه بر بررسی نمونه های ثبت و نگهداری شده در ۱۴ موزه داخل کشور  و ۷ موزه خارج از کشور، نمونه های ماهیان بدست آمده از گشت های ساحلی و دریایی در منطقه نیز مورد بررسی قرار گرفت.

عوفی افزود: در گام آخر نیز اطلاعات و داده های بدست آمده با به کار گیری روش های استاندارد، مقایسه و تفسیر شد.

وی اهداف کلی این پروژه را در سه بخش شناخت و تایید تعداد گونه های ماهیان منطقه برای تکمیل  فهرست نهایی، بررسی جغرافیایی زیستی و دیرینه ماهیان و ارائه راهکارهای علمی برای برنامه ریزی مناسب حفاظت و بهره برداری پایدار از ذخایر عنوان کرد و گفت: این تحقیقات با همکاری متخصصان بین المللی دانشگاه ها و موزه های مرجع ماهی شناسی و تاریخ طبیعی از کشورهای مختلف مانند آمریکا، کانادا، ژاپن و استرالیا انجام شد.

این پژوهشگر اظهار داشت: در این پروژه برای تکمیل اطلاعات و تعیین وضعیت موجود، نمونه برداری های میدانی گسترده و عملیات غواصی در زیستگاه های ساحلی و دریایی و نیز بررسی نمونه های موجود در بنادر ماهیگیری و مراکز تخلیه صید چهار استان جنوبی کشور و همچنین کشور های حوضه خلیج فارس و  خلیج عمان انجام گرفت.

عوفی به فهرست نهایی ماهیان غضروفی و استخوانی خلیج فارس و تنگه هرمز اشاره کرد و گفت: براساس نتایج به دست آمده فهرست نهایی ماهیان با احتساب تنگه هرمز و منطقه مرزی دریای عمان ۹۰۷ گونه در قالب ۱۵۷ خانواده است.

وی اظهار داشت: این پروژه منجر به بازنگری، اصلاح رده بندی و ارائه فهرست نهایی گونه ها، طبقه بندی زیستگاهی براساس ویژگی های رفتار تغذیه ای و همپوشانی زیستگاهی و مشابهت جغرافیای جانوری ماهیان خلیج فارس و تنگه هرمز شد که ادامه مطالعات و تحقیقات برای تعیین وضعیت گونه شناسی ماهیان خلیج عمان نیز در دست بررسی است.

این پژوهشگر با اشاره به پدیده های ناشی از تنش های سیاسی (جنگ و مانورهای نظامی) و نیز آلودگی ها و شوک های محیطی در منطقه گفت: بر اساس مستندات علمی و شواهد موجود در پی بروز این حوادث و  بحران های محیط زیست دریایی، در مواردی ماهیان دچار مهاجرت های اجباری می شوند که گاه تا سالیان دراز مانع از حضور گونه هایی خاص در منطقه می شود.

لازم به ذکر است این تحقیق در قالب رساله دکتری و زیر نظر سید محمدرضا فاطمی استادیار دانشکده علوم و فنون دریایی، عباسعلی مطلبی استاد مدعو واحد علوم و تحقیقات و Brian W. Coad  استاد و صاحب نظر بین المللی از دپارتمان ماهی شناسی موزه تاریخ طبیعی کانادا – اتاوا انجام گرفته است.